گزارشهای مزاحمت در دیوار ۵۰ درصد کاهش یافته است
مجموعه اقدامهای دیوار طی یک سال گذشته برای کاهش مزاحمتها باعث شده تا مواجهه با…
۲۱ مهر ۱۴۰۳
امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس، در سومین شبانههای پیوست:
۱۷ دی ۱۳۹۹
زمان مطالعه : ۱۶ دقیقه
تاریخ بهروزرسانی: ۱۷ آبان ۱۴۰۰
دلیل طولانی شدن ورود استارتآپها به بورس را مدیرعامل فرابورس ایران، اختلاف نظر در مورد شفافیت صورتهای مالی و ابهاماتی در مورد نحوه شناسایی درآمدها و هزینههای برخی از استارتآپها عنوان کرد. امیر هامونی در گفتوگوی اینستاگرامی خود اعلام کرد پروسه ورود شرکتها به بازار سرمایه در دنیا بین ۱۸ تا ۳۶ ماه طول میکشد.
فایل صوتی کامل این گفتوگو را از اینجا گوش کنید:
به گزارش پیوست، در سالی که گذشت، تب و تاب ورود شرکتهای استارتآپی به بازار سرمایه بسیار بالا گرفت. مجموعا ۸ شرکت و استارتآپ از جمله ایرانسل، رایتل، شاتل، تپسی، آسیاتک، دیجیکالا ،کافهبازار و دیگر استارتآپها در فصل اول شبانههای پیوست اعلام کردند که قصد دارند تا پایان پاییز و زمستان امسال وارد بورس شوند. اتفاقی که هنوز محقق نشدهاست. علت و چرایی این دیرکرد اولین سوالی بود که سردبیر ماهنامه پیوست از مدیرعامل فرابورس در سومین لایو اینستاگرامی فصل دوم پیوست پرسید.
امیر هامونی در پاسخ، مهمترین عامل طولانی شدن ورود استارتآپها به بورس را داراییهای نامشهود برخی از شرکتها عنوان کرد. او در توضیح این مورد گفت: «بحث ورود استارتآپها به بازار از حدود ۲ سال پیش مطرح شد. آن زمان این شرکتها از نظر شفافیت صورتهای مالی و حاکمیت شرکتی اصلا آماده نبودند، اما در این ۲ سال اتفاقات خوبی افتاد و حداقل الزامات ورود به بازار سرمایه از سوی این شرکتها رعایت شد. شرکتها شفافتر شدند، همزمان با این تغییرات حسابرسان شرکتها با حسابرسان معتمد سازمان بورس جایگزین شدند. ما قصد داشتیم در مرداد و شهریور ورود استارتآپها به بورس را رقم بزنیم اما به دلیل شرایط بازار این عرضه اتفاق نیافتاد. مشکل دیگری که برای ورود استارتآپها به بازار سرمایه وجود داشت، اختلاف نظر در مورد شفافیت صورتهای مالی و ابهاماتی در مورد نحوه شناسایی درآمدها و هزینههای برخی از این استارتآپها بود. نهایتا با استعلام این موضوع از سازمان حسابرسی و رهنمودهایی که این سازمان ارائه کرد، حسابرسان شرکتها مجبور به حسابرسی ویژه این استارتآپها شدند و ما در حال حاضر از این مرحله عبور کردیم.»
سردبیر ماهنامه پیوست با اشاره به صحبتهای وزیر ارتباطات مبنی بر اینکه بخشهایی از حاکمیت با بورسی شدن استارتآپها مخالف است و همچنین با اشاره به صحبتهای مدیرعامل دیجیکالا در لایو با پیوست که مشکلات ورود دیجیکالا به بورس را فراتر از ارزشگذاری عنوان کرده بود؛ در مورد صحت و سقم این ابهامات پرسید. مدیرعامل فرابورس بهصورت کلی صحت چنین مواردی را تایید کرد و توضیح داد: «این موارد وجود دارد و فقط هم مختص استارتآپها نیست وهمه شرکتها درگیر چنین حساسیتهایی هستند. ما باید از تمامی مراجع مربوطه استعلام کنیم و منتظر جواب این استعلامها بمانیم و تا زمانی که این استعلامها پاسخ داده نشود، نمیتوانیم کار خاصی انجام دهیم. در بعضی از موارد مانند روابطی که با بانک مرکزی و بیمه داریم، سلبی عمل میکنیم، به این صورت که میگوییم اگر موردی وجود دارد به ما اطلاع دهید در غیر این صورت ما فرض را بر تایید میگذاریم.»
