صنعت ارتباطات و فناوری اطلاعات مانند دیگر صنایع و رشتهها، مملو است از اسناد بالادستی…
۹ مهر ۱۴۰۳
اول؛ شاید جوانترها به خاطر نداشته باشند روزی را که اعلام شد قطعنامه 598 از سوی ایران پذیرفته شده و هشت سال جنگ با عراق به پایان رسیده است. مهمترین رویدادی که پس از پذیرفتن قطعنامه هنوز در ذهن ایرانیان باقی مانده و شاید تبدیل به حافظه جمعی ما شده، کاهش ناگهانی قیمت دلار در باراز بود. کاهشی که گروهی از دلالان دلار را سکته داد و شوکی عظیم به بازار وارد کرد. اما ذهن آدمی در ثبت خاطرات، گزینشی عمل میکند. همان کسانی که مدام به خاطر میآورند دلار ناگهان سقوط کرد، از یاد بردهاند در مدت کوتاهی دلار به نقطه قبلی بازگشت و کسانی که سکته نکرده بودند و عجلهای در فروختن دلارهایشان نداشتند، از ضرر هنگفت رهایی یافتند. دوم؛ 27 سال پس از آن روزها، مردم ایران انتظار دارند تابستان سال 94 نیز تاریخساز شود. بسیاری از مردم، ماهها و شاید سالهاست در انتظار به نتیجه رسیدن مذکرات هستهای هستند. انتظار برای شنیدن اخبار خوش از لوزان، ژنو، بروکسل و خلاصه هر جایی که مذاکرات در آنجا پیگیری میشود، گوشها را به رادیو بسته و چشمها را به تلویزیون خیره کرده است. جوانترها انتظار دارند با نهایی شدن توافق میان ایران و 1+5 دلار ناگهان ارزان شود و حتی به هزار تومانی برسد که پیش از تحریمها بود.
اینکه دولت قبل چطور دلار را تا پیش از تصویب قطعنامه 1929 شورای امنیت سازمان ملل در سطح هزار تومان نگه داشته بود، موضوعی جداگانه است اما قطعاً برابری نرخ دلار نسبت به ریال، تاثیر کمی از تحریمهای خارجی میگیرد و بیشتر متاثر از وضعیت اقتصاد داخلی است. تجربه تابستان سال 67 (زمان پذیرش قطعنامه 598) نیز نشان میدهد بهای دلار، بیشتر به بازار داخلی وابسته است تا رخدادهای خارجی. از سوی دیگر حتی اگر تصور شود با نهایی شدن توافق هستهای قیمت دلار پایین میآید، کاهش ناگهانی آن و سیاست شوکدرمانی، قطعاً به ضرر اقتصاد بوده و از این دولت بعید است چنین اشتباهی مرتکب شود.
سوم؛ گرچه تاثیر تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل و کشورهای دیگر، به صورت شوک در پاییز و زمستان سال 91 خود را نشان داد اما این تحریمها از سالها قبل اعمال شده بودند. به همین منوال اگر تصور شود تمامی تحریمهای مربوط به برنامه هستهای ایران به صورت یکجا از اول تیر امسال لغو شوند (که قطعاً چنین نیست) باز هم تاثیر آن را باید ماهها یا شاید سالها بعد انتظار کشید.
چهارم؛ فعالان حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز طبیعتاً جدا از دیگر مردم نیستند و این روزها منتظر از راه رسیدن اول تیرماه هستند. همینطور عدهای از مردم نیز تصور میکنند تا چند ماه آینده قیمت لوازمی مانند لپتاپ، تبلت، گوشی تلفن همراه و غیره به شدت کاهش مییابد. باید گفت متاسفانه چنین انتظاری اصلاً واقعی نیست و در میان منتظران، تنها یأس ایجاد خواهد کرد.
حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات نسبت به بسیاری دیگر از حوزههای اقتصادی، تاثیر کمتری از تحریمها پذیرفته و در نتیجه لغو تحریمها نیز کمتر روی این بخش تاثیر میگذارد. شاید مهمترین بخشی که در این حوزه از تحریمها تاثیر گرفت، زیرساخت بود که آن هم به تناسب ماهیتش، تغییرات را بسیار کند اعمال میکند.
در یک نگاه کلی میتوان گفت تاثیر لغو تحریمها بر حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور نهچندان زیاد و نه خیلی زود خواهد بود