FWA راهی دشوار در توسعه کشور

تقریباً اوایل دهه 90 بود که ورود فناوری وایمکس و تغییر بازیگران صنعت ارتباطات ثابت، معادلات بازار اینترنت خانگی کشور را تغییر داد. حرکت اپراتورهای موبایل به سمت 3G و افزایش سرعت اتصال مشترکان رقابت را در ارائه‌ خدمات اینترنت ثابت شدت بخشید و در سال‌های بعد از آن اپراتورهای اینترنت ثابت شاهد مهاجرت بخشی از مشترکان به اینترنت موبایل بودند.
در این میان حوزه اینترنت بی‌سیم ثابت هم در حوزه وایمکس و هم در شکل به‌روز آن یعنی TD-LTE توانسته بود به‌ خوبی نیاز کاربران حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای خانگی را شناسایی کند و به ‌عنوان یک راهکار اینترنتی پایدار خود را به جامعه ایرانی بشناساند. اما این حوزه در طول سال‌ها با مشکلات مهمی برای توسعه شبکه روبه‌رو بوده است:
اپراتورهای FWA در حوزه توسعه شبکه و نگهداری آن، ساختار هزینه‌ای مشابه با اپراتورهای موبایل دارند و این در حالی است که در حوزه بازار می‌بایست با اپراتورهای ثابت با هزینه‌های سرمایه‌ای بسیار پایین‌تر و قیمت قابل عرضه پایین‌تر رقابت کنند. بنابراین فشار بازار و الزام به حفظ سهم بازار همواره بزرگ‌ترین مانع سودآوری و به تبع آن سرمایه‌گذاری برای توسعه شبکه بوده است.
عامل مهم دیگر سیاست‌گذاری در ارائه پروانه و محدودیت‌های زمانی تمدید پروانه از سوی رگولاتور است. پروانه FWA پس از گذار از وایمکس به تکنولوژی TD-LTE زمان کافی برای رسیدن به نقطه سودآوری و نگاه به توسعه شبکه نداشته است. بازه زمانی در حدود سه یا چهار سال با افق مبهم برای تمدید، ریسک سرمایه‌گذاران را برای تحکیم قدم‌های خود در این راه بالا برده است.
در کنار نکات فوق‌الذکر، مشکلات عمومی در اقتصاد کشور نیز بر توسعه شبکه سایه افکنده است و محدودیت‌های تحریم در خرید از وندورهای بین‌المللی به‌علاوه محدودیت‌های ارزی ناشی از کاهش درآمدهای صادراتی کشور، ماموریت اپراتورهای FWA را بس دشوارتر کرده است.
کوتاه سخن آنکه حوزه اینترنت بی‌سیم ثابت، با توجه به فقدان زیرساخت‌های کافی FTTH، مکمل بسیار مهمی برای پاسخگویی به تقاضای روزافزون اینترنت باند پهن ثابت است. این مهم در کنار روندهای مهمی چون توسعه 5G در دنیا بیشتر خودنمایی می‌کند، چراکه تاکنون 5G FWA مهم‌ترین کاربرد تجاری نسل بعدی شناخته شده است تا جایی که از آن تحت عنوان Fiber On Air یاد می‌شود. امید است با تلاش فعالان این حوزه در کنار نگاه کارشناسانه و دقیق در حوزه رگولاتوری و سیاست‌گذاری، بتوان راه را برای توسعه آینده این بخش از ارائه خدمات اینترنت در کشور بیش از پیش هموار کرد.