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات محمد جواد جهرمی چندی پیش یکی از دلایل کند پیش رفتن ورود شرکتهای بزرگ استارتآپی به بورس را، نگرانی برخی دستگاهها در برابر بزرگ شدن اقتصاد شرکتهایی دانست که وابستگی به نهادهای حکومتی ندارند. براساس اظهارت او ترس از داشتن سرمایهدار بزرگ در کشور که یک بحث سنتی در نظام حکومتی ایرانی بوده، در نهایت سبب شده تا چرخه ورود شرکتهای استارتآپی به بازار سرمایه کند شود. او در این زمینه گفت: «کسی که میخواهد بزرگ باشد طبیعتا باید به جایی وصل باشد.»
اعلام آمادگی تپسی برای ورود به فرابورس به اوسط دیماه برمیگردد.هر چند خبرهای مختلفی از آمادگی و پذیرش تپسی به بورس مطرح شد اما هنوز نماد این شرکت روی تابلوی فرابورس قرار نگرفته است . سردبیر ماهنامه پیوست دلیل این تاخیر در ورود قطعی تپسی به بورس را از مدیرعامل فرابورس پرسید که او نیز در پاسخ این شرکت را یکی از استارتآپهایی که درگیر سازمان امور حسابرسی شد معرفی کرد و اعلام کرد: «رفتوبرگشتهای زیاد این استارتآپ باعث شد تا ما پذیرش را دو مرحلهای کنیم. ابتدا پذیرش مشروط به تایید حسابرس به تپسی داده شد و اگر حسابرس صحتسنجی و تایید میکرد ما امکان تصمیمگیری داشتیم.» او ادامه داد: «در مرحله دوم براساس صورتهای مالی حسابرسی شده و حسابرسی ویژهای که در خصوص داراییهای نامشهود وجود داشت جلسهای هفته گذشته برگزار شد و حسابرس هم رویه مدنظر سازمان حسابرسی را تایید کرد و براین اساس تپسی پذیرش مرحله دوم را هم دریافت کرد و بهنوعی پذیرش تپسی در فرابورس قطعی شد. تیم تپسی در تلاش است تا در همین یک ماه آینده بتوانند سهامشان را عرضه اولیه کنند و روی تابلو قرار گیرند.»
بعد از توضیحات مدیرعامل فرابورس، این سوال به وجود آمد که مگر استانداردی برای نحوه حسابرسی وجود ندارد یا مگر حسابرسی شرکتها و استارتآپها همیشه به تایید سازمان حسابرسی نمیرسد؟ هامونی برای رفع ابهام در مورد این موضوع توضیح داد: «اگرچه سازمان امور حسابرسی برای شرکتهای بزرگ و حاکمیتی حسابرسی میکند اما در حقیقت سازمان امور حسابرسی یک نهاد استانداردگذار است. اگر ابهامی در استانداردها یا نحوه شناسایی هزینهها به وجود بیاید، سازمان امور حسابرسی به عنوان مرجع تفسیر این استانداردها مسئول است. زمانی که سازمان استاندارد را تایید یا تفسیر میکند، حسابرسان شرکتها باید بر اساس استانداردهای گذاشته شد اقدام به حسابرسی کنند.»
چالش بزرگ شرکها در ارزشگذاری موضوع بحث بعدی بود. به گفته سردبیر ماهنامه پیوست با آن که مدیرعامل فرابورس بارها در مورد ارزشگذاری صحبت کرده، اما این مساله حداقل برای شرکتهای استارتآپی هنوز حل نشده است.
