یک همکاری جدید برای به چالش کشیدن سلطه گوگل در صنعت جستجو
دو شرکت اروپایی یکی در برلین و دیگری در پاریس برای به چالش کشیدن سلطه…
۲۲ آبان ۱۴۰۳
۱۶ خرداد ۱۴۰۲
زمان مطالعه : ۱۷ دقیقه
در این مطلب میخوانید
رایانش ابری فناوری پرکاربردی است که امروزه بیشتر افراد و سازمانها از آن استفاده میکنند. در گذشته سازمانها و شرکتها برای انجام کارهای خود اقدام به خریدن سرورهای متعدد و تجهیزات گرانقیمتی میکردند که نیاز به مراقبت و نگهداری بسیاری داشت. با روی کار آمدن سرویسهای ابری و پیشرفت روزافزون این فناوری، رفتهرفته این مشکلات برطرف شد، به طوری که روز به روز بر تعداد استفادهکنندگان این فناوری اضافه میشود.
رایانش ابری ارائه خدمات کامپیوتری مانند ذخیرهسازی، پایگاه داده، نرمافزار، شبکه، تجزیه و تحلیل و برقراری ارتباط با استفاده از اینترنت است. به عبارت دیگر در رایانش ابری، اینترنت میزبان تمام خدمات کامپیوتری است.
در Cloud Computing سورس یک نرمافزار، دادههای آن و تمام پردازشهای مربوط به آن به یک فضای بیرونی در اینترنت سپرده میشود و کاربران برای استفاده از آنها میتوانند از هر دستگاهی که قابلیت اتصال به اینترنت را داشته باشد استفاده کنند.
این فناوری نیاز به استفاده از هارد دیسک قوی برای ذخیرهسازی و پردازش اطلاعات را از بین برده است. از طرف دیگر در صورت استفاده از این فناوری فقط نیاز است هزینه خدماتی را که توسط این فناوری دریافت میکنید بپردازید و این باعث میشود هزینههای عملیاتی کسبوکارها کاهش پیدا کند.
ایده اولیه رایانش ابری در سال ۱۹۵۰ ایجاد شد. در آن زمان به دلیل بالا بودن قیمت کامپیوتر، خرید این دستگاه برای بسیاری از شرکتها از نظر اقتصادی به صرفه نبود. بنابراین ایده استفاده مشترک شرکتها از یک کامپیوتر با استقبال زیادی مواجه شد.
پس از آن در دهه ۱۹۶۰، تئوری تقسیم زمان مطرح شد که مطابق با آن یک سیستم، قابلیت ارائه همزمان سرویس به چندین کاربر را دارد. همین تئوری مبنای رایانش ابری قرار گرفت و در دهه ۱۹۷۰ مکانیزمهایی برای دریافت اطلاعات مورد نیاز کاربران از یک سرویس مرکزی و مشاهده آن در سیستم کامپیوترشان ارائه شد.
از آن زمان تا دهه ۱۹۹۰ شرکتهای ارتباطات راه دور به ارائه خطوط نقطه به نقطه اختصاصی و پس از آن شبکههای خصوصی مجازی اقدام کردند و نماد ابر نیز برای شبکههای مخابراتی مورد استفاده قرار میگرفت. تا اینکه در دهه ۱۹۹۰ یک زیرساخت فیزیکی واحد با قابلیت دسترسی مشترک به چندین کاربر ارائه شد. این زیرساخت به شرکتها در بهبود کارایی پهنای باند و صرفهجویی در هزینهها کمک زیادی کرد.
همچنین در اواخر دهه ۱۹۹۰ یک شرکت نرمافزاری آمریکایی شروع به فعالیت در زمینه تبدیل اپلیکشینهای شرکتها به نرمافزار تحت وب کرد. در واقع فعالیت این شرکت آغاز اقدام برای انجام فعالیتهای شرکتها توسط یک نرمافزار یکپارچه بر بستر اینترنت شد.
در سال ۱۹۹۹ نیز با ورود نرمافزارهای مجازیسازی به بازار، امکان میزبان قرار دادن چندین سیستم عامل در یک سیستم عامل و سرویسدهی به صورت جداگانه فراهم شد.
در نهایت آغاز توسعه رایانش ابری در دهه اول قرن ۲۱ اتفاق افتاد. از سال ۲۰۰۶ آمازون امکان دسترسی به وب سرویسهای آمازون را بر پایه رایانش همگانی ارائه داد. سال ۲۰۰۷ زمان آغاز یک پروژه تحقیقاتی بزرگ در زمینه رایانش ابری توسط گوگل و آیبیام بود. در نهایت در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ گوگل داک، دراپ باکس و پلتفرم رایانش ابری مایکروسافت ارائه شدند. در سال ۲۰۱۰ جنبشهای متن باز توسعه پیدا کرد و تا امروز که این فناوری در حال رشد است.
