تلاش بانک‌ها برای نابودی رمزارزها شکست خورد

سال ۲۰۱۴ که رگولاتوری‌های نیویورک به دنبال راهی برای کنترل بیت‌کوین بودند، مدیران بزرگترین بانک‌های وال‌استریت اعلام کردند که قانون‌گذاری رمزارزها به معنای اعتبار بخشیدن به آنها است و این موضوع صنعت امورمالی را به خطر می‌اندازد.

جیمی دیمون، مدیرعامل جی‌پی‌مورگان چیس، بزرگترین بانک آمریکا، آن سال در مجمع اقتصاد جهانی در شهر داووس سوئیس بیت‌کوین را یک منبع «بسیار بد» برای ذخیره ارزش تعریف کرد که برای اهداف شوم استفاده می‌شود. رادگین کوهن، وکیل برجسته صنعت اقتصاد در جلسه‌ای که درمورد نقض تحریم‌های ایران برگزار شد به رگولاتوری‌ها درمورد نگرانی دولت فدرال از بیت‌کوین و کاربردهای آن هشدار داد.

در نهایت اما تمام این تلاش‌ها به بن‌بست منتهی شد. سازمان خدمات مالی نیو‌یورک در ۲۰۱۵ شروع به صدور مجوز برای کسب و کار‌های بیت‌کوینی کرد. در حال حاضر بیت‌کوین بیش از ۷۵ میلیون کاربر دارد و تعداد بسیار زیادی ارز دیجیتالی و رمزارز در جهان ساخته شده است. براساس گزارش Crypto.com در ماه جولای، ۲۲۰ میلیون نفر در جهان از رمزارزها استفاده می‌کنند.

توماس اولسن، یکی از کارکنان شرکت Bain & Company که درمورد رمزارزها و دیگر دارایی‌های دیجیتالی مشاوره مالی ارائه می‌کند، می‌گوید: «اکثر مردم اتفاق نظر دارند که در آینده، شاید ۱۰ یا ۲۰ سال دیگر یا حتی زودتر، تقریبا همه دارایی‌ها دیجیتال شوند.»

حالا صنعت بانکداری هم به دنبال گرفتن سهم خود از این بازار است. بانک‌ها می‌خواهند در این جهان جدید رقابت کنند و از آن سود برند. رویکرد بانک‌ها دو بعد دارد: آزمایش خدمات رمزارزی و لابی برای تصویب قوانینی که به نفع بانک‌ها باشد. برخی از این بانک‌ها به مشتریان ثروتمند خود خدمات سرمایه‌گذاری رمزارزی ارائه می‌دهند. دیگر بانک‌ها در حال بررسی معاملات بیت‌کوینی هستند. جی‌پی‌مورگان حتی در سال 2019 طرح ارز دیجیتالی خود را راه‌اندازی کرد.

هشدار صنعت بانکداری به رگولاتورها

نمایندگان صنعت بانکداری حالا به جای هشدار دادن درمورد رمزارزها معترضند که چرا رگولاتوری‌ها سرعت کافی ندارند و بی توجهی آنها باعث شده زمان بانک‌ها در این رقابت ارزشمند هدر رود.

اما این شکاکی بانک‌ها بود که باعث هدر رفتن زمان شد. یک جهان مالی جایگزین، در حال شکل‌‌گیری در اطراف صنعت بانکداری سنتی است. استارت‌آپ‌های رمزارزی در حال ارائه کارت‌های اعتباری و وام  هستند. مردم و کسب و کار‌های جهان خیلی سریع در حال پذیرش ارزهای دیجیتال هستند. حتی دولت‌ها هم نیز وارد این عرصه شده‌اند. ال‌سالوادور چندی پیش اعلام کرد که بیت‌کوین را به عنوان یک ارز قانونی می‌پذیرد و خزانه داری آمریکا نیز به دنبال دیگر بانک‌های مرکزی در حال بررسی ارز دیجیتال بانک مرکزی است.

سیستم بانکداری سنتی چندین قرن است که بر صنعت امور مالی تسلط دارد. مدت‌ها است که بانک‌ها با پذیرش سپرده و سپس وام دادن آن به مشتریان دیگر، جریان پول را کنترل کرده و به دولت‌ها کمک می‌کنند. حالا که اعطای وام در بازارهای ثانویه هم طرفدار پیدا کرده است، بانک‌ها می‌توانند وام‌های خود را به سرمایه‌گذاران بفروشند و با پاکسازی ترازنامه‌های خود وام‌های بیشتری اعطا کنند. بانک‌ها در هر قدم از این مسیر سود می‌کنند.

در سال ۱۹۹۹ که کنگره قوانین را برای ورود بانک‌های تجاری تسهیل کرد، قدرت بانک‌ها بار دیگر افزایش یافت. بانکداری حالا در کنار پردازش تراکنش‌ها، کمک به خرید خانه و آغاز کسب و کار، در هر زمینه‌ای از جمله نفت، گندم و حتی اوراق قرضه دولتی نقش دارد.

