نقطه سر خط

موضوع قرنطینه شهرها با افزایش تعداد مبتلایان به ویروس کرونا پس از ۹ ماه از اعلام رسمی ورود کرونا به کشور دوباره داغ شده است و به تبع آن موضوع دورکاری و ارائه خدمات عمومی و دولتی از راه دور؛ اما واقعیت این است که اگر طی این دوره ۹ماهه آمادگی‌های لازم برای دورکاری فراهم شده بود، شاید دیگر نیازی به قرنطینه مجدد یا تعطیلی گسترده شهرها آن هم در این حد گسترده نبود.

درست از همان روزهای ابتدایی ورود رسمی کرونا به ایران بسیاری از شرکت‌های خصوصی تا آنجا که برایشان مقدور بود زیرساخت‌های لازم دورکاری را برای کارمندان و کارکنان خود فراهم کردند، اما مشکل جایی نمود یافت که نیازمند تعامل با دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی بودند.

نبود سازوکارهای اجرایی دورکاری حتی بسیاری از شرکت‌های بخش خصوصی را که خود اقدام به دورکار کردن کارکنان خود کرده بودند نیز با مشکل مواجه کرد چراکه طبق قانون آنان موظف به بیمه کردن افرادی بودند که در محیط کار حاضر می‌شدند. گرچه این بند از قانون از سوی سازمان تامین اجتماعی اصلاح شد و در نهایت پس از ۹ ماه پذیرفت که امکان بیمه کردن افراد دورکار نیز وجود دارد اما همین رویه طولانی در به تصویب رسیدن یک مقرره موجب شد حتی شرکت‌هایی که قادر به اجرای دورکاری بودند نیز دچار مشکلات متعدد و فشارهای مضاعفی از سمت دولت شوند.

از سویی با توجه به وابستگی اقتصاد کشور به بخش دولتی و وجود کارفرمای بزرگی با عنوان دولت و سازمان‌های دولتی عملاً بسیاری از شرکت‌های بخش خصوصی قادر به انجام کارها از راه دور نبودند زیرا کارفرمای آنان انجام فرایندهای کاری از راه دور را به رسمیت نمی‌شناخت و در بسیاری از مواقع خواهان برگزاری جلسات به صورت حضوری بود.

در بدنه دولت علاوه بر اینکه سازوکارهای انجام فعالیت‌های جاری از راه دور فراهم نشده، بسیاری از مدیران ارشد نیز توانایی مدیریت اجرای پروژه‌ها را از راه دور ندارند. از سوی دیگر بسیاری از کارمندان دولت نیز امکان انجام وظایف‌شان از منزل برایشان مقدور نیست.

البته محدودیت آنان در دسترسی به اسناد و سوابق پروژه‌هایشان یکی دیگر از دلایل بی‌علاقگی کارمندان دولتی به انجام فرایندهای کاری از راه دور است. با اینکه در ابتدای سال دبیر شورای اجرایی فناوری اطلاعات از دبیر شورای عالی فضای مجازی طی نامه‌ای خواست تا امکان انجام فرایندهای کاری از راه دور برای بخش دولتی فراهم شود، به نظر می‌رسد مسیر نهایی شدن این تصمیم‌ها آن‌قدر طولانی است که شاید نتیجه این تصمیمات به این دوره از ویروس کرونا نیز نرسد.

با وجود اینکه وزارت بهداشت اعلام کرده حتی در صورت ساخت واکسن کووید-۱۹ هم کرونا در کشور ما تا نیمه سال آینده باقی خواهد ماند. به نظر می‌رسد تنها راه باقیمانده برای گذر از این شرایط ایجاد و فراهم کردن بسترهایی است تا بسیاری از فرایندهای کاری از راه دور امکان‌پذیر باشد، در غیر این صورت ما طی دوره‌های زمانی مشخص دوباره به اول خط بازخواهیم گشت.