بیت‌کوین چیست و چگونه کار می‌کند؟ همه آنچه باید بدانید

Bitcoin نسبت به مکانیسم‌های پرداخت آنلاین سنتی، نوید کارمزد کمتر برای تراکنش‌ها را می‌دهد. بیت‌کوین برخلاف ارزهای دولتی، به صورت غیرمتمرکز اداره می‌شود. اما بیت‌کوین چیست؟ چگونه کار می‌کند و چگونه شکل گرفته است؟

بیت کوین چیست؟

بیت‌کوین به دلیل استفاده از رمزنگاری برای حفظ امنیت تراکنش‌ها به عنوان یک نوع رمزارز شناخته می‌شود. Bitcoin موجودیت فیزیکی ندارد. موجودی حساب‌ها در یک دفتر کل (ledger) که همه به‌صورت شفاف به آن دسترسی دارند نگهداری می‌شود.

تمام تراکنش‌های Bitcoin توسط حجم عظیمی‌ از قدرت محاسباتی، از طریق فرایندی به نام ماینینگ تایید می‌شوند. بیت‌کوین از سوی هیچ نهاد، بانک یا دولتی صادر یا پشتیبانی نمی‌شود. هرچند بیتکوین در اکثر نقاط جهان به عنوان ارز قانونی شناخته نمی‌شود اما بسیار محبوب است.

امروزه محبوبیت بیت کوین باعث شکل‌گیری صدها رمزارز دیگر با نام آلت‌کوین (Alt-Coin) شده است. خرید و فروش Bitcoin از طریق صرافی‌ها و نگهداری آن توسط کیف‌پول‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری انجام می‌شود.

ساتوشی چیست؟

بیت‌کوین به واحدی از ارزهای دیجیتال به نام ساتوشی تقسیم می‌شود. هر بیت کوین به هشت رقم اعشار تقسیم می‌شود، به این معنی که یک ساتوشی برابر با یک صدم میلیونیم Bitcoin است. به بیان دیگر، 100میلیون ساتوشی یک بیت‌کوین را تشکیل می‌دهد.

سازنده بیت کوین چه کسی است؟

ساتوشی ناکاموتو نام مستعار کسی است که سپیدنامه اصلی بیت کوین را نوشته است و هویتی است که خود Bitcoin را اختراع کرده است. چندین نفر ادعا کرده اند یا تصور می شود که ساتوشی هستند، اما هویت واقعی آنها هرگز تأیید یا فاش نشده است.

ناشناس بودن خالق بیت‌کوین برای اطمینان از اینکه Bitcoin واقعاً غیرمتمرکز باقی می‌ماند، ضروری بود. ضمن اینکه کسانی که بیت کوین را خرید و فروش می کنند، ممکن است تحت‌تاثیر رفتار خالق آن قرار گیرند.

بیت‌کوین چطور کار می‌کند؟

سیستم بیت‌کوین تشکیل‌شده از مجموعه رایانه‌هایی (گره‌ها یا ماینرها) است که همگی کد بیت‌کوین را اجرا و داده‌های مربوط به تراکنش‌ها را ذخیره می‌کنند. به‌طور کلی Bitcoin روی شبکه بلاک‌چین (دفتر کل توزیع شده) پیاده‌سازی شده است. به‌صورت انتزاعی می‌توان بلاک‌چین را مجموعه‌ای از بلوک‌ها تلقی کرد. هر یک از بلوک‌ها از مجموعه‌ای از تراکنش‌ها تشکیل شده‌ است. همه رایانه‌هایی که بلاک‌چین را اجرا می‌کنند، فهرست بلوک‌ها و تراکنش‌های یکسانی دارند و می‌توانند بلوک‌های جدید را در حالی که با تراکنش‌های جدید پر می‌شوند به وضوح ببینند؛ پس هیچ‌کس نمی‌تواند در سیستم تقلب کند.

هرکسی فارغ از اینکه یک گره (Node) بیت کوین را اجرا کند یا نه،‌ می‌تواند در لحظه تمام تراکنش‌ها را مشاهده کند. برای انجام یک عمل خرابکارانه، شخصی که قصد انجام این کار را دارد باید حداقل ۵۱ درصد از قدرت محاسباتی شبکه را به دست گیرد، به همین دلیل انجام چنین حمله‌ای تقریبا بعید به نظر می‌رسد.

