skip to Main Content
محتوای اختصاصی کاربران ویژهورود به سایت

فراموشی رمز عبور

با شبکه های اجتماعی وارد شوید

عضو نیستید؟ عضو شوید

ثبت نام سایت

با شبکه های اجتماعی وارد شوید

عضو نیستید؟ وارد شوید

فراموشی رمز عبور

وارد شوید یا عضو شوید

جشنواره نوروزی آنر

آموزش

سینا حسن‌زاده نویسنده میهمان

۱۵ ترند مهم فناوری سال ۲۰۲۳، زندگی انسان‌ها چگونه متحول خواهد شد؟

سینا حسن‌زاده
نویسنده میهمان

۱۷ فروردین ۱۴۰۲

زمان مطالعه : ۱۲ دقیقه

۱۵ ترند فناوری در سال ۲۰۲۳

در این مطلب می‌خوانید

    تحولات فناورانه، جهان را همچنان دچار تغییرات عظیمی می‌کند. انتظار داریم با شتاب‌گرفتن و تشدید تغییر موضع‌های جدید امسال، شاهد توسعه‌های راهبردی و متحول‌کننده‌ای در سال ۲۰۲۳ باشیم. الگوی رشد صنعت فناوری براساس تحقیقات MediaPeanut، حدود پنج تا ۶ درصد به‌طور سالانه است. شما با آگاهی سریع از موج‌ فناوری‌های ۲۰۲۳ می‌توانید در مراحل اولیه پیدایش، آزمون و خطا کنید و مزیت رقابتی خود را به‌دست آورید.

    پیش‌بینی چگونگی رفتار روندهای مختلف همیشه دشوار است، با این‌حال، تخمین‌ها برای برخی از فناوری‌های جدید درست هستند. مردم از این فناوری‌ها استفاده کرده‌اند، آنها نیز به‌خوبی پاسخ اعتماد مردم را داده‌اند و احتمالا به سازمان‌ها نیز در شروع سفر پر از نوآوری و رشدشان کمک خواهند کرد. در ادامه، به جذاب‌ترین فناوری‌های ۲۰۲۳ و پتانسیل بالقوه‌شان می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

    کدام فناوری در سال ۲۰۲۲ بیشترین استفاده را داشته‌ است؟

    بیایید قبل از ورود به بحث فناوری‌های ۲۰۲۳، نگاهی به عملکرد فناوری‌های جذاب سال ۲۰۲۲ بیندازیم.

    بازار کریپتوکارنسی وارد زمستان کریپتویی شد و هیاهوی پیرامون پرینترهای سه‌بعدی نیز خوابید. با این‌حال، برخی فناوری‌ها منصفانه عملکرد خوبی از خود نشان دادند.

    پنج فناوری مطرح سال ۲۰۲۲ به شرح زیر است:

    ۱- متاورس

    متاورس، عبارتی که با مطرح شدنش، غوغایی را در بازار تکنولوژی جهان به‌وجود آورد و فراز و نشیب بسیاری را به همراه داشت. هرروزه برندهای بیشتری تصمیم می‌گیرند در متاورس حضور داشته باشند و تجربه کاربری بهتری در این فضا بسازند.

    ۲- فناوری‌های ریموت

    این ابزارها به سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ کمک کردند تا بهره‌وری، ارتباط‌گیری و همکاری بین کارکنان خود را افزایش دهند.

    ۳- فراخودکارسازی

    کسب‌وکارها برای آزادسازی منابع مالی و انسانی خود تصمیم گرفتند تا فرآیندهای کند، بیهوده و پر از خطای خود را خودکار کنند.

    ۴- داده و آمارگیری

    سازمان‌ها به اعمال کلان‌داده، تجزیه و تحلیل پرجزئیات و گزارش‌گیری بصری پرداختند تا بینش بهتری داشته باشند و تصمیم‌های آگاهانه و عملی بیشتری بگیرند.

    ۴- هوش مصنوعی و یادگیری ماشین

    AI و ML تبدیل به عناوینی شده‌اند که مدام اسمشان به گوش می‌خورد و تقریبا در هر بخشی از کسب و کار کاربرد دارند.