سه نوع مختلف برای ارائه خدمات کامپیوتری با استفاده از رایانش ابری وجود دارد که هر کسبوکاری متناسب با نیاز خود میتواند یکی از این سه روش را انتخاب کند و به کار گیرد. در این قسمت به توضیح این سه مدل میپردازیم.
IaaS پایهایترین بخش سرویسهای رایانش ابری است. با استفاده از این مدل، خدماتی مانند میزبانی تجهیزات سختافزاری، سیستمعامل و سایر نرمافزارها، سرورها و سیستمهای ذخیرهسازی با پرداخت مبلغی به عنوان اجارهبها از ارائهدهندگان این خدمات خریداری میشود.
هر منبع به طور جداگانه و مستقل ارائه میشود و امکان اجاره منبعی خاص وجود دارد. در حال حاضر بیشتر خدماتی که به عنوان فناوری ابری در داخل کشور ارائه میشوند از این نوع سرویس استفاده میکنند.
در این سرویس علاوه بر خدماتی که در سرویس IaaS ارائه میشود، خدمات دیگری مانند میانافزارها، مدیریت پایگاه داده و ابزارهای توسعه نیز ارائه میشود. این سرویس به کاربران اجازه میدهد با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارند برنامههای کاربردی و نرمافزار ایجاد و آنها را اداره و مدیریت کنند و در صورت نیاز توسعه دهند.
در این مدل یک اپلیکیشن کامل بهعنوان سرویس به مشتری ارائه میشود. این سرویس نسخهای از رایانش ابری است که افراد مختلف روزانه از آن استفاده میکنند. در این روش کاربر نهایی که از طریق اینترنت با اپلیکیشن کار میکند، هیچ کاری با سیستمعامل و سختافزار و سایر موارد فنی ندارد.
ابرها به سه دسته ابر عمومی، ابر خصوصی و ابر ترکیبی تقسیم میشوند. در این بخش به معرفی و توضیح هر کدام به طور جداگانه میپردازیم.
در این نوع ابر، برنامههای مشتریان مختلف به صورت مشترک روی یک سرور قرار میگیرد و از یک سیستم ذخیرهسازی و شبکه ابری به طور همزمان برای همه مشتریان استفاده میشود. این مدل به مدل کلاسیک رایانش ابری معروف است.
این مدل روی هر سه سرویس رایانش ابری قابل استفاده است و به سرعت باعث ارتقای این سرویسها میشود. حجم قدرت محاسباتی در این مدل به قدری زیاد است که میتوان آن را بین تعداد زیادی از مشتریان به اشتراک گذاشت و در صورت درخواست منابع بیشتر از سوی مشتریان، این امکان را برای آنها فراهم کرد.
سازمانها میتوانند با استفاده از ابر خصوصی بدون نگرانی برای از دست دادن کنترل روی دادهها و سرویسهای خود، از برخی مزایا و قابلیتهای ابر عمومی استفاده کنند. زیرا این ابر، درون فایروالهای سازمان قرار میگیرد. این ابر بیشتر برای پروژههایی که از دو سرویس IaaS و PaaS استفاده میکنند کاربرد دارد. زیرساخت ابر خصوصی در داخل یک سازمان قرار دارد و در اختیار عموم مردم نیست.
این مدل همانطور که از اسمش پیداست ترکیبی از دو حالت قبلی است. در این مدل بعضی از دادهها در ابر عمومی و برخی در ابر خصوصی قرار میگیرد. این دو ابر به هم متصل میشوند و امکان اشتراکگذاری دادهها و اپلیکیشنها بینشان ایجاد میشود. معمولا زمانی که کاربران و سازمانها تمایلی به پرداخت هزینه برای ارتقا و توسعه سختافزاری خود نداشته باشند از این مدل کمک میگیرند.
پیشرفت فناوریهای دیجیتالی و گسترش استفاده از آنها بین عموم مردم باعث شده تا میزان استفاده از برنامههای مبتنی بر رایانش ابری افزایش یابد. بسیاری از ما امروزه از این فناوری در موارد زیادی استفاده میکنیم. در ادامه تعدادی از این موارد را بیان میکنیم.
موارد بالا مثالهایی از کاربرد رایانش ابری در زندگی روزمره افراد عادی بود. شرکتها و کسبوکارها نیز از این فناوری در بسیاری از مواقع استفاده میکنند و به کمک آن علاوه بر راحتتر کردن کارها در هزینههای خود صرفهجویی میکنند. از جمله مواردی که کسبوکارها تمایل به استفاده از این فناوری دارند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
رایانش ابری با گذر زمان و توسعهای که در این مدت داشته ، به یکی از پرکاربردترین و مهمترین فناوریها تبدیل شده است. امروزه این فناوری در دنیا دهه دوم زندگی خود را سپری میکند و این بدین معناست که این فناوری در حال حاضر در دنیا به یک فناوری بالغ تبدیل شده و از آن در حوزههای مختلف و در بسیاری از سازمانها استفاده میشود.