اما اگر حمله‌ای اتفاق بیافتد، استخراج‌کنندگان بیت‌کوین می‌توانند این تغییر را نادیده بگیرند و تلاش بازیگر بد برای رسیدن به هدفش ناکام می‌ماند.

موجودی توکن‌های بیتکوین با استفاده از کلید‌هایی نگهداری می‌شود که رشته‌های طولانی اعداد و حروف هستند و از طریق الگوریتم رمزگذاری ریاضی ایجاد و به هم مرتبط می‌شوند. این کلید‌ها بر دو دسته‌اند:

• کلید عمومی‌: (مانند شماره حساب بانکی یا آدرس ایمیل) آدرسی است که دیگران می‌توانند بیت‌کوین را به آن ارسال کنند.
• کلید خصوصی: (مانند رمز کارت بانکی یا ایمیل) فقط برای مجاز کردن انتقال بیت‌کوین استفاده می‌شود. کلیدهای بیت‌کوین نباید با کیف پول بیت کوین اشتباه گرفته شود. کیف‌پول بیت‌کوین که تجارت بیت‌کوین را تسهیل می‌کند و به کاربران اجازه می‌دهد مالکیت سکه‌ها را ردیابی کنند، یک وسیله فیزیکی یا دیجیتالی است. اصطلاح کیف پول کمی‌ گمراه‌کننده است زیرا ماهیت غیرمتمرکز Bitcoin به این معنی است که سکه‌ها هرگز در کیف پول ذخیره نمی‌شود، بلکه در بلاک‌چین توزیع می‌شود.

مزیت‌های بیت‌کوین چیست؟

از جمله مزایای Bitcoin می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• محافظت در برابر تقلب در پرداخت
• کاهش احتمال سرقت
• ناشناس بودن هویت تراکنش‌های بیت‌کوین
• عدم وجود واسطه‌ها
• نقدشوندگی بالا
• معاملات بین‌المللی

معایب بیت‌کوین چیست؟

بیت‌کوین علاوه بر مزایا دارای معایب و مشکلاتی است که عبارتند از:

• بیت‌کوین می‌تواند یک سرمایه‌گذاری بسیار پرنوسان باشد. قیمت‌ها به سرعت بالا و پایین می‌شوند و افراد مشهوری مانند ایلان ماسک تنها با ارسال توییت‌ها می‌توانند قیمت آن را افزیش یا کاهش دهند.
• مبتدیان کریپتو در برابر خطرات امنیتی آسیب‌پذیر هستند.
• صرافی‌ها و کیف‌پول‌های بیت‌کوین توسط برنامه‌های فدرال یا دولتی بیمه نمی‌شوند. برخلاف حساب‌های‌بانکی، اگر اتفاقی بیفتد، بعید است که افراد بیت‌کوین خود را پس بگیرند.
• از بیت‌کوین در بازار سیاه استفاده می‌شود .

فناوری همتا به همتا (P2P)

بیت‌کوین یکی از اولین ارزهای دیجیتالی است که از فناوری همتا به همتا (P2P) برای تسهیل پرداخت‌های فوری استفاده می‌کند. افراد و شرکت‌های مستقلی که قدرت محاسباتی دارند و در شبکه بیت‌کوین مشارکت می‌کنند (ماینرهای بیت کوین) مسئول پردازش تراکنش‌های روی بلاک‌چین هستند و انگیزه‌ آنها برای انجام این پردازش به دست آوردن پاداش (آزاد شدن بیت‌کوین جدید) و کارمزد تراکنش‌های بیت‌کوینی است.

این ماینرها را می‌توان مرجع غیرمتمرکز اعتبار شبکه بیتکوین به حساب آورد. بیت‌کوین‌های جدید با نرخ ثابت اما به‌صورت دوره‌ای و رو به کاهش، در اختیار ماینرها قرار می‌گیرد. در مجموع تنها ۲۱ میلیون Bitcoin قابل استخراج است.

به این ترتیب، بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتالی متفاوت با ارزهای فیات (ارز‌های رایج امروزی) عمل می‌کنند. در سیستم‌های بانکداری متمرکز، ارز با نرخی متناسب با رشد اقتصاد عرضه می‌شود. این سیستم برای حفظ ثبات قیمت در نظر گرفته شده است. یک سیستم غیرمتمرکز، مانند بیت کوین، نرخ انتشار را زودتر از موعد و بر اساس یک الگوریتم تعیین می‌کند.