    ۱۵ فناوری نوظهور برتر در سال ۲۰۲۳

    ۱-سیستم ایمنی دیجیتالی

    سیستم ایمنی دیجیتالی یکی از فناوری‌های سال ۲۰۲۳ است که از ترکیب فناوری و روش‌های پیشرفته برای مقاوم‌سازی اپلیکیشن‌های حیاتی در برابر باگ‌ها استفاده می‌کند. بدین ترتیب، برنامه‌ها راحت‌تر می‌توانند خودشان را بازیابی و خدماتشان را پایدار کنند، به مدیریت خطرها بپردازند و کسب‌و‌کار خود را ادامه دهند. کسب‌و کارهایی که در ایمنی دیجیتالی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، به گفته گارتنر حدود هشتاد درصد کمتر مشکل فنی پیدا می‌کنند.

    مفاهیم پایه ایمنی دیجیتالی شامل چند مورد از جمله مشاهده‌پذیری، آزمایش هوش مصنوعی تقویت‌شده، مهندسی آشوب، اصلاح خودکار، مهندسی اطمینان‌پذیری سایت (SRE) و امنیت زنجیره تامین نرم‌افزار می‌شود. همه این مفاهیم دست به دست هم می‌دهند تا خدمات پایداری عرضه شود و مشکلات سریع‌تر حل شوند. با این کار، سیستم‌ها به وضعیت عادی خود باز می‌گردند و تجربه کاربری کمتر از قبل آسیب می‌بیند.

    ۲- مشاهده‌پذیری کاربردی

    مشاهده‌پذیری کاربردی به معنای توانایی نفوذ عمیق به سیستم‌های توزیع‌شده مدرن برای شناسایی و تفکیک سریع‌تر و خودکار مشکلات است. شما از طریق مشاهده‌پذیری کاربردی می‌توانید بر وضعیت درونی سیستم‌های پیچیده نظارت کنید. این کار به‌وسیله جمع‌آوری، مقایسه و آزمایش جریان پایداری از داده‌ها و پیداکردن مشکلات جهت رفع آن در زودترین زمان انجام می‌شود.

    مشاهده‌پذیری را برای محافظت و عیب‌یابی برنامه به‌کار می‌گیرند. مشاهده‌پذیری داده‌هایی مانند لاگ‌ها، متریک‌ها، تریس‌ها و منابع وابسته را از راه دور جمع‌آوری می‌کند سپس، همه داده‌ها را در لحظه به هم مرتبط می‌کند تا منابعی با اطلاعات متنی جامع درباره رویدادهای مدنظر فراهم شود. شما حتی می‌توانید از ظرفیت‌های هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و خودکارسازی برای حل مشکلات، بدون دخالت دست بهره ببرید.

    ۳- AI TriSM

    این عنوان مخفف AI Trust Risk & Security Management به معنای مدیریت امنیت و خطر اعتماد هوش مصنوعی است. فناوری AI TriSM مطمئن می‌شود هوش مصنوعی همان کاری را انجام دهد که از او خواسته شده‌است؛ آن هم به روشی قابل اعتماد، منصفانه، قابل اتکا، موثر و امن.

    فناوری AI TriSM که یکی از فناوری‌های ۲۰۲۳ است برای محافظت از داده‌های مبادله‌شده، مدیریت حاکمیت، محافظت از حریم خصوصی و شناسایی ناهنجاری‌ها جهت مراقبت از فعالیت‌های حیاتی سازمان شما نیز به‌کار می‌رود.

    ما باید بتوانیم به مدل هوش مصنوعی اعتماد کنیم تا همانطور که طراحی شده وجود داشته‌باشد، تعامل و عمل کند. هرگونه انحراف در سازمان‌های بزرگ عواقب شدیدی دارد؛ سازمان‌هایی که فرآیندهای چندگانه‌ای را اجرا می‌کنند، کاربران بسیار زیادی دارند، تراکنش‌های پایداری را مدیریت می‌کنند و پخش داده ناهمگونی دارند. AI TriSM از راه‌حل‌ها و روش‌های مختلفی برای مدیریت خطرات، ارسال هشدارها و ایفای نقش خود استفاده می‌کند.

