افشای اطلاعات و ارتباطات

افشای اطلاعات 40 میلیون از مشترکان ایرانسل خبری بود که کمتر از یک ماه پیش بر سر زبان‌ها افتاد اما مساله مهم در این میان، نوع برخوردی بود که مسئولان ایرانسل در زمان وقوع این اتفاق داشتند. آغاز فروش اطلاعات مشترکان ایرانسل به دو سال پیش برمی‌گردد. در آن زمان فرد یا افرادی توانستند به پایگاه داده‌ شرکت ایرانسل نفوذ کنند و اطلاعات ثبت‌نامی تمام مشترکان این اپراتور را به دست آورند. پس از آن اپلیکیشنی برای اندروید نوشته شد که امکان دسترسی به این اطلاعات را می‌داد. پیامک‌های گروهی‌ای هم ارسال شد که «فایل اطلاعات ۴۰ میلیون مشترک ایرانسل، همراه با نام شخص، نام خانوادگی، کد پستی، نشانی منزل، تلفن همراه، تلفن منزل و کد ملی به قیمت دو میلیون تومان به فروش می‌رسد. آیا خریدار این اطلاعات ارزشمند هستید؟» و به این ترتیب حتی کسانی که با اینترنت سر و کار نداشتند نیز از این موضوع باخبر شدند.
با این حال نوشدارو پس از مرگ سهراب رسید و پلیس فتا جلو انتشار گسترده‌تر اپلیکیشن را گرفت و گویا کسانی را که در ارسال پیامک‌ها نقش داشتند، دستگیر کرد. تنها دو سال از این ماجرا گذشته بود که یک روبات تحت عنوان پیام‌رسان تلگرام با نام mtnprobot درست شد که به همان اطلاعات لورفته‌ دو سال پیش دسترسی داشت و با وارد کردن شماره‌ تلفن، تمام اطلاعات ثبت‌نامی صاحب خط را ارائه می‌کرد. در اطلاعات این روبات خبری از پیش‌شماره‌های جدید ایرانسل نبود. پس از این ماجرا وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران اعلام کرد که اطلاعات لورفته به دو سال پیش برمی‌گردد و مشترکان نگران نباشند. بعد از گذشت 72 ساعت بالاخره ایرانسل بیانیه‌ای منتشر کرد که در ابتدا به جای عذرخواهی از مشترکانی که اطلاعات آنها لو رفته بود، از وزیر ارتباطات تشکر کرد. در این میان حساب توئیتر شرکت ایرانسل نیز اقدام به مسدود کردن کاربران منتقد و معترض کرد تا احتمالاً مانع گسترش اعتراض‌ها شود.
افشای اطلاعات کاربران مشکل جدیدی نیست و این مساله تنها در ایران رخ نمی‌دهد. نزدیک به سه سال پیش اطلاعات کاربران شرکت سونی هک شد و علاوه بر این تنها یک روز پس از اعلام خبر، اعلامیه رسمی سونی منتشر شد که در آن از مشترکان خود عذرخواهی کرده بود و برای جبران اتفاقی که افتاده بود حساب پولی خود را به مدت یک ماه برای کاربرانش رایگان کرد و تعدادی از بازی‌های پولی خود را نیز به صورت رایگان در اختیار مشترکانش قرار داد. نمونه دیگری که می‌توان در این زمینه مثال زد، شرکت اپل است؛ اف‌بی‌آی پس از دستگیری یکی از تروریست‌های گروه داعش، از این شرکت خواست اطلاعات گوشی موبایل این فرد را در اختیارش قرار دهد اما اپل زیر بار نرفت و در نهایت اف‌بی‌آی توانست گوشی اپل را هک و اطلاعات مورد نیاز خود را از آن گوشی استخراج کند. با وجود اینکه اف‌بی‌آی اطلاعات یک گوشی خاص را که متعلق به فردی مجرم بود، از شرکت اپل درخواست کرده بود، این شرکت حاضر نشد اطلاعات مشترکانش را در اختیار آنها قرار دهد و پس از آنکه پلیس آمریکا توانست گوشی اپل را هک کند اطلاعات آن را در هیچ رسانه‌ای منتشر نکرد و به خواسته شرکت اپل مبنی برا افشا نشدن اطلاعات مشترکانش، احترام گذاشت.
تفاوت تجربه جهانی هک اطلاعات مشترکان در ایران و دیگر کشورها در نوع برخورد روابط‌ عمومی این شرکت‌هاست. روابط عمومی ایرانسل پس از این اقدام نتوانست پاسخی قانع‌کننده به مشترکان خود بدهد و صحبت‌های ضد و نقیض مسئولان در این ماجرا منجر به ایجاد بدبینی در فضای عمومی جامعه شد، در حالی که این اتفاق برای شرکتی به مراتب بزرگ‌تر مانند سونی یا اپل رخ نداد. همین تجربه نشان می‌دهد اولین راه‌حل برون‌رفت از شرایط بحران، جلب اعتماد مشترکان است، کاری که به نظر می‌رسد ایرانسل تجربه موفقی در آن نداشته است