بیت‌کوین چگونه استخراج می‌شود؟

استخراج، فرآیندی است که طی آن Bitcoin آزاد می‌شود. به طور کلی، ماینینگ نیازمند حل پازل‌های محاسباتی دشوار برای کشف یک بلوک جدید و اضافه کردن آن به بلاک‌چین است.

استخراج Bitcoin، علاوه‌ بر تایید تراکنش‌ها، باعث می‌شود سوابق معاملات در سراسر شبکه اضافه شود. ماینرها مقداری بیت‌کوین بابت پاداش دریافت می‌کنند. میزان پاداش بعد از هر ۲۱۰ هزار بلوک نصف می‌شود. مبلغ پاداش تولید یک بلاک جدید در سال ۲۰۰۹، ۵۰ بیت کوین بود.

کاربرد بیت کوین

برای استخراج Bitcoin می‌توان از سخت‌افزارهای مختلفی استفاده کرد. با این حال، برخی از آنها پاداش بیشتری نسبت به دیگران دارند؛ تراشه‌های کامپیوتری خاصی که مدار مجتمع خاص برنامه کاربردی (ASIC) نامیده می‌شوند. یک بیت‌کوین به هشت رقم اعشار (۱۰۰ میلیونیم یک بیت‌کوین) قابل تقسیم است و ساتوشی نامیده می‌شود.

پیش‌سازه‌هایی برای بیت‌کوین وجود دارد:

• Hashcash: نوعی سیستم اثبات کار طراحی‌شده برای جلوگیری از ایمیل‌های اسپم و حملات DoS، در ۱۹۹۷ از سوی Adam Back اختراع شد.
• سیستم توزیع مالی الکترونیکی b-money: این سیستم به وسیله «وی دای» و چندین پروژه دیگر سنگ بنای شکل‌گیری بیت کوین را گذاشتند.

ساتوشی ناکاموتو کیست؟

هیچ‌کس نمی‌داند چه کسی بیت‌کوین را اختراع کرده است. ساتوشی ناکاموتو نام مرتبط با شخص یا گروهی  است که سپیدنامه (white paper) اصلی بیت‌کوین را در ۲۰۰۸ منتشر کردند و هسته اصلی Bitcoin را که در ۲۰۰۹ منتشر شد توسعه دادند. نوآوری‌های بزرگ همچون Bitcoin معمولاً در خلا اتفاق نمی‌افتند. تمام اختراعات علمی‌ بزرگ بر اساس تحقیقات قبلی ساخته شده‌اند.

ساتوشی ناکاموتو نام مستعار خالق بیت‌کوین است و هویتی است که خود بیت کوین را اختراع کرده است. چندین نفر ادعا کرده اند یا تصور می شود که ساتوشی هستند، اما هویت واقعی آنها هرگز تأیید یا فاش نشده است.

ناشناس بودن خالق Bitcoin برای اطمینان از اینکه بیت‌کوین واقعاً غیرمتمرکز باقی می‌ماند، ضروری بود. ضمن اینکه کسانی که بیت کوین را خرید و فروش می کنند، ممکن است تحت‌تاثیر رفتار خالق آن قرار گیرند.

چرا مخترع بیت‌کوین هویت خود را پنهان می‌کند؟

• حریم خصوصی: از آنجا که بیت‌کوین محبوبیت پیدا کرده و به یک پدیده جهانی تبدیل شده است، احتمالاً فاش شدن هویت ساتوشی ناکاموتو توجه بسیاری از رسانه‌ها و دولت‌ها را به خود جلب خواهد کرد.
• دستگیری: دلیل دیگر می‌تواند پتانسیل بیت کوین برای ایجاد اختلال بزرگ در سیستم‌های بانکی و پولی فعلی باشد. اگر Bitcoin به طور انبوه پذیرفته شود، این سیستم می‌تواند از ارزهای فیات مستقل کشورها پیشی بگیرد. این تهدید برای ارزهای فیات می‌تواند مشوق دولت‌ها در اقدام قانونی علیه خالق بیتکوین باشد.
• ایمنی: دلیل دیگری است که مخفی ماندن هویت ساتوشی را توجیه می‌کند. با یک نگاه به سال ۲۰۰۹ متوجه می‌شویم ۳۲ هزار و ۴۹۰ بلوک استخراج شده است. با نرخ پاداش ۵۰ بیت کوین به ازای هر بلوک، تعداد کل بیت‌کوین‌های آزادشده در سال ۲۰۰۹ یک میلیون و ۶۲۴ هزار و ۵۰۰ عدد بوده است. با توجه به اینکه فقط ساتوشی و شاید چند نفر دیگر تا ۲۰۰۹ عمل استخراج Bitcoin را انجام می‌دادند احتمالاً آنها اکثریت ذخیره Bitcoin را در اختیار دارند. کسی که این مقدار Bitcoin را در اختیار داشته باشد می‌تواند هدف مجرمان قرار گیرد، به خصوص با توجه به اینکه بیت‌ کوین کمتر شبیه سهام و بیشتر شبیه پول نقد است، که در آن کلیدهای خصوصی مورد نیاز برای مجاز کردن معاملات قابلیت چاپ دارند و به معنای واقعی کلمه زیر تشک نگهداری می‌شوند.