    ۴- پلتفرم‌های ابری صنعت

    شرکت‌ها با استفاده از پلتفرم‌های ابری صنعت خودشان می‌توانند در مدیریت حجم کارشان چابک‌تر باشند. همچنین، با این پلتفرم‌ها می‌توانند تغییرات موجود در فرآیندهای کسب‌وکار، تحقیق داده‌ها و رویه‌های انطباق را شتاب ببخشند. هر شرکت با تبدیل نرم‌افزار، پلتفرم و زیرساخت‌ها به خدمات، موجب تطبیق‌پذیری دقیق، افزایش ارزش زمان و پاسخ به نیازهای بخش‌های موازی صنعت خود می‌شود.

    طبق نظرسنجی گارتنر، چهل درصد از پاسخ‌دهندگان از پلتفرم‌های ابری استفاده می‌کنند. سازمان‌ها تا سال ۲۰۲۷ از این پلتفرم‌ها برای سرعت بخشیدن به پنجاه درصد کارهای حیاتی کسب‌وکار خود استفاده می‌کنند. پلتفرم‌های ابری صنعت از ظرفیت‌ شرکت‌ها به علاوه داده‌های ادغام‌شده برای انطباق برنامه‌ها با فراز و فرود بازار استفاده می‌کنند.

    ۵- مهندسی پلتفرم

    مهندسی پلتفرم یکی دیگر از فناوری‌های ۲۰۲۳ است که از خودکارسازی و ظرفیت‌های خودسرویس برای بهبود تجربه توسعه‌دهنده و افزایش بهره‌وری استفاده می‌کند. این کار به منظور افزایش سرعت دلیوری برنامه‌ها و تسهیل همکاری بین اپراتور و توسعه‌دهنده انجام می‌شود. بدین ترتیب، فرآیند ساخت نرم‌افزارهای سازمان‌های بزرگ از طریق ابزار و ظرفیت‌های قابل استفاده، مجدد به‌روز می‌شود.

    خروجی‌گرفتن از نرم‌افزار در نزدیک‌ترین زمان ممکن نیازمند چرخه توسعه‌ای روان با حداقل هزینه اجرایی، ویژگی‌های سلف‌سرویسی، بارگذاری شناختی کاهشی، پیوستگی بیشتر، تاثیرگذاری بالاتر و همکاری یکپارچه است. مهندسی پلتفرم در ایده‌آل‌ترین حالت خود به دوباره‌کاری و ساخت پلتفرمی با استفاده از مولفه‌های استاندارد و فرآیندهای خودکار گفته می‌شود که با نیازهای کاربر نهایی همگام است.

    ۶- درک ارزش وایرلس

    نسل بعدی وایرلس تنها به‌دنبال برقراری ارتباط نیست، بلکه به بهینه‌سازی فرآیندها برای اعتمادسازی بیشتر، کاهش هزینه‌ها و خطرات کمتر و بهره‌وری بالاتر نیز کمک می‌کند. فناوری‌های مختلف بی‌سیم با کار روی زیرساختی مشترک و بهره‌گیری از ظرفیت‌ها به تسهیل تغییرات یکپارچه در فضای دیجیتالی می‌پردازند.

    هسته فنی کم‌هزینه، یکپارچه، امن، اعتمادساز و مقیاس‌پذیر فناوری بی‌سیم‌ آینده موجب کاهش سرمایه‌گذاری‌های مالی موردنیاز می‌شود. موج رو به رشد اینترنت اشیا بهتر از هر فناوری دیگری می‌تواند از وایرلس جدید برای جمع‌آوری داده‌های محیطی استفاده کند. برنامه‌های ردیابی مکانی، تبدیل انرژی، شناسایی راداری، فناوری ماهواره‌ای نمونه‌هایی هستند که از این فناوری استفاده می‌کنند.

    ۷- سوپراپ‌ها

    ابراپ یا سوپراپ یکی دیگر از فناوری‌های ۲۰۲۳ است و به اپلیکیشن‌هایی گفته می‌شود که همه‌کاره‌اند و می‌توانند جای چندین برنامه را در زندگی شخصی یا اکوسیستم کسب‌وکار پر کنند. پنجاه درصد جمعیت کاربران طبق آمار گارتنر، معمولا از سوپراپ‌ها استفاده می‌کنند. ابراپ‌ها گاهی حتی دارای چندین افزونه یا مینی اپ نیز هستند که کارایی و استفاده از آنها را بیش از پیش بالا می‌برد.

