مدیرعامل لینکپ: مصرف انرژی ارزان‌تر از هوشمندسازی مصرف آن است

به گزارش پیوست هوشمندسازی ساختمان‌ها به منظور بهبود مصرف انرژی مدت‌ها است که در کشورهای پیشرفته شرقی و غربی انجام می‌شود؛ در این روش از اینترنت اشیا برای طراحی یک سیستم یکپارچه برای کنترل مصرف انرژی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. سیستم یکپارچه با کنترل وسایل گرمایشی و سرمایشی و حتی کنترل میزان رفت‌وآمد افراد به ساختمان میزان انرژی مورد نیاز را اندازه‌گیری می‌کند تا از اتلاف مصرف جلوگیری شود.

خانه هوشمند TRON Intelligent House در توکیوی ژاپن که در دسامبر ۱۹۸۹ ساخته شد و در سال ۱۹۹۰ آغاز به کار کرد، یکی از نخستین نمونه‌های واقعی ساختمان هوشمند در جهان به شمار می‌آید. البته در سال‌های اخیر پروژه‌های هوشمندسازی ساختمان در خاورمیانه نیز پیگیری می‌شود و کشورهای امارات، قطر و عربستان سعودی اکنون کشورهای پیشرو در این حوزه هستند.

هوشمندسازی ساختمان در ایران از حدود دهه هشتاد آغاز شده است. اما اکنون شرکت دانش‌بنیان لینکپ با ترکیب داده‌های جمع‌آوری شده توسط سیستم یکپارچه IOT و تحلیل الگوریتم‌های AI به خلق ارزش افزوده در این حوزه پرداخته است.

پایش انرژی و تصمیم‌گیری درباره بهبود مصرف

عرفان طاهرخانی مدیرعامل و هم‌بنیان‌گذار لینکپ ابتدا درباره چگونگی مدیریت انرژی در لینکپ توضیح داد: «مدیریت انرژی یک مسئله دومرحله‌ای است. پایش مصرف استاندارد در مرحله اول انجام می‌شود. مرحله دوم بعد از تشخیص بدمصرفی آغاز می‌شود که شامل به‌کاربردن اقداماتی در راستای اصلاح بدمصرفی است بدون این که عامل انسانی دخیل باشد.»

او در ادامه درباره نقش هوش مصنوعی در تحلیل داده‌های IOT عنوان کرد: «جدیدترین وجهی که به مدیریت انرژی اضافه شده است سیستم‌های خودکاری هستند که از طریق الگوریتم‌های هوش مصنوعی روی داده‌هایی که از طریق تجهیزات اینترنت اشیا جمع‌آوری شده‌اند تحلیل داده انجام می‌دهند.»

به گفته طاهرخانی این سیستم‌ها یا به صورت خودکار و در محدوده‌ای که اپراتور به آنها اجازه می‌دهد و یا با دستور مستقیم اپراتور تصمیماتی در خصوص مصرف انرژی می‌گیرد و توصیه‌هایی برای مصرف بهینه‌تر به کاربران ارائه می‌دهد. همچنین این سیستم می‌تواند زمان خاموش و روشن شدن وسایل برقی منزل یا ساختمان را نیز کنترل کند.

طاهرخانی درباره کارکرد لینکپ در ساختمان‌های اداری گفت: «در برخی موارد سیستم‌های خنک‌کننده یا گرم‌کننده، سهوا روشن می‌مانند یا برای تنظیم هوای سرد و گرم تا زمانی که کارکنان برگردند تعمدا دستگاه‌ها را روشن می‌گذارند. اما این سیستم حضور افراد را از طریق سنسورهای اینترنت اشیا که در محیط تعبیه شده است تشخیص می‌دهد. از سوی دیگر اپراتور سیستم می‌تواند ساعت رفت‌وآمد را برای سیستم تعریف کند، برای مثال می‌تواند سیستم را با توجه به شدت نور تنظیم کند یا تنظیماتی انجام دهد که سیستم با تغییر فصل هماهنگ باشد.»

او در ادامه توضیح داد: «حال سیستم می‌تواند با توجه به داده‌های موجود تحلیل کند که محیط تعطیل است؛ بنابراین اگر دما روی هجده درجه است دما را به ۲۵ درجه می‌رساند.»

به گفته او چهل تا پنجاه درصد از هزینه‌های سازمان‌ها به دلیل هزینه سیستم‌های تهویه است زیرا هر یک درجه کاهش مصرف تا ۶ درصد از میزان مصرف انرژی کم می‌کند و تاثیر این موضوع در یک سازمان بزرگ بسیار محسوس است.