مدیرعامل فرابورس در مورد اختلاف نظر در مورد ارزشگذاری شرکتها اینطور توضیح داد: «شرکتهای استارتآپی بعضا بر اساس مولفههایی ارزشگذاری میشوند که این مولفهها در دنیای مالی قابل بررسی است و جای کار دارد. معمولا صاحبان شرکتها علاقه دارند که سهم خود را به بالاترین قیمت بفروشند. برای این کار به هر مولفهای رجوع میکنند. برای مثال تعداد مشتری، تعداد دانلود و تعداد کاربر از جمله مولفههایی هستند که این عزیزان به آنها رجوع میکنند. اما در ارزشگذاری، باید انعکاس این آمار و ارقام در صورتهای مالی خودش را نشان بدهد.»
او در توضیح روشهای درست ارزشگذاری به نمونههای مختلفی اشاره کرد و توضیح داد: «در دنیای مالی معمولا از بازار BCF استفاده میکنند. یعنی بازار آینده را تخمین میزنند و جریان وجوه نقد آینده شرکت را استخراج میکنند تا بتوانند ارزش روز را محاسبه کنند. مساله اصلی در ارزشگذاری این است که آن بازار آینده چطور تخمین زده میشود. اگر این موضوع به درستی تخمین زده شود میتواند ارزشگذاری را واقعیتر کند. در مورد ارزشگذاری دو مرحله وجود دارد. یک مرحله روز عرضه اولیه است. یک مرحله روزهای بعد از عرضه اولیه است که باید با بازارگردانی یا اوراق تبعی مدیریت شود.»
برخی از کاربران معتقد بودند که نظارت و سختگیری فقط تا روز عرضه اولیه اتفاق میافتد و پس از آن نظارتی وجود ندارد و قیمتسازیهای نادرست به سهامداران و مردم آسیب وارد میکند. مدیرعامل فرابورس ضمن تایید غیر مستقیم این مورد اعلام کرد: «بازار با برخی از اخبار و شایعات درگیر یک سری هیجانات میشود که مختص استارتآپها نیست و بعضا شرکتها هم درگیر این موضوع هستند.»
هامونی ارتقا سواد مالی همگانی را یکی از راهکارهای مواجهه با این موارد عنوان کرد و گفت: «سواد مالی همگانی در کنار سواد مالی قهرمانی برای عموم سرمایهگذاران بهویژه سرمایهگذاران حقیقی میتواند بسیار مفید و کارآمد باشد که کشوهای دیگر نیز این پروژه را در برنامههای بلندمدت خود مدنظر قرار دادهاند.» به عقیده هامونی مسائل مالی مانند بورس و سرمایهگذاری و حساب پسانداز و مواردی از این دست، باید در کتب درسی در مقاطع مختلف تحصیلی گنجانده شود تا در آینده سواد مالی مردم ارتقا پیدا کند.
سردبیر ماهنامه پیوست با اشاره به مشکلات بازار سرمایه و ریزشی که در بورس اتفاق افتاد این سوال را مطرح کرد که آیا الان زمان مناسبی برای ورود استارتآپها به بورس است و اینکه این احتمال وجود ندارد که شرکتهای استارتآپی بعد از ورود به بازار سرمایه با افت سهام و ارزش روبهرو شوند؟
مدیرعامل فرابورس برای پاسخ به این سوال صنعت VOD را مثال زد و گفت: «فیلیمو برای مثال به تازگی درخواست عرضه اولیه داده تا وارد بازار سرمایه شود. اما اگر VODها سال گذشته وارد بورس میشدند، با رشد بسیار زیادی که در دوران کرونا داشتند، سود خوبی به مردم میرسید؛ اما کسی نمیدانست که این اتفاقات میافتد.» او ادامه داد: «نمیشود بر اساس افت و خیزهای بازار سرمایه برای چنین مواردی تصمیمگیری کرد. آمادهسازی یک شرکت برای ورود به بازار سرمایه بعضا ممکن است یک سال طول بکشد و نمیتوان بر اساس بالا یا پایین رفتن سیکل تجاری اقدام به عرضه سهام یک شرکت در بازار سرمایه کرد.»
هامونی با اشاره آمار منتشر شده از سوی نزدک (NASDAQ) که نشان میدهد در سال ۲۰۲۰ حدود ۳۴۲ IPO در ۲۴۰ روز کاری عرضه شده است اعلام کرد: «این آمار نشان میدهد که نباید درگیر سیکلهای تجاری شویم و دنبال زمان مناسب برای ورود به بورس باشیم. عرضههای اولیه بسیار بزرگ در شرایط مثبت و منفی بازار، شاید بهصورت مقطعی تاثیرگذار باشند اما در میانمدت و بلندمدت هیچ تاثیری روی بازار ندارند.»