    چنین پلتفرم‌های همه‌کاره‌ای به چندین جنبه مختلف از یک خدمت پاسخ می‌دهند و نقش رابط کاربری یکسانی را بازی می‌کنند که مناسب چند استفاده مختلف است. ابراپ برخلاف برنامه‌های تک‌کاره، به نیاز همه اقشار مردم پاسخ می‌دهد. وی‌چت چینی با ارائه قابلیت پیام‌رسانی، شبکه اجتماعی، خرید آنلاین، پرداخت و همچنین اسنپ ایرانی با ارائه تاکسی آنلاین، خرید آنلاین، حمل بار، نوبت پزشک دو نمونه از سوپراپ‌ها هستند.

    ۸- متاورس و وب۳

    از دیگر فناوری‌های ۲۰۲۳ متاورس و وب۳ است که آمده‌اند تا بعد کاملا متفاوتی به تعاملات و تجربیات روزمره ما ببخشند. واقعیت افزوده، هوش مصنوعی، واقعیت مجازی، یادگیری ماشین، اینترنت اشیا و بلاکچین دست به دست هم داده‌اند تا دنیای مجازی متصل، امن و نفس‌گیری بسازند که در آن آواتارمان تاثیر مهمی روی زندگی شخصی و حرفه‌ای ما خواهد گذاشت. متاورس «دنیای دومی» را به رویمان باز می‌کند که فرصت‌های زیادی را برای ارتباط‌گرفتن با مصرف‌کننده‌ها در اختیار ما قرار می‌دهد.

    فروش و جوامع آنلاین در حال شکوفاشدن هستند. متاورس با رفتار و تعاملات آفلاین ما جفت می‌شود و اطلاعاتشان را انتقال می‌دهد تا برای شخصی‌سازی و تاثیرگذارتر کردن این محیط‌های مجازی استفاده کند. کسب‌وکارها از متاورس برای غنی‌کردن ارتباطات، بالاکشیدن هویت برند، گسترش بازاریابی و افزایش فروش بهره می‌برند.

    ۹- محاسبات کوانتومی

    یکی دیگر از فناوری‌های ۲۰۲۳، محاسبات کوانتومی است که عملیات‌های کسب‌وکار و زنجیره ارزش‌های صنعت را به سطح دیگری پرتاب می‌کند. فناوری محاسبات کوانتومی طبق گفته مک‌کینزی پتانسیل آن را دارد که تا سال ۲۰۳۵ به ارزشی بالغ بر ۷۰۰ میلیارد دلار برسد. محاسبات کوانتومی می‌تواند به فناوری‌ها شتاب بخشد، تحقیقات دارویی را تسریع کند و قفل رمزگذاری‌ها را راحت‌تر بشکند.

    محاسبات کوانتومی در وضعیت کوانتوم ذرات زیراتمی اتفاق می‌افتد؛ جایی که هر ذره دارای اطلاعاتی به نام بیت‌های کوانتومی یا کوبیت است. هر کوبیت از طریق درهم‌تنیدگی می‌تواند با کوبیت‌های دیگر تعامل کند. همچنین، هر کوبیت می‌تواند در آن واحد چندین مقدار داشته باشد. محاسبات کوانتومی بسیار سریع‌تر از محاسبات عادی است و تنها به کسری از حافظه برای انجام وظایفش نیاز دارد.

    ۱۰- اعتماد به بلاک‌چین

    یکی دیگر از فناوری‌های ۲۰۲۳ بلاکچین است. بلاکچین فناوری اعتمادسازی است که در سال ۲۰۲۳ بیشتر به آن توجه خواهد شد. پایه‌های اصلی بلاکچین را رمزگذاری، حریم خصوصی، کنترل جامعه، ثبات، قابلیت ردیابی و غیرمتمرکزگرایی تشکیل می‌دهند که باعث اعتمادسازی آن می‌شود. بلاکچین توانایی اعتبارسنجی و در نتیجه، افزایش امنیت، کاهش هزینه‌ها، بالابردن سرعت و ایجاد اعتماد به‌نفس را دارد. این فناوری تمامی واسطه‌ها را از میان برده‌است و یک مسیر امن برای رسیدن به هدف نهایی را می‌سازد.

