معاون بین‌الملی بانک مرکزی: بانک مرکزی باید در بخش‌های خصوصی از تصدی‌گری دست بردارد

به گزارش پیوست، محسن کریمی، معاون بین‌الملی بانک مرکزی درباره نقش اصلی در ایجاد نوآوری گفت: نقش بانک مرکزی در حوزه نوآوری نظام پرداخت بسیار مهم است. بانک‌ گاهی بازدارنده است و دربرابر تغییرات مقاومت می‌کند، زیرا نگران از بین رفتن نظم موجود است.

کریمی اشاره کرد که فعالیت‌های برهم زننده باید لایه‌بندی شود و همچنین حوزه بین‌الملی از داخلی تفکیک شود. او درباره تاثیر منفی تحریم‌ها توضیح داد که تحریم‌ها باعث شده است ما نتوانیم در همکاری نظام پرداخت در کشور از همکاری سایر کشورها و موقعیت‌ها برخوردار باشیم. رویکرد کشورهای دیگر با ایران متفاوت است. ما باید واکنش خود را در عرصه بین‌المللی از داخلی تفکیک کنیم. زیست بوم پرداخت دیجیتال در ایران بالغ است اما استفاده از تجربیات سایر کشورها نیز کمک‌کننده است.

کریمی درباره ارتباط رگولاتوری و فناوری ادامه داد: باید به‌عنوان بانک مرکزی متوجه باشیم فناوری امکانی برای رگولاتوری سریع هم فراهم می‌کند زیرا اگر غیر از این باشد منجر به سرکوب می‌شود.

در ادامه نشست، محمدرضا مانی یکتا، مدیر نظارت بر نظام‌های پرداخت بانک مرکزی درباره پیچیده بودن نظام‌های پرداخت گفت: صنعت پرداخت تحت عنوان ‌vuca نام برده می‌شود. یعنی محیط ناثبات، پیچیده و مبهم. عواملی مثل فضای صنعت پرداخت، رفتار جامعه، و روندهایی که تکنولوژی را تعیین می‌کنند، این صنعت را شکل می‌دهند.

تغییر رویکرد توسعه تدریجی

مانی یکتا ادامه داد: صنعت با رویکرد توسعه تدریجی مدام درحال تغییر است. این صنعت گردش مالی بالایی دارد. اولین جایی که صنعت پرداخت متولد می‌شود در حوزه پولی و بانکی است.
به گفته مانی یکتا، روند پیش روی صنعت پرداخت تحت تاثیر عوامل متعددی است؛ او درباره آینده این صنعت گفت: بلاک‌چین، بلوغ امور مالی غیرمتمرکز، فراگیر شدن پلتفرم های همتا به همتا، حذف واسطه پرداخت، بهبود سرعت پرداخت، سیستم شناسایی و کشف تقلب پیشرفته، افزایش امنیت، پویایی صنعت پرداخت مواردی است که در آینده این صنعت مشاهده می‌شود.
او اشاره کرد که در ١٠ سال آینده، توسعه رمز ارزهای بانک مرکزی، زنجیره ارزش صنعت پرداخت براساس داده اجماع بین‌الملی درمورد حفظ حریم خصوصی داده‌ها، افزایش دقت در حریم خصوصی، خارج شدن فضای پرداخت از فضای بانکی با ورود بازیگران جدید و تغییرات رگولاتور اعمال خواهد شد.
به اعتقاد او هماهنگ‌سازی بین نهاد تدوین سیاست و رگولاتوری و بازیگران و احراز هویت الکترونیک یکی از نکات مهم در آینده این صنعت است.

تضاد منافع چالش صنعت نظام پرداخت

حبیب‌اله اژدهاکش، معاون فناوری اطلاعات بانک رفاه کارگران درباره اصلی‌ترین چالش این حوزه گفت: حل تضاد منافع بازیگران، کلید اصلی‌ترین چالش است. یکی از بازیگران PSPها هستند. سهامداران کنترلی، اصول اولیه حاکمیت شرکت‌ها را به هم می‌زنند. اژدهاکش درباره نوآوری زیرزمینی ادامه داد: محدودیت‌هایی مثل سقف تراکنش‌ها در نظام پرداخت وجود دارد و نتیجه‌اش می‌شود نوآوری زیرزمینی، زیرا بخش‌ زیادی از مشتری‌ها سقف تراکنش‌ها را نمی‌پذیرند.