چرا فقط ۲۱ میلیون بیت‌کوین وجود دارد؟

از آنجایی که بیت‌کوین‌ها برای استفاده معاملاتی در نظر گرفته شده‌اند مانند ارز کاغذی، وجود بیت‌کوین‌های بیش از حد در بازار می‌توانند نوسان‌های قیمتی زیادی را ایجاد کنند. با در نظر گرفتن این موضوع، مخترع محدودیت 21 میلیون Bitcoin را برای کنترل عرضه و درنتیجه نوسانات قیمت در آینده تعیین کرد.

ویژگی‌های بیت‌کوین چیست؟

• Bitcoin غیرمتمرکز است و قدرت مرکزی ندارد.
• شبکه بیت‌کوین همتا به همتا است.
• شبکه بیت‌کوین فاقد حافظه مرکزی است. 
• شبکه بیت‌کوین دفتر‌ کل عمومی است. هر کسی می‌تواند آن را روی کامپیوتر ذخیره کند.
• هیچ مدیر واحدی وجود ندارد.
• دفتر کل توسط شبکه ای از ماینرهای دارای امتیاز یکسان نگهداری می‌شود.
• هر کسی می‌تواند ماینر(استخراج‌کننده بیت‌کوین) شود.
• تا زمانی که یک بلوک جدید به دفتر کل اضافه نشود، معلوم نیست کدام ماینر بلوک را ایجاد خواهد کرد.
• هر کسی می‌تواند یک آدرس بیت‌کوین جدید بدون نیاز به تایید ایجاد کند.
• هر کسی می‌تواند بدون نیاز به تایید، تراکنش را به شبکه ارسال کند. شبکه فقط تایید می‌کند که تراکنش قانونی است.
• Bitcoin قابل انتقال است.
• بیت‌کوین فیزیکی نیست، بنابراین نمی‌توان آن را از بین برد. با این حال، اگر سخت افزار، نرم افزار یا کلید رمزنگاری کیف پول مربوطه گم شود، ممکن است به خطر بیفتد.
• Bitcoin با استفاده از بلاک چین و کلیدهای رمزنگاری در برابر جعلیات احتمالی محافظت می‌شود.

آیا بیت‌کوین امن تر از پول واقعی است؟

کریپتو که در صرافی یا کیف پول نگهداری می‌شود، مانند پول موجود در بانک تحت بیمه نیست. در نتیجه باید از صرافی و کیف پول و پلتفرم‌هایی که Bitcoin در آن‌ها معامله می‌شود اطمینان کافی داشت. به عنوان مثال احراز هویت دو مرحله‌ای برای کاربران یکی از راه‌های ایجاد امنیت در صرافی و کیف پول است.

بیت‌کوین برای کدام سرمایه‌گذاران مناسب است؟

بیت‌کوین برای استفاده‌ی سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر مناسب است زیرا Bitcoin، بزرگترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار، یک سرمایه‌گذاری پرخطر با نوسانات بالا است و فقط در صورتی باید در نظر گرفته شود که سرمایه‌گذار تحمل ریسک بالایی داشته باشد، در موقعیت مالی قوی باشد و بتواند پولی را که در آن سرمایه‌گذاری می‌کند از دست بدهد.

بیت کوین سبز چیست؟

بیت‌کوین سبز از رمزارزهایی است که فعالیت‌های استخراج آنها از منابع انرژی تجدیدپذیر تامین می‌شود. به عنوان مثال، انرژی خورشیدی، برق آبی، باد و سایر منابع انرژی تجدیدپذیر ممکن است برای استخراج آنها استفاده شود.