در چهار سال چه گذشت

شاید بهترین عملکرد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در چهار سال گذشته را در تغییر رویکرد حاکمان به پهنای باند و فرصت بودن فضای مجازی برای کارآفرینی و اشتغال دانست. زمانی که پهنای باند 128 k برای مردم زیادی هم تشخیص داده می‌شد و برداشت از فضای مجازی فقط تلاش برای دستیابی به پورنوگرافی اعلام می‌شد، از این رو فرصتی برای اشتغال و کارآفرینی در این فضا برای کشور متصور نبود و هر نوع عملکردی منتج به پسرفت بود. خوشبختانه رهنمودهای مقام معظم رهبری در رابطه با فضای مجازی و بیان این عبارت با مضمون «من اگر رهبر نبودم مسئولیت راهبری را خود عهده‌دار می‌شدم» حجت را بر مسئولان تمام کرد و تابوی ایجادشده توسط عوامل ناآگاه را از بین برد و با بازنگری به رویکرد قبلی این امکان فراهم شد تا با همکاری مجلس مصوبه اختصاص منابع از محل درآمدهای وزارت، سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، سرمایه اولیه برای افزایش پهنای باند در بخش دولتی مهیا شود و به دنبال این اقدام فرصت‌های پی‌درپی برای بخش خصوصی و نوپاها برای حضور در این فضا و ایجاد اشتغال و کارآفرینی دانش‌بنیان و تغییر مشاغل و خدمات سنتی به مشاغل و خدمات بر پایه فناوری اطلاعات فراهم شود؛ برای نمونه تاکسی‌یاب‌های خصوصی و تعداد اشتغال ایجادشده و همین‌طور نقشی که برای بهبود کیفیت و اصلاح قیمت داشتند را هیچ ‌کس نمی‌تواند بگوید احساس نکرده است. لکن تمرکز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بر ایجاد و توسعه زیرساخت موجب شد سایر بخش‌های دیگر دولت نیز برای تغییر رفتار و تغییر وظایف خود تلاش کنند و در این ضمن جوانان جویای نام و کارآفرین و نوآور فرصت استفاده از این پهنای باند را برخلاف رویکرد قدیمی بیش‌ از پیش شناسایی کردند و تعداد مشاغل ایجادشده از این طریق در زمان رکود اقتصادی جبران کمبود کار و پاسخگوی بخشی از مشکلات کشور شد. اگر در کنار این توجه به توسعه زیرساخت به توسعه محتوا و خدمات نیز توجه شده بود، شاید امروز شاهد رشد نمایی نه در کشور و منطقه حتی در دنیا بودیم، اما در این بخش کم‌کاری صورت گرفته است، این هم ناشی از رویکردی است که تعداد ماما برای محتوا زیاد است و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات خود را مامای اصلی و مسئول نمی‌داند و سایر وزارتخانه‌ها مانند فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش‌ و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان صداوسیما و مراکز حوزوی و غیره را مسئول می‌داند و همین چند راهبری موجب شد تا در این بخش غفلت شود. در نهایت یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های مغفول‌مانده توسعه فرهنگی استفاده از فضای مجازی است که این نیز همانند بخش محتوا و خدمات تا حدودی فاقد متولی است و در نتیجه هنوز به میزان توسعه زیرساخت توجه نشده. امید است با همکاری دولت دوازدهم در این دو بخش شورای عالی فضای مجازی سریع‌تر مسئول تعیین و برنامه مطالبه کند. بدیهی است اگر وظیفه‌ای هم بر عهده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گذاشته شود تحت امر متولی اصلی نهایت همکاری مبذول خواهد شد.