اما ایران در این زمینه از این روند پیشرفت و تکامل عقب مانده است. با وجود اینکه ما در بسیاری از نرمافزارهای مصرفی خود از رایانش ابری استفاده میکنیم ولی این فناوری در کشور پیشرفت زیادی نداشته و زیرساختهای مناسب برای بهرهوری از آن شکل نگرفته است.
مجازیسازی یا Virtualization، فرآیند استفاده از یک نرمافزار برای ایجاد نسخههای مجازی از سختافزارهایی شامل سرورها، اپلیکیشنها، دیتاسنترها و مشابه آن است. در این فرآیند از رایانههای مجازی استفاده میشود که هر کدام سیستمعاملهای خود را اجرا میکنند و در عین حال مانند کامپیوترهای مستقل روی یک سختافزار واحد کار میکنند.
فناوری مجازیسازی به سازمانها کمک میکند تا در زیرساختهایشان به منظور بهبود گردش کاری داخلی، امنیت و کارکردها، از یک مدل تحویل ابرمانند استفاده کنند. در واقع مجازیسازی یکی از فناوریهای پایه رایانش ابری و نرمافزاری برای مدیریت سختافزار است.
در رابطه با تفاوت رایانش ابری و مجازیسازی باید گفت که رایانش ابری بدون مجازی سازی امکانپذیر نیست و این دو سرویس به طور کلی خدمات و امکانات مختلفی به کاربران ارائه میدهند. به بیان دیگر مجازیسازی این قابلیت را برای یک منبع فراهم میکند که مانند بسیاری از منابع عمل کند. ولی در استفاده از رایانش ابری کاربران میتوانند به یک مجموعه واحد از منابع دسترسی پیدا کنند. بنابراین شرکتها باید تصمیم بگیرند که به مجازیسازی داراییهای فناوری اطلاعات خود اقدام کنند یا به استفاده از سرویسهای رایانش ابری روی آورند.
از جمله تفاوتهای رایانش ابری و مجازیسازی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
Fog computing از مفاهیم مرتبط با رایانش ابری است. در واقع «Fog» امتداد رایانش ابری و شامل چند edge node است که دارای اتصال مستقیم به دستگاه کاربر نهایی است. از ویژگیهای این نودها نزدیکتر بودن به کاربران نهایی در مقایسه با دیتاسنترهای متمرکز و بالاتر بودن سرعت ارتباط با این دستگاهها و همچنین قابلیت پردازش آنها است.
تفاوت اصلی رایانش ابری و fog Computing در متمرکز بودن سرور ابری و غیر متمرکز بودن Fog است. همچنین شبکهی Fog به دلیل مجزا نبودن نمیتواند جایگزین سرور ابری شود. بلکه به دلیل نزدیکی به منبع اطلاعات، نقش مکمل را برای سرور ابری ایفا میکند. fog Computing در واقع یکی از ویژگیهای محاسبات ابری یا Cloud computing است که برای قرار دادن برخی تراکنشها و منابع در لبه شبکه کاربرد دارد. هدف از fog Computing ایجاد کانالهایی به منظور دسترسی به فضاهای ذخیرهسازی رایانش ابری در نظر گرفته شده است.
اینترنت اشیا سیستمی است که بدون نیاز به انسان، از اتصال دستگاههای مختلف به یکدیگر تشکیل میشود. این دستگاهها توانایی تبادل و ذخیره اطلاعات و استفاده کردن از آنها را دارند. به بیان سادهتر به هر چیزی که بتواند به اینترنت متصل شود و از طریق آن کارهایی را انجام دهد اینترنت اشیا میگویند؛ به عنوان مثال یک لامپ که به وسیله یک گوشی هوشمند قابل روشن و خاموش کردن باشد یا یک خودرو که بدون نیاز به راننده بتواند حرکت کند یک دستگاه اینترنت اشیاست.
هدف اصلی هر دو فناوری، افزایش کارایی فعالیتهای روزانه انسان است. در واقع اینترنت اشیا حجم زیادی از داده را تولید میکند و رایانش ابری راهی برای سازماندهی و مدیریت این دادههاست.
با افزایش کاراییهای اینترنت اشیا، میزان دادههایی که توسط این سیستم ایجاد میشود افزایش یافته است. این حجم زیاد داده باعث شده به زیرساختهای اینترنت جهان فشار وارد شود. به همین دلیل است که متخصصان این حوزه سعی کردند میزان این فشار را با بهرهگیری از فناوری رایانش ابری کاهش دهند.