او در ادامه درباره به کارگیری این فناوری در شعب بانک پاسارگاد گفت: «اکنون در شعب بانک پاسارگاد سناریویی روی سیستم تعریف شده است که در ابتدای صبح فعالیت سیستم آغاز شود و هنگامی که کارکنان شعبه را ترک می‌کنند سیستم به حالت تعطیلی برمی‌گردد و تنها سیستم امنیتی شعبه کار می‌کند و سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی خاموش می‌شوند. سناریو سیستم توسط اپراتور تنظیم می‌شود و از سویی دیگر سیستم‌های کل شعب از طریق سیستم مانیتورینگ مرکزی در شعبه مرکزی قابل کنترل هستند.»

طاهرخانی در ادامه توضیح داد که تا کنون این سیستم در ساختمان مخابرات ایران در شهر کرج و در برخی از ساختمان‌های فناپ اجرا شده است.

او درباره راهبردهای لینکپ توضیح داد: «راهبرد ما این است که به جای تعریف یک «سیستم مدیریت انرژی» طولانی (EMS) که دو سر آن بسیار طولانی باشد و زمان بر هم باشد، سریع‌تر سیستم‌های تجهیزاتی که نیاز داریم را تعریف کنیم و بر اساس نیازهای موجود حرکت کنیم تا کم‌کم خودمان را به EMSهایی برسانیم که در لایه صنعت هستند. همچنین این سیستم می‌تواند به بهبود محیط ویلاهایی کمک کند که در شمال و جنوب کشور هستند. صاحب ویلا می‌تواند با استفاده از این سیستم میزان رطوبت محیط ویلا را کنترل کند.»

تشویق دولت برای هوشمندسازی تاثیرگذار خواهد بود

در جهان و خاورمیانه نمونه‌های موفقی از استفاده IOT در صنایع وجود دارد. با وجود این که در ایران نیز نشانه‌هایی از هوشمندسازی صنایع بزرگ دیده می‌شود اما به نظر می‌رسد این فناوری هنوز در لایه ساختمان‌های اداری و مسکونی کاربرد بیشتری دارد که البته هوشمندسازی مصرف انرژی حتی در این لایه نیز بدون چالش نمانده است.

طاهرخانی توضیح داد که به دلیل قیمت بسیار پایین حامل‌های انرژی، هزینه هوشمندسازی ساختمان مسکونی و اداری بیشتر از هزینه مصرف انرژی است از همین رو ترجیح افراد استفاده از انرژی ارزان است تا هوشمندسازی ساختمان‌ها. اما به گفته طاهرخانی اکنون دیگر ارزانی هزینه انرژی مطرح نیست مسئله این است که تولید انرژی در کشور کم‌رنگ شده است و در این میان زیرساخت‌های بهبود مصرف هستند که اهمیت بیشتری پیدا می‌کنند.

اما راه حل طاهرخانی برای استفاده از راهکارهای مدیریت مصرف انرژی ایجاد رویکردهای تشویقی برای مصرف بهینه از سوی دولت است: «اگر الزامی وجود داشته باشد که نهادهای مختلف از سیستم هوشمند کنترل انرژی استفاده کنند و گزارش مصرف ارائه کنند و بابت مصرف بهینه گواهی دریافت کنند شاید شرایط متفاوت شود و قدمی برای فرهنگ‌سازی در این زمینه برداشته شود.»

به گفته طاهرخانی حتی اگر یک خانه هم از این سیستم استفاده کند باعث کاهش ۳۰ درصدی انرژی در کشور می‌شود و این میزان در مصرف کل انرژی کشور بسیار تاثیر می‌گذارد.

او در آخر درباره مدیریت سیستم یکپارچه لینکپ توضیح داد: «یکی از سوالات کاربران این است که چگونه می‌شود تنوع بالایی از تجهیزات را از برندهای مختلف به صورت یکپارچه مدیریت کرد؟ در پاسخ باید بگویم از سال ۱۳۹۵ که کار خود را آغاز کردیم تا سال ۱۳۹۷ به این نتیجه رسیدیم که یک پروتکل واحد و یک برند از تجهیزات نمی‌تواند پاسخگوی تنوع در نیازمندی‌های کاربران باشد همچنین کاربر نیاز دارد تمام داده‌های IOT در یک سامانه یکپارچه ذخیره شود؛ از این جهت تمرکز شرکت به این سمت رفت که سیستمی را طراحی کند که مدیریت یکپارچه تجهیزات متنوع با کارکردهای مختلف در قالب یک سیستم یکپارچه امکان‌پذیر باشد. همچنین با جمع‌آوری دیتاها می‌توان در پلتفرم‌های مختلف ارزش افزوده تولید کرد که یکی از این سرویس‌ها سرویس بهینه‌سازی مصرف انرژی است که با سیستم‌های خودکار هوش مصنوعی به وجود می‌آیند.»