جدال قدیم و جدید

مانند تمام حوزه‌های دیگر در اقتصاد تجاری نیز کسب و کارهای جدید ضمن ورود به ایران با سرعت بالایی توسعه پیدا کردند و جامعه تشنه نوسازی روی خوش به این فضای تازه نشان داد. و باز هم مانند تمام شئون دیگر زندگی ایرانیان فعالان قدیمی و آنها که دقیقاً نمی‌دانستند چه اتفاقی روی داده یا می‌دانستند و نمی‌توانستند خود را با شرایط تازه تطبیق دهند، واکنش نشان دادند.
بدیهی است صاحبان کسب‌ و کارها و اصناف قدیمی نگران از دست رفتن بازار خود و به خطر افتادن امنیت سرمایه‌شان باشند اما چنانچه بازار کسب ‌و کارهای جدید فراتر از رقابتی معمول، برخی اصناف و مشاغل سنتی و به خصوص فروشگاه‌های غیرمجازی را از دور خارج کند، آنها نباید نقش خود را در به ‌وجود آوردن چنین وضعیتی نادیده بگیرند.
همه ما اکنون داستان شکل‌گیری دیجی‌کالا، یکی از استارت‌آپ‌هایی که امروز به غولی در بازار ایران تبدیل‌شده، را می‌دانیم. اغلب ما تجربه مغبون شدن در شیوه‌های سنتی خرید را، به خصوص در بازار لوازم الکترونیکی و دیجیتال داریم. راز موفقیت دیجی‌کالا و استارت‌آپ‌هایی از این دست را نبوغ و توانایی در استفاده از فناوری برای راه‌اندازی یک کسب و کار دانسته‌اند. اما اینها شرط‌هایی بی‌اثر بودند اگر شرط لازم که همانا تلاش برای کسب اعتماد مشتری برای راه‌اندازی یک فروشگاه مجازی در ابعادی ملی وجود نداشت. فارغ از نیات اخلاقی، اعتمادسازی آنها و بسیاری از کسب و کارهای مجازی دیگر امری عقلانی هستند که بدون آن، چنین کسب و کارهایی توان رقابت با صنوف قدیمی را نداشتند.
استارت‌آپ‌ها ایده‌هایی هستند که خواه ناخواه رقبایی برای صنوف قدیمی و فروشگاه‌های فیزیکی محسوب می‌شوند. این شرکت‌ها با توجه به صنفی که در آن فعالیت می‌کنند و برای نظارت بر عملکردشان نیاز به مجوزهایی دارند که روند اخذ گاه ماه‌ها طول می‌کشد و گاهی این زمان بسیار طولانی‌تر از مهلتی است که یک استارت‌آپ برای حضور در شتاب‌دهنده‌ها در اختیار دارد. چنین روندی برای واحدهای قدیمی اصناف مشکل جدی ایجاد نمی‌کند اما ماهیت استارت‌آپ‌ها می‌طلبد که روند متفاوتی برایشان در نظر گرفته شود. در غیر این صورت ممکن است این گمان تقویت شود که اصناف به جای نوسازی خود و تلاش برای تطابق با وضع جدید، به اعمال فشار بر رقبای جدید از طریق موانع بوروکراتیک روی آورده‌اند