یک سند و هزار برداشت

سند همکاری ۲۵ساله ایران و چین که هفتم فروردین امسال به امضای وزرای خارجه دو کشور رسید نه اولین سند همکاری میان ایران و دیگر کشورهاست و نه احتمالاً آخرین آنها؛ اما از این نظر که یک سند همکاری- و نه قرارداد- تا این اندازه جنجال‌برانگیز و حساسیت‌زا شد، ممکن است در تاریخ معاصر ایران بی‌سابقه باشد. این سند که تقریباً تمام حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، صنعتی و غیره را شامل می‌شود ارتباطات و فناوری اطلاعات را نیز از نظر دور نداشته و اشاراتی به این شاخه از صنعت دارد. سابقه بد چین در زمینه اینترنت و تلاش برخی از مدیران کشور در الگوبرداری از مدل چینی ارتباطات، نگرانی‌های زیادی در میان کاربران اینترنت ایجاد کرد؛ اما در واکنش به این نگرانی‌ها، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در یکی از اتاق‌های شبکه اجتماعی کلاب‌ هاوس گفت: «در تفاهم‌نامه چنین چیزی وجود ندارد. همواره یکی از حوزه‌های تجاری بین ایران و چین مربوط به فناوری اطلاعات است و شرکت‌های چینی یکی از مجموعه‌های پیشرو در عرصه تکنولوژی‌های ارتباطی هستند.» به گفته او، بیشترین همکاری‌های چین و ایران در حوزه ارتباطات است. جهرمی تاکید کرد که برعکس محصولات ارتباطات و حوزه زیرساخت‌های اساسی، هنوز محصولات چینی در حوزه فناوری اطلاعات در ایران جا نیفتاده‌اند. جهرمی ادامه داد: «در دو دوره سنگین‌ترین تحریم‌های ظالمانه علیه ایران اعمال شد، شرکت‌های اروپایی ارتباطات خود را با ایران محدود کردند، هرچند فناوری اطلاعات و به ویژه ارتباطات جزو حوزه‌های تحریم نبود، اما مشکلاتی به وجود آمد. در آن شرایط اما شرکت‌های چینی ارتباطات خود را با شرکت‌های ایرانی حفظ کردند و پشتیبانی خوبی ارائه دادند.» او توضیح داد: «البته تفاهم بین ایران و چین هنوز یک محور است و زمانی که تبدیل به قرارداد شود و جنبه الزام‌آوری پیدا کند اطلاع‌رسانی خواهد شد. در حال حاضر صرفاً دو طرف تفاهم‌نامه، بیانیه‌ای داده‌اند که در...