ارز‌های دیجیتالی به مردم عادی اجازه می‌دهد که با ارتباط سریع و بدون واسطه، در انتقال پول، فروش و کارهای تجاری بانک‌ها را دور بزنند و همین موضوع نقش مهم بانک‌ها را به خطر انداخته است.

مدیران ارشد بزرگترین بانک‌های آمریکا به ظاهر علاقه چندانی به ارزهای دیجیتالی نشان نداده‌اند. دیمون همواره بر شک و تردید خود تاکید می‌کند و در سال 2017 بیت‌کوین را «کلاهبرداری» خواند. او به تازگی بیت‌کوین را بی ارزش خوانده و برایان مانیهان، مدیرعامل بانک آمریکا (Bank of Amerca)، سه سال پیش مدیران بزرگترین شرکت‌های مدیریت سرمایه را از تزریق پول مشتریان به سرمایه‌گذاری‌های رمزارزی منع کرد.

اما بعضی بانکداران در این باره کنجکاو شده‌اند. به گفته فردی مطلع، توماس مانتاگ، مدیر ارشد اجرایی در بانک آمریکا که بیت‌کوین را مسخره می‌کرد حالا از دوستش درمورد رمزارزها می‌پرسد و ساعت‌ها برای سخنرانی، کتاب‌ها و ملاقات با سران کسب و کار‌های رمزارزی وقت می‌گذارد.

سال گذشته، مهندسان بانک آمریکا بیشترین درخواست ثبت حق اختراع در تاریخ این بانک را ارائه کردند و این لیست صدها تکنولوژی پرداخت دیجیتالی را شامل می‌شد. روشن نیست که بانک‌ها دقیقا چه برنامه‌ای برای استفاده از این تکنولوژی دارند اما سعی دارند مشتریان را در سیستم بانکی نگه دارند و از مهاجرت آنها به استارت‌آپ‌های رمزارزی با تراکنش رایگان جلوگیری کنند.

مارک پیپیتون، سخنگوی بانک آمریکا، می‌گوید: «این بانک به پتانسیل بلاک‌چین اعتقاد دارد و ما در حال حاضر یکی از بزرگترین صاحبان حق اختراع در این فضا هستیم و بیش از 160 حق اختراع ثبت کرده‌ایم. اما ما هنوز راهی پیدا نکردیم که در مقیاس گسترده بتواند زندگی مشتریان و مصرف کنندگان را بهتر کند.»

دیگر بانک‌های بزرگ هم به دنبال ارتباط مستقیم با رمزارزها هستند. بانک نیویورک ملون (New York Mellon) و نورثرن تراست‌ (Northern Trust) به دنبال ارائه خدماتی برای نگهداری بیت‌کوین هستند. این خدمات در واقع یک حساب بانکی برای دیگر بانک‌ها هستند. بانک آمریکا روز ۵ اکتبر اعلام کرد که به مدیران مالی خدمات نگهداری رمزارز ارائه می‌دهد.

گلدمن ساکس هم به تازگی قیمت دارایی‌های دیجیتال را به پلتفرم Marquee خود اضافه کرده است. این پلتفرم به مشتریان بزرگی مثل صندوق‌های سرمایه خدمات رسانی می‌کند و گامی است به سمت معامله رمزارز برای زمانی که بانک‌ها وارد این حوزه شوند.

در سال ۲۰۱۹، یکی از زیرمجموعه‌های جی‌پی‌مورگان به نام اونیکس (Onyx) سکه JPM را ارائه کرد. اونیکس یک ارز دیجیتال با پشتوانه دلار است که روی پلتفرم Quorum با ساختاری شبیه به بلاک‌چین فعالیت می‌کند. اما برخلاف بلاک‌چین‌هایی مثل بیت‌کوین که نامتمرکز هستند، یک بانک Quorum را کنترل می‌کند.

جی‌پی‌مورگان همچنین یک سیستم تمام دیجیتالی را راه‌اندازی کرد که تقلیدی از بازار سنتی «overnight repo» است. در این بازار بانک‌ها اوراق قرضه کوتاه مدت دولت آمریکا را در ازای پول نقد معامله می‌کنند. پیش از این برای تکمیل این تراکنش‌ها بیش از یک روز زمان نیاز بود، به همین دلیل عبارت «overnight» یا «یک شبه» در نام این بازار جای گرفته است. اما پلتفرم جی‌پی‌مورگان تنها در ۱۵ دقیقه این تراکنش‌ها را انجام می‌دهد و خطر معاملات را کاهش داده است. در حال حاضر این پلتفرم تنها سه کاربر دارد و دوتای آنها هم از بخش‌های تجاری جی‌پی‌مورگان هستند. امسال گولدمن به اولین کاربر خارجی این پلتفرم تبدیل شد. اگر بانک‌های بیشتری به این پلتفرم ملحق شوند، شاید جی‌پی‌مورگان کنترل یکی از مهمترین بازارهای کوتاه مدت مالی در جهان را در اختیار بگیرد.