شهریور ماه امسال، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و توسعه اقتصاد هوشمند وزارت امور اقتصاد دارایی اعلام کرد که پذیرش استارتاپها در بورس منتظر بازار هدف است. سردبیر ماهنامه پیوست با اشار به این خبر، این سوال را مطرح کرد که چرا بعد از این همه زمان، استارتآپها باید وارد بازار هدف شوند؟
هامونی در پاسخ گفت بحث سر این نیست که همه استارتآپها وارد بازار هدف شوند. اگر استارتآپی به دوران بلوغ خودش رسیده باشد و تداوم سودآوری آن اثبات شده باشد میتواند در بازار اول و دوم فرابورس حضور داشته باشد. او به شرکتهای استارتآپی و دانشبنیانی اشاره کرد که در حال حاضر در بازار بورس تهران پذیرش شدهاند. طبق آماری که معاونت علمی ریاست جمهوری در اختیار هامونی قرار داده، تعداد شرکتهای دانشبنیانی که در بورس و فرابورس هستند ارزش بازاری معادل ۹۰ هزار میلیارد تومان دارند. آسانپرداخت، خدمات انفورماتیک، بهپرداخت ملت، پرداخت الکترونیک سامان، تجارت الکترونیک پارسیان، افرانت و دادهپردازی ایران از جمله این شرکتها بودند که هامونی از آنها نام برد.
مدیرعامل فرابورس در مورد ورود استارتآپها به بازار هدف گفت: «نگاه ما این است که استارتآپهایی که اندازه مد نظر را پیدا نکردند و نمیتوانند در تابلو اول و دوم فرابورس قرار گیرند، وارد بازار هدف شوند.» به گفته هامونی، مقررات بازار هدف مصوب شده و در انتظار ابلاغ سازمان بورس و اوراق بهادار است.
هامونی معتقد است در حوزه سرمایهگذاری هم اتفاقات خوبی افتاده و بهتازگی VC سرو با ارزشگذاری ۱۶۰ میلیارد تومان پذیرهنویسی شد که این پول در اکوسیستم استارتاپی کشور سرمایهگذاری خواهد شد.
سردبیر ماهنامه پیوست با اشاره به وضعیت نامناسب بازار سرمایهگذاری، عدم وجود سرمایه کافی در این بازار را یکی از دغدغههای شرکتهای استارتآپی عنوان کرد و از میزان سرمایهگذاری VCها روی استارتآپها سوال پرسید.
مدیرعامل فرابورس اعلام کرد طبق آخرین آماری که به دستش رسیده نزدیک به ۱۰۰ میلیارد تومان از سمت ۱۰ شرکت سرمایهگذاری (VC) که روی تابلو هستند به شرکتهای استارتآپی تزریق شده است. او توضیح داد: «کار VCها این نیست که پول را مستقیما به استارتآپها تزریق کنند و معمولا در دورههای مختلف بر اساس KPIها این کار انجام میشود.»
مدیرعامل فرابورس ایران ضمن اعلام این خبر که مجوز تامین سرمایه جمعی(crowd funding) صادر شده و بهزودی با حضور مسئولان مربوطه این حوزه رسما افتتاح میشود. هامونی از تامین سرمایه جمعی به ارزش ۱۰ میلیارد تومان خبر داد و از آن به عنوان اولین ورود جدی و عملیاتی بازار فرابورس در حوزه کرادفاندینگ نام برد.
سردبیر ماهنامه پیوست با اشاره به فعالیتها و صحبتهای اخیر مدیرعامل فرابورس در خصوص کرادفاندینگ این سوال را مطرح کرد که چه چیزی در پلتفرمهای تامین سرمایه جمعی میبینید که فکر میکنید شانس بالایی دارند؟
هامونی ابتدا از افزایش سقف هر طرح تامین مالی از ۲ میلیارد تومان به ۱۰ میلیارد تومان خبر داد و گفت: «اگر نهادهای مالی، سکوها و پلتفرمهایی که در بحث کرادفاندینگ کار میکنند، بتوانند تامین مالی میکرو فایننس را برای عموم مردم فراهم کنند، اشتغال در کشور تحریک میشود و اتفاقات بسیار خوبی رقم خواهد میخورد.»