او درباره چالش‌های دیگر این حوزه گفت: چالش بعدی پرداخت‌های مبتنی بر کارت است. هرکارت برای بانک ٣٠ هزار تومان هزینه دارد اما مشتری با پنج هزار تومان می‌تواند کارت بخرد این موضوع باید کنترل شود. همچنین استفاده از کاغذ رول هم حجم زیادی کاغذ مصرف می‌کند.

او یکی دیگر از چالش‌های این صنعت را مهاجرت نیروها دانست و گفت ٣٢ نیروی اصلی ما مهاجرت کرده‌اند که این موضوع به صنعت آسیب جدی وارد می‌کند.

در ادامه نشست، فرهاد فائز، مدیرعامل شرکت شاپرک درباره اصلی‌ترین چالش صنعت پرداخت گفت: اگر قرار است نوآوری اتفاق بیفتد، اول باید اصلاح نظام کارمزد انجام شود. در یک ماه هزار همت در شبکه پرداخت پول جابجا می‌شود، در صورتی که کارمزد در بهترین حالت یک همت است.

او ادامه داد: شرکت‌های PSP چندماه خدمات می‌دهند تا سود دریافت کنند اما با این نرخ اصلا ممکن نیست. به همین دلیل تمام شرکت‌های PSP رو به افول هستند.

به گفته فائز کسی که PSP بخواهد باید در همان مرحله اول یک همت پرداخت کند. باید ببینیم نقص کجاست که باوجود کم بودن کارمزد همچنان درخواست وجود دارد.

مدیرعامل شاپرک درباره سامانه کشف تقلب گفت: این سامانه بسیار مهم است. شرکت‌های صاحب ایده به دلیل تحریم نتوانستند وارد کشور شوند. اگر قرار است تحولی ایجاد شود اول باید اقتصاد صنعت اصلاح شود و متوازن با اصلاح اقتصاد مسیر ورود نوآوری را تسهیل شود.

دوگانگی در قانون‌گذاری

مجید هادی، مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک پارسیان(تاپ) درباره قانونگذاری در این حوزه گفت: در قانون گذاری و نظارت دوگانگی وجود دارد. نظارت فعال است اما قانونگذاری در زمان گذشته به‌سر می‌برد. مثلا رمز ارزها خیلی راحت‌تر فعالیت می‌کنند زیرا رگولیشن وجود ندارد.

به گفته هادی در حوزه پرداخت، اگر PSP سهم کمتر از چهار درصد داشته باشد، پروانه‌اش باید باطل شود اما این اتفاق عملی نمی‌شود. درباره هزینه کاغذ رولی هم در کشور بیش از یک همت هزینه کاغد در صنعت پرداخت می‌شود.

هادی با اشاره به اپراتورها گفت: از اپراتورها برای رشد صنعت انتظار کمک داریم همانطور که ما به آنها کمک کردیم.

کسب‌وکار و رگولاتور تطبیق ندارد

علیرضا لگزایی، عضو هیئت مدیره بانک خاورمیانه گفت: سیستم بانکی و بانک مرکزی در دو دهه گذشته در حوزه توسعه فناوری نوین در مقایسه با سایر دستگاه‌ها واقعا فاصله معناداری داشته است و سرمایه‌گذاری خوبی کرده است.
به گفته لگزایی گردش پول برای سیستم مالی خیلی مهم است. هرکسب‌وکاری که در حوزه پرداخت فعالیت دارد باید اصلاح کند و توسعه دهد. بین رگولاتور با کسب‌وکار فاصله زیادی در تطبیق وجود دارد. استفاه از فین‌تک‌ها برای تنظیم‌گری می‌تواند مفید باشد. درباره فین تک‌ها اقداماتی انجام می‌شود اما اگر رگولاتوری اجازه بدهد که ما API به مراکز خدمات دهیم می‌تواند به صنعت کمک بزرگی شود.
او درباره بانکداری نوین ادامه داد: در حوزه نئوبانک هنوز اختلاف نظر وجود دارد. در ارتباط بانکداری باز هم یکی از انتظارات شرکت‌های فناور بانکی این است که حداقل نسخه اولیه ابلاغ شود. سندباکس شاه کلید حل این مسائل است.