کووید-۱۹ یک Reset بزرگ* و جایگاه دیجیتال

بحران سراسری جهانی که ماشه‌اش با همه‌گیری ویروس کرونا کشیده شده هیچ مابه‌ازا و مشابهی در دنیای مدرن ندارد و ما را در تمامیت خودش غوطه‌ور کرده و فردفرد ما و دولت‌ها و شرکت‌ها را با چالشی‌ترین اوقات تمام دوران‌ها روبه‌رو کرده است و بسیاری چیزها برای همیشه تغییر خواهند کرد. اما بحران‌های عمیق، برانگیزنده و مُحرک تفکر و تاملِ عمیق هم خواهند بود و می‌توانند سرچشمه دگرگونی و ظرفیت‌های جدید شوند. اما این ریسِت یا راه‌اندازی مجدد یا تنظیم مجدد در حوزه فناوری و دیجیتال چگونه خواهد بود؟
واقعیت این است که همه‌گیری کرونا نوآوری‌ها را تسریع خواهد کرد، تغییرات فناورانه را که از قبل شتابان به راه افتاده بود تشدید و فعال‌تر کرده و «موتور محرکی» خواهد بود برای کسب‌وکارهای دیجیتالی یا بُعد دیجیتالی کسب‌وکارها. همچنین یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های فردی و اجتماعی ایجادشده با فناوری یعنی حریم خصوصی را برجسته خواهد کرد و امکان نابرابری و نظارت بر همگان و کنترل بیشتر را برای سیستم‌های حکمرانی افزایش داده و خواهد داد. به علاوه تحول دیجیتالی با همه‌گیری کرونا کاتالیزورش را یافته است و شرکت‌ها به لحاظ فناوری به اندازه چند سال افتادند روی «دور تُند رو به جلو».

از نگاه مصرف‌کننده‌ها، بسیاری از آنها که قبلاً وابستگی چندانی به خدمات دیجیتالی نداشتند، تقریباً به یکباره و یک‌شبه، مجبور شدند عادات‌شان را عوض کنند. به جای اینکه بروند سینما، آنلاین فیلم ببینند و آنلاین شام و ناهارشان را تحویل بگیرند، چت و گپ و تماس آنلاین، دورکاری، ورزش، آموزش، تجارت، بازی، کتاب، حضور و غیاب، سفارش، مشاوره و سلامت و ده‌ها خدمت دیگر همگی آنلاین شدند.

همچنین روند اتوماسیون و بهره‌گیری از روبات‌ها، در پی اقتصاد بدون تماس و فاصله اجتماعی شدت گرفته و نیاز آن بیشتر احساس می‌شود در عین حال سبب کاهش هزینه‌ها و دورکاری و فعالیت و دوام کارخانجات و تولید و خدمت‌رسانی شده است.

این گذار به «همه چیزِ» دیجیتالی‌تر در زندگی شخصی و شغلی‌مان، از سوی نهادهای مقررات‌گذاری و رگولاتوری‌ها هم لازم است حمایت و تسریع شود؛ مثلاً در خیلی از کشورها سقف مبلغی را که خریداران می‌توانند با استفاده از تلفن‌های همراه یا اینترنت کار پرداخت کرده و انتقال دهند بالا برده‌اند و در عین حال الزامات احراز هویتی را که قبلاً دشوار بود تسهیل کرده‌اند که در کشور ما هم این کار انجام شده. چنین حرکت‌هایی رواج فناوری را در زندگی روزانه ما تسریع می‌کنند اگرچه ریسک‌های امنیتی نباید فراموش شود.
در پایان اگرچه فناوری فرصت‌ها و امید و ترس‌هایی را همزمان به وجود آورده است اما بر همه ماست که شخصاً فواید فناوری را بدون فدا کردن ارزش‌های جمعی و حریم خصوصی تقویت کنیم و البته همزمان مخاطرات فردی و جمعی آن را کنترل و رام کنیم.

* برگرفته از کتاب جدید بنیان‌گذار مجمع جهانی اقتصاد پروفسور کلاوس شواپ
به نام COVID-19 The Great Reset