آنطور که هامونی اعلام کرد، فرابورس در حوزه کرادفاندینگ مجری کار نیست و رگولاتور این حوزه است. هامونی کرادفاندینگ میکروفایننس را اینطور تشریح کرد که فرابورس در نظر دارد تا در بخشهای کوچکتر و برای کسبوکارهای کوچک محلی و خانگی از این طریق تامین سرمایه انجام دهد.
به گفته هامونی تفاهمنامههایی با وزارت ارتباطات، معاونت علمی ریاستجمهوری، وزارت اقتصاد، سازمان بورس و ساترا امضا شده که نه فقط برای استارتآپها بلکه برای افراد و اشخاصی که مهارتهای شغلی دارند اما امکان تامین سرمایه اولیه برای راهاندازی کسبوکار خود را ندارند تامین مالی صورت گیرد.
سردبیر ماهنامه پیوست با اشاره به صحبتهای مدیرعامل فرابورس در اردیبهشت ماه سال ۹۸ مبنی بر اینکه ۱۰ میلیارد تومان ایده در فرابورس معامله شده، این سوال را مطرح کرد که در کشوری مانند ایران چقدر یک ایده میتواند صاحب ارزش باشد و اینکه چطور یک سری اختراع، طرح صنعتی و ایده در فرابورس مورد معامله قرار میگیرند؟
هامونی پیش از پاسخ به بازار IPXI در دنیا اشاره کرد که اختراعاتی که در US Patent ثبت میشوند در این بازار IPXI معامله میشوند. او در خصوص این موضوع در داخل کشور توضیح داد: «در قانون برنامه پنجم توسعه، تکلیفی به سازمان بورس اضافه شد و آن هم راهاندازی تابلو بازار دارایی فکری بود که یک مقوله آن ثبت اختراع است. در این بازار غیر از ثبت اختراع، علامت تجاری، برندها و طرحهای صنعتی را نیز داریم.» هامونی اعلام کرد که معاملات بزرگی در این حوزه صورت نگرفته اما همین معاملات انجام شده نوید این را میدهد که در آینده این بازار رونق پیدا کند. ضمن آن که این بازار ۱۰ میلیارد تومانی اکنون به ۱۳ میلیارد تومان رسیده و بیش از ۴۰۰ پتنت و اختراع روی تابلوی بازار دارایی فکری فرابورس درج شده است.
هامونی در پاسخ به سوال یکی از کاربران مبنی بر این که اگر سیگنال بازار مهم نیست چرا عرضه سهام اپال لغو شد توضیح داد: «این باور غلط وجود دارد که وقتی بازار سرمایه منفی میشود زمان مناسبی برای عرضه نیست اما مطالعات من نشان میدهد که بعضا عرضههای بزرگ در زمان منفی بازار، میتواند باعث رشد و احیای مجدد بازار سرمایه شود.»
دخالت در قیمت سهام شرکتهای سرمایهگذاری(vc) سوال بعدی کاربران از مدیرعامل فرابورس بود که هامونی پیش از جواب به این سوال برای رفع ابهام در مورد ابطال معاملات این توضیح را داد که در بازار سرمایه، معاملات انجام نمیشود که بعد ابطال شود، بلکه تایید مدیران عامل بورسها به معنی انجام معاملات است و عدم تایید یعنی اصلا معاملهای صورت نگرفته. پس ابطالی در کار نیست.