ایگور پجیک، متخصص رمزارزها، می‌گوید جی‌پی‌مورگان یکی از معدود بانک‌های بزرگی بود که با آزمایش در زمینه بلاک‌چین به پیشتاز دیجیتالی تبدیل شده است و ممکن است در آینده از این سیستم‌های آزمایشی سود کند. او افزود: «آنها در حال راه‌اندازی زیرساختی هستند که تحت کنترل خودشان است.»

اما به گفته یک فرد مطلع، درست پس از ارائه سکه جی‌پی‌مورگان، قانون‌گذاران به این موضوع حساس شدند. آنها نگران بودند که با توجه به پشتوانه دلاری این سکه‌ها، حرکت‌ها در سیستم مالی خطرساز و به فرار مشتریان از بانک‌ها منتهی شود. این بانک مجبور شد موارد استفاده از سکه JPM را محدودتر کند.

حالا امکان استفاده از سکه JPM برای انتقال ارزش به خارج از سیستم داخلی جی‌پی‌مورگان وجود ندارد. مشتریان بانک‌ها می‌توانند برای انتقال دلار و دیگر دارایی‌ها از سیستم داخلی این بانک استفاده کنند اما استفاده از آن در سیستم جهانی غیرممکن است.

از سوی دیگر رگولاتوری‌ها بانک‌های کوچکتری که به دنبال ساخت کسب و کار رمزارزی هستند را هم زیر نظر دراند. در سال ۲۰۱۸، بانک کوانتیک در نیویورک تنها با یک میلیارد دلار دارایی از اداره حسابرسی پولی (O.C.C) درخواست کرد تا برنامه‌های این بانک را برای راه‌اندازی سیستمی بررسی کند که در ازای پاداش به مشتریان خود بیت‌کوین ارائه می‌کرد.

استیون شنال، مدیرعامل کوانتیک، می‌خواست پاداشی به مشتریان ارائه کند تا با افزایش قیمت بیت‌کوین، با ارزش‌تر می‌شد.

شنال می‌گوید رگولاتوری‌ها به حدی مسئله را موشکافی کردند که من و دیگر مدیران ارشد را متعجب کرد. وکلای O.C.C لیست بلند بالایی از مشکلات ارائه کردند. اگر مشتریان کوانتیک بیت‌کوین‌های خود را از دست بدهند چه می‌شود؟ اگر حساب بانکی تحت مالکیت یک صندوق سرمایه باشد و مالک آن یک فرد نباشد چطور می‌شود؟ اگر فرد از دنیا برود چطور باید این دارایی‌ها را تقسیم کرد؟ این فرایند دو سال به طول انجامید و در آخر هم از چراغ سبز خبری نشد.

شنال می‌گوید: «آنها تمامی فرایندها را به ما تحمیل کردند تا تمام خطرات را به وضوح شناسایی کنند.» کوانتیک در نهایت تصمیم گرفت این طرح را پی‌گیری کند. این بانک تصمیم گرفت تا موضوعات مربوط به بیت‌کوین را به یک شرکت خارجی بسپارد تا ارتباط مستقیمی با رمزارزها نداشته باشد.

شهرت گسترده رمزارزها حتی رگولاتوری‌ها را هم متعجب کرد و حالا این نهاد‌ها سعی دارند قوانین جدیدی را برای این حوزه طراحی کنند. به همین دلیل بانک‌ها با لابی رگولاتوری‌ها سعی بر تصویب قوانینی دارند که به نفع آنها باشد.

لابی گران بانک‌ها به دنبال قوانین یکپارچه‌ای هستند که ارائه دهندگان وام و دیگر شرکت‌هایی که در زمینه انتقال پول فعالیت دارند را به بانک‌ها ارجاع دهند. به گفته آنها اگر قوانین و کنترل سفت و سختی نباشد، این کسب و کارهای برتری غیرمنصفانه‌ای در رقابت با بانک‌ها دارند.

بانک‌های آمریکایی همچنین با بررسی‌های خزانه داری برای صدور ارز دیجیتالی مخالف هستند. اتحادیه بانکداران آمریکا که بزرگترین بانک‌های آمریکایی را نمایندگی می‌کند تابستان گذشته به کمیته خدمات مالی سنا درمورد پیامد‌های «جدی» ساخت یک ارز دیجیتال بانک مرکزی هشدار داد. این اتحادیه معتقد است که به دلیل ماهیت «عمدتا دیجیتال» دلار در جهان امروز، دیگر نیازی به یک ارز دیجیتال بانک مرکزی نیست.

کوهن، عضو هیات مدیره شرکت حقوق سالیوان و کرامول، که سال‌ها پیش درمورد بیت‌کوین به رگولاتوری‌های آمریکا هشدار داده بود از جمله کسانی است که برای تصویب قوانین بیشتر تلاش می‌کند.

او ماه گذشته در مصاحبه‌ای با تلویزیون بلومبرگ گفت: «ما به رویکرد قانونی نسبت به رمزارزها نیاز داریم.» او افزود: «تهیه قوانین جدید بسیار دشوار است اما این موضوع تنها مانعی در این راه است و بی تفاوتی را توجیه نمی‌کند.»

منبع: NYTimes