داستان پرفراز و نشیب ایلان ماسک و هوش مصنوعی ثروتمندترین فرد جهان به دنبال جبران یک دهه ناکامی در کنترل AI است

به گزارش پیوست، ایلان ماسک به تازگی شرکتی به نام X.AI را برای ساخت و توسعه محصولات هوش مصنوعی تاسیس کرده است. او که پیشتر درمورد خطرات هوش مصنوعی هشدار داده بود و حالا به یکی از منتقدان ChatGPT تبدیل شده است، زمانی به عنوانی یکی از اولین سرمایه‌گذاران، نقش مهمی را در اوپن‌ای‌آی (OpenAI) سازنده این چت‌بات هوشمند، ایفا کرده است.

ماسک که در سال ۲۰۱۸ به دلیل اختلاف در ساز و کار رهبری، مسیرش را از اوپن‌ای‌آی جدا کرد و چندی پیش در یک نامه سر گشاده خواستار توقف شش ماهه توسعه مدل‌های هوش مصنوعی شده بود قصد دارد با یک مدل هوش مصنوعی حقیقت‌یاب به نام TruthGPT مجددا وارد زمین رقابت AI شود.

رابطه ایلان ماسک و هوش مصنوعی به بیش از یک دهه پیش بر‌می‌گردد

ایلان ماسک، بنیان‌گذار اسپیس‌اکس و مدیرعامل تسلا، با وجود موفقیت در دو صنعت بسیار دشوار، بیشتر از ۱۰ سال است که در رهبری هوش مصنوعی ناکام مانده است. او چندین مرتبه و با سرمایه‌گذاری‌های مختلف برای در دست گرفتن سکان هدایت این حوزه تلاش کرده و از توسعه بی حد و مرز این تکنولوژی هراسان است.

تلاش ماسک برای خرید DeepMind

گزارشی از ‌وال‌استریت ژورنال نشان می‌دهد که به گفته خود ماسک، او با هدف نظارت بر تحقیقات هوش مصنوعی در اولین روزهای پیدایش DeepMind روی این آزمایشگاه تحقیقاتی سرمایه‌گذاری کرده است. گوگل بعدا شرکت دیپ‌مایند را به تصاحب خود درآورد و این آزمایشگاه به مهره‌ای کلیدی در فعالیت‌های هوش مصنوعی این شرکت تبدیل شده است.

ماسک حتی در سال ۲۰۱۳ و در آخرین لحظات، پیشنهادی را برای خرید DeepMind ارائه کرد اما به گفته افراد مطلع، نهایتا از گوگل شکست خورد و دیپ‌مایند به یکی از زیرشاخه‌های غول جست‌وجو جهان تبدیل شد. به گفته افراد مطلع، ماسک اعتقاد داشت که لری پیج، مدیرعامل وقت گوگل،‌ فرد مورد اعتمادی برای ساخت هوش مصنوعی پیشرفته نیست و خودش باید بر این تکنولوژی نظارت کند.

دیپ‌مایند در حال حاضر نقشی کلیدی‌ای در تلاش‌های گوگل برای استفاده از هوش مصنوعی در موتور جست‌وجو دارد و به تازگی با ادغام در Brain، دیگر واحد هوش مصنوعی گوگل، به Google DeepMind تبدیل شد.

تلاش مجدد، این بار با شرکت اوپن‌ای‌آی

دو سال پس از تلاش نافرجام برای خرید دیپ‌مایند، ماسک مجددا با شرکت اوپن‌ای‌آی وارد حوزه هوش مصنوعی شد. او با همراهی سم‌آلتمن، مدیرعامل فعلی و چند نفر دیگر در سال ۲۰۱۵  اوپن‌ای‌آی را تاسیس کرد.

اوپن‌ای‌آی فعالیت خود را به عنوان یک شرکت عام‌المنفعه آغاز کرد و قرار بود تنها وزنه‌ای برای شکستن انحصار گوگل و ایجاد تعادل در هوش مصنوعی باشد. هدف اصلی این شرکت، توسعه هوش مصنوعی به گونه‌ای امن‌تر و شفاف‌تر از غول‌های تکنولوژی بود.

به گفته منابع آگاه، ماسک در اولین روزهای پیدایش اوپن‌ای‌آی نقش یک میانجی مالی را داشت و  قول داده بود تامین یک میلیارد دلار سرمایه اولیه اوپن‌ای‌آی را تضمین کند. او همچنین نقش فعالی در جذب نیرو داشت و دائما برای تعیین چشم‌انداز شرکت با رهبران آن دیدار می‌کرد.

