آیا فین‌تک چهره بانکداری را تغییر خواهد داد؟

به گزارش پیوست، اپلیکیشن‌ها در هر زمینه‌ای از پرداخت گرفته تا خرید بیمه و سهام طی یکی دو سال اخیر شهرت زیادی به دست آورده‌اند. در چینین شرایطی آیا بانک‌های بزرگ باید نگران باشند؟

شاهد چه اتفاقی هستیم؟

در سالی که تعداد عرضه عمومی‌ سهام افزایش یافته است، بزرگترین شرکت فین‌تک چین یعنی انت‌گروپ قصد دارد در چند هفته آینده ۱۰ درصد از سهام خود را در بازار سهامی هنگ‌کنگ و شانگ‌های عرضه کند. اگر همه چیز براساس برنامه پیش برود قرار است ۳۰ میلیارد دلار سرمایه جذب شود. در این صورت این عرضه عمومی به بزرگترین عرضه عمومی از لحاظ جذب سرمایه تبدیل خواهد شد و ارزش این شرکت به ۳۰۰ میلیارد دلار خواهد رسید. این مبلغ از سرمایه بازار تمامی بانک‌های جهان بیشتر است. انت‌گروپ که در سال ۲۰۰۴ برای ارائه خدمات پرداخت در غول تجارت الکترونیکی چین یعنی علی‌بابا راه‌اندازی شد نقش پررنگی در سیستم مالی چین بازی کرده و دسترسی شرکت‌ها و مشتریان به منابع اعتباری را افزایش داده است. در حال حاضر این سیستم بیش از یک میلیارد کاربر فعال دارد و سال گذشته ۱۶ تریلیون دلار پرداخت الکترونیکی را به انجام رسانده است که این میزان ۲۵ برابر پی‌پال بزرگترین سیستم پرداخت خارج از چین محسوب می‌شود.

انت‌گروپ یک پلتفرم پرداخت دیجیتال است؟

انت گروپ پلتفرم پرداخت دیجیتال نیست. راز رشد فوق‌العاده انت‌گروپ در مقایسه با سایر اپ‌های پرداختی‌ این است که تقریبا روشی برای قرض گرفتن، انتخاب از بین ۶ هزار محصول برای سرمایه گذاری و خرید بیمه و دیگر خدمات محسوب می‌شود. براساس گزارش اکونومیست انت گروپ از همان ابتدا پلتفرم فین‌تکی بسیار یکپارچه را بنا نهاده است. اکونومیست در این زمینه می‌نویسد: «انت گروپ را ترکیبی از اپل پی برای پرداخت آفلاین، پی‌پال برای پرداخت آنلاین، ونوم برای تراکنش، مستر‌کارت برای کارت‌های اعتباری، جی‌پی‌مورگان برای تامین سرمایه مشتری و آی‌شیرز برای سرمایه‌گذاری تصور کنید که در عین حال یک بیمه را نیز برای اطمینان به همراه دارد و تمام این‌ خدمات در یک اپلیکیشن موبایلی قرار گرفته است» و تقریبا هرکسی از آن استفاده می‌کند.

انت‌گروپ از حجم عظیم داده‌ها در چین برای ساخت مدل‌های سنجش خطر اعتبارات با سه هزار متغییر استفاده کرده است. این شرکت ادعا می‌کند که سیستم‌های خودکار آن در حدود سه دقیقه برای تخصیص وام تصمیم گیری می‌کنند، ادعایی که شاید با واقعیت همخوانی نداشته باشد؛ اما علی‌بابا توانسته است ۵۴۴ هزار سفارش در ثانیه را ثبت و اداره کند. انت گروپ تنها در پنج سال گذشته یک تجارت اعتباری را از صفر تا ۱.۷ تریلیون یووان گسترش داده است و وام‌های مشتریان این شرکت حدود ۱۵ درصد از کل سهام بازار ارائه وام در چین را تشکیل می‌دهند.

منظور از «فین‌تک» چیست؟

این کلمه مخفف عبارت «تکنولوژی مالی» است اما معمولا معنایی مشخصی را منتقل می‌کند، نرم‌افزار‌ها و تکنولوژی‌های دیجیتال ساخته شده در ۲۰ سال گذشته که خدمات مالی خودکار را به مشتریان آشنا با تکنولوژی ارائه می‌دهد. این تعریف همه چیز از خدمات پرداخت نفر به نفر تا کیف‌پول‌های دیجیتال را شامل می‌شود و این جریان یک حرکت بین‌المللی محسوب می‌شود. برای مثال جنوب شرقی آسیا دو شرکت خدمات تاکسیرانی آنلاین به نام گرب و گوجک به «ابر اپلیکیشین‌»هایی تبدیل شده‌اند که بازوی مالی خاص خود را دارند. در آمریکای لاتین نیز شرکت‌هایی همچون نئوبانک و مرکادولیبر بخش بانکداری را متحول کرده‌اند و در اروپا در حال حاضر بزرگترین بازیگر حوزه فین‌تک‌ها شرکت کلارنا سوئد محسوب می‌شود. جذب بودجه ۶۵۰ میلیون دلاری ماه گذشته این شرکت ارزش آن را به ۱۰.۶ میلیارد دلار رساند و به چهارمین فین‌تک بزرگ خصوصی در جهان تبدیل شد.