از مزایای استفاده از رایانش ابری در اینترنت اشیا میتوان موارد زیر را نام برد:
در سالهای اخیر یکی از فناوریهایی که در حوزه هوش مصنوعی بسیار تاثیرگذار بوده و به پیشرفت و توسعه آن کمک کرده فناوری رایانش ابری بوده است. به همین دلیل شرکتهایی مانند گوگل، مایکروسافت و آمازون که در این زمینه فعالیتهای گستردهای داشتهاند سعی در ارائه خدماتی مبتنی بر دو فناوری هوش مصنوعی و رایانش ابری کردهاند.
تحلیل و بررسیها نشان میدهد فناوری هوش مصنوعی در حوزههای مختلف مانند بانکداری، خودرو و تولید با سرعت بالایی در حال گسترش است. از آنجا که در این زمینهها از فناوری رایانش ابری استفاده میشود، میتوان نتیجه گرفت ترکیب این دو فناوری میتواند به سرعت بخشیدن این امر کمک کند.
هر فناوری جدیدی مزایا و معایب خاص خود را دارد ولی تجربه ثابت کرده در مورد فناوری رایانش ابری، مزایا همیشه بیشتر از معایب بوده است. در این قسمت برخی از مزایا و معایب این فناوری رابررسی میکنیم.
از مزایای رایانش ابری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
از معایب رایانش ابری میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
کاربرد این فناوری در بانکداری را به تفکیک سه سرویس ارائه شده در رایانش ابری بررسی میکنیم. مطابق با این سرویسها، صنعت بانکداری از رایانش ابری به عنوان زیرساخت، پایگاه داده و نرمافزار استفاده میکند. به طور کلی بیشترین کاربرد این فناوری در صنعت بانکداری مربوط به بانکهای کوچک و تازه تاسیس شده است. علت استفاده بیشتر این نوع از بانکها از این فناوری، نداشتن سیستمها و زیرساختهای کافی در مقایسه با رقبای بزرگ خود است که بیشتر به مدلهای ابری نیاز دارند.
با توجه به تقسیمبندی خدمات IaaS به سه گروه پردازشی، شبکهای و ذخیرهسازی، بیشترین کاربرد بانکداری از این خدمات به ترتیب شامل منابع پردازشی، منابع شبکهای و سپس منابع ذخیرهسازی است. به عنوان مثال بانکها معمولا برای انتقال «Core Banking» به جای فیبر نوری از بستر رایانش ابری استفاده میکنند و از مزایای آن مانند صرفهجویی در هزینههای خرید سختافزار و همچنین تعمیر و نگهداری آن و انعطافپذیری بالای سیستم بهره میبرند. همچنین با استفاده از فرآیند مجازیسازی سرورها در ابر، میتوانند پیش از شروع دورههای دارای بار پردازشی بالا، با استفاده از مخازن ابری به افزایش منابع پردازشی سرورها اقدام کنند. همچنین این سرویس قابلیت تقسیم منابع زیرساخت از منابع شبکه، برق و تهویه گرفته تا فضای فیزیکی، ذخیرهسازی و غیره را میان کاربرهای مختلف فراهم میکند و نرمافزارها و سرویسهای بانکداری امکان اختصاص منابع پردازشی و ذخیرهسازی را خواهند داشت.
کاربرد PaaS در بانکداری شامل کاهش هزینه و زمان برای اعزام نیرو و آموزش نیرو به شعب دور از مرکز است. این قابلیت در زمان نیاز جهت بهکارگیری سیستم نرمافزاری جدید ایجاد شده توسط شعبه مرکزی در شعبههای شهرستانها کاربرد دارد. در واقع با استفاده از خدمات PaaS رایانش ابری، قابلیت تبدیل سیستم جدید به یک پلتفرم و امکان پیادهسازی آن برای هرکدام از شهرستانها فراهم میشود. کاربرد دیگر این سرویس، استفاده به عنوان پایگاه دادههای مختلف برای نگهداری دادههای چندین مشتری به صورت فیزیکی است.
این سیستم در بانکداری برای انتقال نرمافزارهایی که به کار میبرند، در بستر ابری مورد استفاده قرار میگیرد. بنابراین نرمافزارهای مورد نظر در قالب اشتراکهایی با مدت زمان تعیین شده و قابلیتهای مشخص ارائه میشوند. از مزایای این سرویس در بانکداری میتوان به افزایش کاربر، کاهش هزینه و کاهش پیچیدگی اشاره کرد.
از جمله نمونههای متداول و شناختهشده رایانش ابری میتوان موارد زیر را نام برد:
با توجه به تمام مباحثی که در رابطه با رایانش ابری بیان کردیم، مشخص است حتی اگر به صورت آگاهانه هم از فناوری رایانش ابری استفاده نکنیم، باز نمیتوانیم نقش بزرگ و حیاتی آن را در زندگی امروزی خود نادیده بگیریم.