    بلاکچین مانند سیستم حساب دفتری توزیع‌شده‌ای برای ضبط، مدیریت و انتقال اطلاعات عمل می‌کند. با این فناوری، دسترسی شفاف و ایجاد ارتباط بین داده‌ها در یک زنجیره ممکن و دستکاری آنها غیرممکن می‌شود. بلاکچین می‌تواند فرآیندهای روانی را در محیط‌های مختلف از قراردادهای هوشمند گرفته تا زنجیره تامین پیاده‌سازی کند.

    ۱۱- فناوری پایدار

    چه می‌شد اگر فناوری می‌توانست چاره‌ای برای ردگیری معیارهای مرتبط با حداقل‌کردن ردپای کربن دی اکسید، پشتیبانی از قوانین محیط زیستی و نظارت بر حاکمیت اجتماعی بیاندیشد؟ از آن‌جا که در سال ۲۰۲۳ به‌سر می‌بریم انتظار می‌رود تا بیشتر شاهد راه‌حل‌های دیجیتالی نوآورانه و تاثیرگذار جهت هدایت و نظارت بر اهداف سازگار با محیط زیست سازمان‌ها باشیم. چنین راه‌حل‌های پیشرفته‌ای باعث می‌شود تا دوستی بیشتری با طبیعت داشته باشیم و دستاوردهای محیط زیستی، اجتماعی و حاکمیتی را محقق کنیم.

    فناوری پایدار همچنین دست شما را در زمینه کاهش هزینه‌ها، بهبود عملکرد انرژی و بهره‌برداری از دارایی‌ها می‌گیرد. این فناوری شتاب‌دهنده خوبی برای اهداف سازمان‌هایی است که می‌خواهند سبزتر باشند و روند رو به رشدی را طی کنند. آنها می‌توانند از طریق فناوری پایدار به کنترل انتشار مستقیم آلودگی‌ها، کاهش زباله‌ها، حداقل‌ساختن انتشار غیرمستقیم آلودگی و غیره بپردازند. همه این کارها به کمک هوش مصنوعی، فناوری ابری، سنسورهای محیط زیستی قدرت‌گرفته از اینترنت اشیا، بررسی و غیره برای کنترل منابع انرژی و مدیریت زباله انجام می‌شود.

    ۱۲- وای‌فای ۶ و ۷

    وای‌فای 6 802.11ax با سرعت ۹.۶ گیگابیت بر ثانیه از بسامد ۲.۴ و ۵ گیگاهرتزی و پهنای باند کانال ۱۶۰ مگاهرتزی پشتیبانی کرده‌است و روی پروتکل امنیتی WPA3 اجرا می‌شود. در همین حال، وای‌فای 7 802.11E با سرعت ۳۰ گیگابیت بر ثانیه از بسامد ۲.۴، ۵ و ۶ گیگاهرتزی و پهنای باند کانال ۳۲۰ مگاهرتزی پشتیبانی می‌کند و روی پروتکل امنیتی WPA3 اجرا می‌شود.

    هردو وای‌فای ۶ و ۷ با سرعت بیشتر، لایه‌ امنیتی مضاعف، نرخ انتقال بهتر، تاخیر کمتر و اولویت‌بندی بهینه‌تر ترافیک، جهش بزرگی در شبکه‌های بی‌سیم بودند. انتظار می‌رود بازی‌هایی با گرافیک بالا، واقعیت افزوده، متاورس رو به رشد، استریم ویدئو 4K و 8K، اینترنت اشیا و حتی اتصال دفاتر از راه دور این دو فناوری را برای تجربه بهتر خود پیاده‌سازی کنند.

    ۱۳- فناوری پهپاد

    فناوری پهپاد آماده اوج‌گرفتن در سال ۲۰۲۳ است. زنجیره‌های تامین در حال حاضر مختل شده‌اند و هر چیز پیش‌بینی‌ناپذیری می‌تواند روی حمل‌ونقل تاثیر بگذارد و ارسال‌ها را به تاخیر بیاندازد. این مسئله منجر به سفارش‌های ناقص و خراب‌شدن روابط کسب‌وکاری می‌شود. چه می‌شد اگر کسب‌وکارها می‌توانستند ارسال‌های نزدیک‌تر را به پهپادهای هوایی بدون سرنشین بسپارند که می‌توانند به دسترسی‌ناپذیرترین مقاصد نیز بروند؟

    انتظار می‌رود علاوه بر صنعت لجستیک، از پهپادها در ساخت‌وساز، کشاورزی، امنیت، رسانه و صنعت نظامی نیز استفاده شود. شرکت‌هایی که در صنعت پهپاد فعالیت می‌کنند، به‌دنبال کاهش هزینه‌ها از طریق تقلیل هزینه سوخت و کارهای اضافی، کاهش ریسک، افزایش درآمدها و بهبود تصمیم‌گیری براساس داده‌های جمع‌آوری شده همین دستگاه‌ها هستند.