در بریتانیا اوضاع چطور است؟

بسیاری از بزرگترین بازیگران اروپایی از لندن منشا می‌گیرند. گروه پرداخت Checkout.com که میانجی بازرگانان و ارائه دهندگانی همچون پی‌پال و اپل محسوب می‌شود همه از لندن فعالیت خود را آغاز کردند. روالت، یکی از مشهورترین «نئو-بانک‌ها» که با ارائه خدماتی همچون کارت‌های مجازی و امکان معامله سهام، میلیون‌ها مشتری را جذب خود کرده است و شرکت ترنسفر‌وایز نیز که در زمینه انتقال ارز فعالیت می‌کند و از سال ۲۰۱۷ به سوددهی رسیده و پس از جذب سرمایه در ماه جولای به ارزش ۳.۹ میلیارد پوند رسید نیز از دیگر نام‌های بزرگ لندن به شمار می‌آیند.

لیست فین‌تک‌هایی که خواستگاهشان لندن بوده کوتاه نیست؛ گروه بانکداری مونزو با ارزش ۱.۲۵ میلیارد پوند و اواکنورث (‌OakNorth) که یک استارتاپ پنج ساله با ارزشی برابر با ۲.۲ میلیارد پوند است و وام‌هایی از ۵۰۰ هزار پوند تا ۴۵ میلیون پوند را به شرکت‌های کوچک و متوسط می‌دهد در دسته متولدان از لندن به شمار می‌آیند.

وسعت بخش فین‌تک به چه اندازه است؟

فین‌تک به طور کلی بخش کوچکی از سیستم بانکداری و امورمالی جهان محسوب می‌شود؛ اما به سرعت در حال رشد است و تنها همین امسال ارزش فین‌تک دو برابر شده و سهم آن از کل بازار به ۱۱ درصد رسیده است. بانک‌های سنتی ۷۲ درصد از ارزش بازار امور مالی را به خود اختصاص می‌دهند که البته ابتدای امسال سهم آنها ۸۱ درصد بود و سال گذشته ۹۶ درصد از بازار امورمالی را به خود اختصاص داده بودند. شرکت‌های پرداخت قدیمی از جمله ویزا نیز در حال رشد هستند و ۱۷ درصد باقی‌مانده از بازار امور مالی را به خود اختصاص داده‌اند. کلاهبرداری تازه‌ای در آلمان باعث شد که اعتماد مردم به این شرکت‌ها کاهش پیدا کند اما بریتانیا به دلیل «شهرتی که از لحاظ فعالیت‌های تجاری قدرتمند و نظارت قانونی» دارد یکی از برندگان این بخش محسوب می‌شود.

پاندمی چه تاثیری روی فین‌تک داشته است؟

بحران کوئید ۱۹ باعث تقویت تجارت الکترونیکی و پرداخت دیجیتال در جهان شده است. برای مثال پرداخت‌های دیجیتال در شرکت ونمو یک شبکه پرداخت مشهور در آمریکا ۵۲ درصد افزایش یافته است و فین‌تک مشهور در منطقه آمریکای لاتین نیز رشدی ۱۴۲ درصدی را در دوران بحران تجربه کرده است. بسیاری از دولت‌ها از جمله آفریقا خدمات کیف پول موبایلی را جز خدمات اساسی و پایه محسوب می‌کنند و درنتیجه هزینه انتقال پول را به صفر رسانده‌اند. شرکت خدمات مالی سانتاندر می‌گوید که در نیمه اول سال ۲۰۲۰ استفاده از کانال‌های دیجیتال در اروپا ۲۰ درصد، در آمریکای جنوبی ۳۰ درصد و در مکزیک ۵۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. البته با این وجود گزارشی از سوی مک‌کنزی که در ماه گذشته منتشر شده هشدار می‌دهد که این بخش در دوران بحران با «تهدید حیاتی» در زمینه بودجه مواجه شده است و باید با بازیگران سنتی حوزه امورمالی همکاری داشته باشد.

اکونومیست نیز اشاره می‌کند که «هسته اصلی بانکداری و تجارت مربوط به بخش کربنکینگ در حدود ۳ تریلیون دلار درآمد در جهان دارد و بازدهی سهام شرکت‌های فعال در این بخش (ROE) بین ۵ تا ۶ درصد است. در مقابل تجارت‌های آزادتری از جمله پرداخت یا توزیع محصول حدود ۲.۵ تریلیون دلار فروش دارند و بازدهی سهام آنها ۲۰ درصد است. در این صورت می‌توان گفت هرچند فین‌تک‌ها به دنبال بخش پرسود هستند اما برای رسیدن به این هدف بانک‌های سنتی باید زنده بمانند.

منبع: moneyweek