مروری بر سیر شبکه‌ ملی اطلاعات در ایران

زمزمه‌های اولیه‌ شبکه‌ ملی اطلاعات ایران از سال 1384 با هدف افزایش عدالت اجتماعی در دستیابی عموم مردم به باند پهن و همچنین تاب‌آوری شبکه‌ داخلی کشور در صورت قطع اینترنت به گوش رسید و در سال 1389 در قانون پنجم توسعه رسمیت کامل یافت. بلوغ این شبکه را می‌توان در سه نسل فکری و سرمایه‌گذاری بررسی کرد. نسل اول فکری، بیانگر اهتمام تام و تمام دست‌اندرکاران گسترش زیرساخت شبکه و ایجاد یک اینترانت ملی برای دسترسی پرسرعت و ایمن زیرساخت‌های حیاتی کشور، بانک‌ها و سازمان‌های دولتی به یکدیگر بود؛ که پس از آن با ایجاد یک سامانه خودگردان (AS) تمام فضای ابر IP کشور را در بر گرفت و خدمات آن عمومی شد. در نتیجه‌ی این اقدام، هیچ ‌یک از موارد مورد تقاضای دسترسی به محتواهای داخلی از گذرگاه اینترنت بین‌المللی مسیریابی نشده و در این صورت از هزینه کشور در پهنای باند خارجی کاسته و تعرفه کاربر نیز نیم‌بها محاسبه می‌شود. بر این اساس، سرمایه‌گذاری قابل ملاحظه‌ای با مشارکت بخش خصوصی در سال‌های گذشته صورت گرفته و طبق اظهارات شرکت ارتباطات زیرساخت، حدود 80 هزار کیلومتر فیبر نوری در کشور کشیده شده که برای درک بهتر مقیاس آن باید به این نکته اشاره کرد که این میزان معادل 9 برابر محیط کشور است. در نسل دوم فکری، مدیران سیاست‌گذار دریافتند که به رغم وجود زیرساخت اتصال، هنوز دامنه‌های داخلی در خارج از کشور میزبانی می‌شود و این امر در تعارض با استقلال شبکه، منافع ملی و اهداف ایجاد آن است. از این رو، با کمک بخش خصوصی به سمت ایجاد مراکز داده حرکت کردند و با صدور بخشنامه‌های مکرر به دستگاه‌های اجرایی، میزبانی تارنماهای آنان را به داخل کشور انتقال دادند. در ابتدای امر، این مراکز داده از مقبولیت بالایی نزد کسب‌وکارهای خصوصی برخوردار نبودند و قیمت بالا و پشتیبانی ضعیف موجب استقبال کم کسب‌وکارهای خصوصی شد، به...