استارت‌آپ‌های ایرانی پس از یک دهه در بازار و سرمایه به کجا رسیدند: پرواز انحصار

طنز تاریخی اکوسیستم استارت‌آپی ایران آنجاست که تک‌شاخ‌های استارت‌آپی ایران زمانی راه افتادند که هنوز خود واژه استارت‌آپ در ایران راوج نیافته بود. دیجی‌کالا تازه کنار شبکه سنتی فروش کالا، کارش را در بازار الکترونیکی شروع کرد و کافه‌بازار برای اینکه تحریم گوگل‌پلی را از پیش روی کاربران ایرانی بردارد به بازارچه اپلیکیشن اندرویدی برای ایرانیان تبدیل شد. آپارات در حالی شکل گرفت که هنوز محتوای دیجیتالی در کشور پا نگرفته بود و تصور ایجاد بازاری اینچنین گسترده و پول‌ساز برایش دور از ذهن بود. تاکسی‌یاب زمانی پا به بازار حمل و نقل هوشمند گذاشت که حرف اول را تاکسی‌های زردرنگ می‌زدند. علی‌بابا زمانی وارد بازار گردشگری آنلاین شد که هنوز آژانس‌های مسافرتی در بازار سنتی فروش بلیت مسافرتی غول‌های اصلی بودند. تخفیفان در اوایل دهه ۹۰ شروع به کار کرد که گرفتن تخفیف یکی از خواسته‌های دیرینه برخی کاربران بود و هنوز جنگ بین آنها و نت‌برگ برای تصاحب بازار شروع نشده بود. حالا تمامی این استارت‌آپ‌ها بعد از یک دهه فعالیت به شرکت‌های بزرگی تبدیل شده‌اند که بر اساس اظهارات بسیاری از کارشناسان، بخش اصلی اقتصاد دیجیتالی کشور را تشکیل می‌دهند. کرونا و فعالیت و پایداری برخی از این بازیگران تجارت الکترونیکی در این یک سال نیز به خوبی تاثیر این شرکت‌ها بر اقتصاد بی‌جان ایران را نشان داد. اکنون هر یک از این پادشاهان با اراضی کوچک، به امپراتوری‌هایی تبدیل شده‌اند که به باور بسیاری از کارشناسان، می‌توانند جای سرمایه‌گذاران و صندوق‌های جسورانه‌ای را بگیرند که این روزها به سبب تحریم و شرایط بد اقتصادی به سختی پیدا می‌شوند و می‌توان از آنها سرمایه‌ای گرفت. زیبارویان بی‌تکرار اگر تقریباً دو سال اول دهه ۹۰ را فاکتور بگیریم، پا گرفتن فعالیت شرکت‌های استارت‌آپی به شروع دوره اول ریاست‌جمهوری حسن روحانی گره خورده است؛ یعنی زمانی که محمود واعظی بر صندلی ریاست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تکیه زد...