هامونی در مورد تایید یا عدم تایید معاملات توضیح داد که به لحاظ قانونی از دو جنبه اجازه دارند که معاملات را تایید نکنند. مدیرعامل فرابورس اعلام کرد: «شناسایی دستکاری قیمت یکی از مواردی است که میتوانیم بر اساس آن معاملات را تایید نکنیم.» او تاکید کرد که این امکان وجود ندارد که همه دستکاریها را شناسایی کنند و همان مواردی هم که شناسایی میشود نیاز به گذر زمان و بررسی طولانی مدت دارد. به گفته مدیرعامل فرابورس ایران، سواستفاده از اطلاعات نهانی یا معاملات متکی بر اطلاعات محرمانه یکی دیگر از مواردی است که به لحاظ قانونی این اجازه را به بازار سرمایه میدهد که جلوی انجام معاملات را بگیرد. او در توضیح این مورد گفت: «بعضا اطلاعات محرمانهای هست که هنوز به صورت عمومی اعلام نشده و میتواند روی قیمت اثرگذار باشد و اشخاصی به هرنحوی به این اطلاعات دسترسی پیدا میکنند و اقدام به فروش یا خرید سهام میکنند.» به گفته هامونی این مورد در کشور جرمانگاری شده و میتوان با آن برخورد قانونی و قضایی کرد.
هامونی به درخواست کاربران در مورد سهام فرابورس نیز توضیحاتی ارائه کرد و گفت: «سهام فرابورس از ۱۸۰ میلیارد تومان به ۲۴۰ میلیارد تومان رسیده و سهامداران میتوانند سهام جدید خود را دریافت کنند. افت و خیزی در بازار اتفاق افتاد که در پیرو آن سهام فرابورس هم دچار همین افت و خیز شد و درحال حاضر قیمت روی تابلو ۴۸۰۰ تومان با ارزش بازار ۱۳ میلیارد تومان است اما نسبت به پیشبینیهایی که داشتیم تاآخر سال با عرضه اولیه بتوانیم فراتر از بودجه عمل کنیم.»
از مدیرعامل فرابورس در مورد اقداماتی که برای بازار رمزارزها بر بستر بلاکچین صورت گرفته نیز سوال شد و هامونی در این مورد اینطور توضیح داد: «بازار متشکل ارزی با هماهنگی بانک مرکزی در حال مطالعه روی رمزارزها هستند. بازار سرمایه در حوزه بلاکچین ورود نخواهد کرد و اگر هم قرار بر انجام این کار باشد در بازار متشکل ارزی اتفاق خواهد افتاد.» هامونی افزود: «سازمان بورس و فرابورس ایران تنها سازمان کشور است که برای بلاکچین مجوز صادر کرده است. در مورد همین موضوع کرادفاندینگ، یکی از پلتفرمهایی که مجوز گرفته کاملا بر بستر بلاکچین است و قرار است تامین مالی طرحها و استارتآپها تا سایز ۱۰ میلیارد تومان را روی بستر بلاکچین اجرا کند.»
مشکلات نرمافزاری پیش آمده برای بازار فرابورس آخرین سوال مطرح شده از سوی سردبیر ماهنامه پیوست بود هامونی مدیرعامل فرابورس ضمن اعلام این که این مشکلات فقط برای بازار بورس ایران نمیافتد و در دنیا بسیاری از بازارهای بزرگ مانند بازار بورس ژاپن با این مشکلات روبهرو میشوند اعلام کرد: «کارهای بزرگی در زمینه نرمافزار انجام شده که شاید ظرفیت رسانهای کردن نداشته باشد. اما برای مثال ظرفیت سامانه به لحاظ TPS و Latency ۷ برابر شده است. تا همین چند ماه پیش در سامانه معاملات، در هر ثانیه ۳ هزار معامله انجامپذیر بود اما در حال حاضر ظرفیت به ۲۱ هزار معامله در ثانیه رسیده است. با این حال حجم معاملات روزانه در حال افزایش است و این چالش همیشه وجود دارد.»
ویدئوی کامل این گفتوگو را از طریق لینک زیر و در اینستاگرام پیوست مشاهده کنید:
قسمت سوم از فصل دوم شبانههای پیوست با حضور امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران
قسمتهای اول و دوم فصل دوم شبانههای پیوست با حمایت شرکت خدمات انفورماتیک، از طریق لینگهای زیر قابل تماشا است.
قسمت دوم از فصل دوم شبانههای پیوست با حضور مهراد عبدالرزاق، رئیس هیاتمدیره اسنپفود
قسمت اول از فصل دوم شبانههای پیوست با حضور حمید محمدی، مدیرعامل دیجیکالا – بخش اول
قسمت اول از فصل دوم شبانههای پیوست با حضور حمید محمدی، مدیرعامل دیجیکالا – بخش دوم