کارکنان سابق اوپن‌ای‌آی می‌گویند ماسک به شدت سختگیر بود و ضرب‌العجل‌های سفت و سختی را برای تحقیقات اوپن‌ای‌آی مشخص می‌کرد و ناامیدی او از پیشرفت سریع اوپن‌ای‌آی باعث شد تا قدرت بیشتری را در این شرکت طلب کند و نهایتا اختلاف نظر ماسک با سم‌ آلتمن به جدایی او از این شرکت منتهی شد.

دوستان سابق و رقبای امروز؛ نگاه متفاوت ماسک به هوش مصنوعی

ماسک حالا به یکی از منتقدان ChatGTP تبدیل شده است و علاوه بر نقد‌هایی که در سوگیری سیاسی و اجتماعی این ابزار دارد می‌گوید اوپن‌ای‌آی «شرکتی منفعت طلب» و تحت سلطه مایکروسافت است.

او در مصاحبه با فاکس گفت که مایکروسافت با سرمایه‌گذاری چند میلیارد دلاری روی اوپن‌ای‌آی به طور کامل کنترل آن را در دست گرفته است. ماسک در توییتی با ابراز ناخرسندی از وضعیت فعلی این شرکت گفت: «این بی هیچ وجه آن چیزی نبود که من می‌خواستم.»

سم آلتمن در آخرین روزهای حضور ماسک در اوپن‌ای‌آی بر سر تغییر ماهیت این شرکت و تبدیل آن از عام المنفعه به یک شرکت انتفاعی و سپس جذب سرمایه به اختلاف خورده بود و نهایتا ایلان ماسک در سال ۲۰۱۸ از این شرکت جدا شد.

تلاش ناکام ماسک برای خرید دیپ‌مایند هم افسوس‌هایی را برای ثروتمندترین فرد جهان به دنبال داشت. او که می‌گوید در گذشته دوستی نزدیکی با لری پیج، مدیرعامل وقت گوگل در زمان تصاحب دیپ‌مایند، داشته با نگاه پیج به هوش مصنوعی مخالف است.

به گفته ماسک، پیج می‌خواست هرچه زودتر یک «قدرت انحصاری دیجیتالی» بسازد و از آنجایی که ماسک بر محافظت تکنولوژی از بشریت تاکید داشت او را «گونه‌پرست» خطاب می‌کرد.

ماجرای ایلان ماسک و هوش مصنوعی پس از یک دهه تلاش ناموفق، نهایتا به تاسیس شرکتی به نام X.AI منتهی شد.

از تسلا تا X.AI؛ داستان دوباره ماسک و هوش مصنوعی

مدیرعامل تسلا پس از جدایی از اوپن‌ای‌آی تمرکز خود را روی تسلا افزایش داد و از این تکنولوژی برای بهبود خودروهای خودران این شرکت استفاده کرد.

تسلا همچنین در مراسم هوش مصنوعی سال ۲۰۲۲ خود از یک ربات انسان‌نما رونمایی کرد که به گفته این شرکت محافظت‌هایی را برای جلوگیری از تخلف ماشینی در خود جای داده است.

ماسک در اوایل سال ۲۰۲۳ نیز در پیامی به آلتمن گفت که قصد دارد یک شرکت هوش مصنوعی را برای رقابت با او راه‌اندازی کند. به گفته آنها، آلتمن هم در پاسخ با آرزوی موفقیت برای ماسک گفت درک نمی‌کند که چطور یک آزمایشگاه جدید می‌تواند نگرانی‌های او را در مورد توسعه هوش مصنوعی رفع کند. او حتی چندی بعد، از ایلان ماسک دعوت کرد تا به دفتر مرکزی اوپن‌ای‌آی بیاید و به گفته کارکنان سابق و فعلی اوپن‌ای‌آی، آنها در یک مکالمه طولانی درمورد توییتر و چند مورد دیگر صحبت کردند.

ماسک روز ۹ مارس رسما شرکت X.AI را در ایالت نوادا تاسیس کرد و ایگور بابوشکین، یکی از محققان ارشد دیپ‌مایند را برای رهبری تلاش‌های هوش مصنوعی خود به کار گرفته است و چیپ‌های کامپیوتری قدرتمندی، همانند آنچه برای ChatGPT استفاده می‌شود را خریداری کرده است.

با وجود اینکه X.AI هنوز سرمایه‌ خارجی برای آغاز کار خود دریافت نکرده است اما نمایندگان ماسک می‌گویند این شرکت در آینده برای جذب سرمایه اقدام می‌کند.