مدیرعامل شاپرک دوباره قول اصلاح نظام کارمزد را داد

به گزارش پیوست، کاظم دهقان مدیرعامل شاپرک عنوان کرد: در حال حاضر، شبکه پرداخت با چهل و اندی همت تراکنش به نیازهای بخش‌های مختلف و به خصوص مردم پاسخ می‌دهد و به دلیل اینکه پاسخگوی نیاز مردم است و ذی‌نغعان خاص خودش را تنظیم‌گری خاص خودش نیز می‌طلبد.

او در نشست پارادایم‌های پیش روی صنعت پرداخت که در حاشیه هشتمین نمایشگاه تراکنش ایران برگزار شد گفت: برخی رگولاتوری را بداخلاق و مبصر می‌دانند در حالی که رگولاتوری کارش تنظیم‌گری، نظارت و بررسی تخلفات است. رگولاتوری هست تا بر فرایند تعرفه‌گذاری و نظام کارمزد نظارت و آن را کنترل کند. جلوگیری از ایجاد رانت، حمایت از حقوق مصرف‌کننده از جمله وظایف رگولاتوری است. در حوزه پرداخت نیز بانک مرکزی از ابتدا با اعمال احکام حاکمیتی بر این حوزه نظارت کرده است و شاپرک نیز مجری الزامات بانک مرکزی است. جایگاه حقوقی شاپرک به‌عنوان بازوی فنی بانک رگولاتوری است و تلاش دارد با دیدن نیازهای جدید امور را تسهیل کند.

دهقان با رد نقش رگولاتوری شاپرک گفت: آن فردی که شکواییه علیه شاپرک برد به اشتباه فکر می‌کرد که شاپرک رگولاتور این حوزه است. بلکه شاپرک تنها بازوی نظار بر اعمال فنی شبکه پرداخت است.

مدیرعامل شاپرک در آخر در پاسخ به پرسش  پیوست در خصوص علت عملیاتی نشدن وعده سال گذشته شاپرک در اصلاح نظام کارمزد و همچنین شکستن انحصار بانک‌ها در PSPها عنوان کرد: شما درست می‌فرمایید پارسال پیشیبنی ما این بود که در سه ماه اول نظام کارمزدها اصلاح شود که این اتفاق رخ نداد. واقعیت این است که بانک مرکزی این نظام را تبیین می‌کند. این موضوع با پیچیدگی‌هایی روبه‌رو است و فرآیند کار به‌گونه‌ای پیش رفته که اصلاحیه نظام کارمزد در آستانه ورود کمیسیون بانک مرکزی است و نیازمند حمایت همه بازیگران است.

مهران محرمیان معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی نیز در مراسم افتتاحیه هشتمین همایش تراکنش اصلاح نظام کارمزدها را یکی از برنامه‌های اصلی بانک مرکزی برای سال ۱۴۰۲ عنون کرد

او همچنین در زمینه شکستن انحصار بانک‌ها در PSPها گفت: شرکت‌های پرداخت در این زمنیه آماده هستند و راه ورود به این حوزه نیز باز است. واقعیت این است که بانک‌ها به تنهایی نمی‌توانند در این حوزه حضور داشته باشند و  بانک‌ها نیازمند حضور  شرکت‌های فعال در این صنعت هستند و من نیز صلاح آنها می‌دانم که شرکای تجاری داشته باشند.

دهقان ادامه داد: بانک‌ها می‌خواهند از منابع ناشی از شبکه پرداخت استفاده کنند. در صورت اصلاح نظام کارمزد سوددهی هم در این شبکه رقم خواهد خورد. در این شبکه میزان تراکنش اهمیت ندارد و این PSPها هستند که تراکنش بیشتر می‌خواهند. او در صحبت‌های خود تاکید کرد که تا کنون به نظامات خاکستری توجه شده است و اپراتورهای مجازی در این حوزه به رسمیت شناخته شده‌اند. اما متاسفانه شرکت‌ها تا جایی که برایشان خوب است طرفدار رگولاتوری هستند و هر جا خوب نیست در مقابل شاپرک و بانک مرکزی موضع می‌گیرند.

او ادامه داد: ین پرداختیارها بودند که با بانک‌ها قرارداد مجانی بستند و الان که وارد عملیات شده‌اند ناراضی‌اند و ما خواهان تعامل این دو بخش بودیم اما متاسفانه ارتباط بین PSPها و بانک‌های پذیرنده خوب شکل نگرفت. برخی می‌خواهند حقی که خودشان قبلا اعطا کرده‌اند را بانک مرکزی یا شاپرک پس بگیرد.