    ۱۴- دوسکاپس (DevSecOps)

    امنیت دیگر چیزی نیست که در چرخه عمر نرم‌افزار پشت گوش بیاندازید. کسب‌وکارهایی که امنیت را به آخرین مراحل کار خود واگذار می‌کنند، خطاهایی در کارشان پدید می‌آید که نیازمند دوباره‌نویسی کامل نرم‌افزار، تاخیر در ورود به بازار و افزایش هزینه‌های تولید است. در دوسکاپس (DevSecOps)، توسعه‌دهندگان کدهای استانداردی می‌نویسند که امنیت را در هسته اصلی خود قرار داده و کارکرد امن کدها را در هر فاز از قبل بررسی می‌کنند.

    این متدلوژی از یک رویکرد خودکار در خط تولید نرم‌افزار استفاده می‌کند تا آزمایش‌های امنیتی را با مسئولیت تمام افراد از نقطه شروع، کامل کند. اضافه‌کردن امنیت به عنوان بخشی از فرآیند باعث کاهش چرخه بازخورد و انتشار سریع‌تر محصول می‌شود. در حوزه توسعه پروژه، دوسکاپس مفهوم جدید و بدیعی است که به ذهن می‌رسد.

    ۱۵- روش‌شناسی اسکرام بان (Scrumban)

    اسکرام‌بان روش تازه مدیریت پروژه است که ترکیبی از اسکرام (Scrum) و کانبان (Kanban) به‌شمار می‌رود. چارچوب اسکرام‌بان سعی دارد تا برنامه‌های پیش‌بینی‌پذیر، چابکی و ساختار اسکرام را با انعطاف‌پذیری و بصری‌سازی کانبان ترکیب کند. بدین ترتیب، جریان کاری پروژه چابک‌تر، موثرتر، با کارایی و بهره‌وری بیشتری انجام می‌پذیرد و اعضای تیم نیز می‌توانند وظایف راهبردی خود را درست انجام دهند و فرآیندهایشان را بهبود بخشند.

    اطمینان از تجزیه و تحلیل کافی، تکرار در فواصل منظم، اولویت‌بندی در لحظه، نگه‌داشتن جریان کاری ادامه‌دار، تمرکز روی زمان چرخه، کاهش پردازش‌های دسته‌ای، استفاده از نمودار گردشی و تنظیم جلسات روزانه از کارکردهای اسکرام‌بان است. اسکرام‌بان راه‌حل فوق‌العاده‌ای برای مراقبت از پروژه‌های در حال اجرا، مهاجرت تیم از رویکرد اسکرام به رویکرد دیگر و افزایش انعطاف‌پذیری به‌شمار می‌رود.

    جمع‌بندی

    تعقیب و گریز فناوری‌ها هیچ‌وقت از پا نمی‌ایستد؛ شما فاصله چندانی با پدیده شگفت‌آور بعدی ندارید.  شرکت‌ها برای اینکه در صدر بهترین‌های حوزه خود بمانند، باید روی این تغییرات سرمایه‌گذاری کنند. در غیر این صورت، احتمال عقب‌افتادن از رقبا و حتی نابودی کسب‌وکار به‌وجود می‌آید.

    تطبیق‌یافتن با فناوری‌های جدید اصلا کار ساده‌ای نیست. برای این کار به سرمایه‌گذاری مالی، برنامه مدون تجاری، نقشه راه پر جزئیات، طرح مدیریت تغییر، تحقق ارزش موردانتظار و دیگر اندازه‌گیری‌ها نیاز دارید. متاسفانه، رفتن به سمت این کار بسیار پیچیده است اما نتیجه محصول بسیار دلنشین و عاملی جهت تحقق موفقیت است.

    https://pvst.ir/ejq

    0 نظر

    ارسال دیدگاه

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    *

    برای بوکمارک این نوشته
    Back To Top
    جستجو