استارت‌آپ‌هایی که باید کنار بزنند، اما کنار می‌روند

کسب‌وکارهایی که در ابتدای شکل‌گیری غوغای برهم‌زنندگی (disruptive) را سر داده بودند چنان این روزها خود را با حال و هوای اطراف‌شان هماهنگ کرده‌اند که دیگر نه آوای نوآوری به گوش می‌رسد و نه صدای ممنوعیت. به نظر می‌رسد کسب‌وکارهایی که روزی جذابیت‌شان ایجاد نوآوری و خلق ارزش بود این روزها خود چنان دچار لختی شده‌اند که فقط می‌خواهند کسب‌وکار را نجات دهند. شکل‌گیری استارت‌آپ‌های حوزه فناوری مالی یا فین‌تک‌ها با چنان سروصدایی همراه بود که نه تنها شبکه پولی و مالی کشور را نگران کرد بلکه رگولاتور این حوزه را که سال‌ها بود با چالش قانون‌گذاری برای فناوری‌های نوین مواجه نشده و بیشتر در فکر بازنگری در قوانین گذشته بود به حرکت آورد. هرچند در ابتدا تمامی بخش‌های سنتی این بازار در مقابل فین‌تک‌ها ایستادند، اما پس از مدتی کوتاه آن را پذیرفتند و آنان را در خود بلعیدند. تزریق افیون شبکه بانکی به بسیاری از فین‌تک‌ها موجب شد در دوره‌ای بسیار کوتاه سودای نوآوری را کنار گذارند و به فکر همراهی با بازیگران سنتی بیفتند. در حالی که فین‌تک‌ها در کشورهای گوناگون سیستم‌های مالی سنتی را کنار می‌زنند و آنها را به افول خود نزدیک می‌کنند، چالش‌هایی بعضاً نه‌چندان بزرگ سبب شده تا فین‌تک‌های ایرانی حتی رو به افول بروند؛ برخی‌های‌شان حتی از بعضی استارت‌آپ‌های نوپا که به سرعت رشد پیدا کرده‌اند قدیمی‌ترند اما نام‌شان به گوش کمتر کسی خورده است. در چنین شرایطی فین‌تک‌های ایرانی می‌توانند قوانین را با خود همراه کنند، سیستم‌های سنتی را کنار بزنند و پای رمزارزها را به اقتصاد رسمی کشور باز کنند؟ اگرچه ظهور فین‌تک‌ها در جهان را می‌توان پیش از آغاز هزاره سوم میلادی در خلق «پانتلگراف» (دستگاهی شبیه فکس که به سرعت به بانک‌ها راه پیدا کرد و این امکان را فراهم آورد تا امضاهایشان را از راه دور تایید کنند)، «صفحات شارژی» (اشیایی که شبیه کارت اعتباری بودند)، «کابل‌های...