او در خصوص تخلفاتی که در زمینه تراکنش‌سازی از سوی برخی از پذیرندگان صورت می‌گیرد گفت: در شرایط فعلی  در شبکه پرداخت معیار تراکنش است این در حالی است که سودآوری ارزش است و اهمیت دادن به تعداد تراکنش‌ها موجب شده تا در مسئله زیرسوئیچ تخلفاتی صورت گرفت و ما پیگیر آن هستیم.

او تاکید کرد که این تخلفات با اجرایی نشدن الزامات شاپرک رقم خورد و بسیار هم پیچیده شده‌اند. این حوزه در آینده تحت قواعد خاص پیش خواهد رفت و توسعه و صیانت از تمام ذی‌نفعان در دستور کار ما است. با این حال، راه نرفته بسیار است.

فقط در زیرساخت کار کردیم

در ادامه فرهاد اینالویی معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین گفت: ما در حوزه زیرساخت پرداخت خوب کار کرده‌ایم. اما در لایه پلتفرم عملا کاری نکرده‌ایم اما بانک‌ها خوب عمل کرده‌اند. در حوزه کسب‌وکار سیستم بانکی ضعیف عمل کرده اما رگولیشن نقطه معقولی پیدا کرده و نئوبانک‌ها و فین‌تک الان فعال هستند.

او ادامه داد: ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در این حوزه صورت گرفته  که نفع آن به سمت PSPها رفته و برای بانک نفعی در سرمایه‌گذاری ایجاد نشده است. چراکه رقابت بهینه نبوده و سرویس ارزش‌افزودهای اضافه شده که ذی‌نغعان برای آن حاضر به پرداخت مالی نیستند.

اینالویی در آخر گفت: در حالی که می‌گوییم بانک‌ها مدیریت PSPها را بر عهده گیرند که به سمت سرمایه‌گذاری در این حوزه پیش نرفته‌ایم.

در ادامه اینالویی در تشریح سهمداری ۵۱ درصدی بانک در PSPها پرداخت و گفت: این قانون به نظر اجباری است چراکه مدل کسب‌وکاری به شکلی نیست که سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری پا پیش بگذارد. PSPها فکر می‌کنند می‌توانند ارزش افزوده خلق کنند. تا زمانی که این شکل از کار سودده نباشد کسی جلو نمی‌آید.

پدیده شوم کارمزدهی در نظام پرداخت

شهریار خلیلی مدیرعامل به‌پرداخت ملت به‌عنوان نماینده PSPها گفت: یک پیچیدگی میام نظام بانکی و پرداخت وجود دارد که وضعیت کنونی را رقم زده است. پرداخت چندهزار میلیاردی کارمزد داریم اما امکان سرمایه‌گذاری و توسعه نداریم.

او افزود: معتقدم نظام بانکی هوشیارانه بهره خود را از نظام پرداخت برده است. شرکت‌های PSP کارمزدددهنده این نظام هستند. بانک‌ها تا گردش مالی موجود هست ادامه خواهند داد و جذب سپرده از این طریق برایشان جذاب است. با این حال، پدیده شوم کارمزدهی در نظام پرداخت وجود دارد.

در ادامه خلیلی گفت: شرکت‌ها مجوز پرداختیاری گرفتند و عملیات پرداخت را جلو بردند و حال از شرکت پرداخت کارمزد می‌خواهند.

ریل‌گذاری شود نه گاردریل گذاری

صادق فرامرزی سرپرست دبیرخانه سازمان نصر کشور در ادامه گفت: فین‌تک‌ها می‌خواهند برای آنها ریل‌گذاری شود نه گاردریل بر سر راه آنها ایجاد شود. تنظیم‌گری و توسعه وظیفه رگولاتوری است اما سمت توسعه از طرف بانک مرکزی کنار رفته است. ما دو شکل رگولاتوری پیشینی و پسینی داریم. ما توان پیشینی را به علت قطع ارتباط با دنیا نداریم و در پسینی نیز این نئوبانک‌ها، پرداختیارها بودند که شجاعانه جلو آمدند اما ما بر سر راه آنها گاردریل گذاشتیم. به نظر می‌رسد مدیریت ریسک برای ما معادل حذف ریسک تعریف شده است.

صادق فرامرزی درباره اعطای مجوز جدید به PSPها گفت: معتقدم که بازار اشباع شده بانک برای ورود نیز ضرر خواهند داد. اما با این حال چهار پنج بانک در صف کسب مجوز PSP ایستاده‌اند و احتمالا می‌دانند که خبری نیست. با این حال، از ضوابط اجرایی PSPها راضی نیستیم، شاپرک آمده تا شبکه بانکی را از پرداخت منفصل کند چگونه شد که روش یازده ساله گذشته به کنار رفت و امروز از سهامداری ۵۱ درصدی بانک‌ها می‌گوییم. این دیواری کجی است که بالا رفته و نیاز به اصلاح دارد. کارمزدخواهی بد است اما واقعیت دارد.