بد نباش!

مساله «اخلاق دیجیتالی و حریم خصوصی» یکی از 10 موضوعات برتر پژوهشی گارتنر در سال 2019 است. قبل از این کمتر کسی به این موضوع اهمیت می‌داد. دولت‌ها، شرکت‌ها و سیاست‌گذاران فناوری در سال گذشته راهنماها و دستورالعمل‌های مختلفی در زمینه اخلاق داده منتشر کردند. طیف وسیعی از اخلاق‌شناسان داده این اواخر بحث‌های انضمامی در حوزه اخلاقی را آغاز کرده‌اند. چرا چنین توجه ویژه‌ای به اخلاق داده شکل گرفته است؟ اخلاق داده چیست؟ چه کسی از دستورالعمل‌های اخلاقی داده‌ها بهره می‌برد؟ برای اینکه بفهمیم جریان از چه قرار است باید گامی به عقب برداریم و نگاهی به چشم‌انداز اطلاعاتی و گسترش آن بیندازیم. همه با این مساله درگیریم. پایان درخشش در طول چند سال گذشته صنعت اطلاعات پرتوهای نورش را از دست داده است. اقدامات اسنودن، رسوایی‌های مطرح‌شده توسط دانشگاه کمبریج و امکان ایجاد بحث‌های نفرت‌برانگیز در شبکه‌های اجتماعی، تولید اسلحه‌های اطلاعاتی و نقش آن در کاهش اهمیت دموکراسی همه و همه در کاهش درخشش اطلاعاتی نقش داشته‌اند. مدل کسب‌وکاری که اطلاعات شخصی را تبدیل به پول می‌کند تا تبلیغات بفروشد اکنون تبدیل به یک معامله بزرگ فاشیستی شده است- و به هر تقدیر به نظر می‌رسد که این همه قربانی ارزشش را نداشته است. از سال 2017 تا 2018 کاربران فیس‌بوک در رده سنی 12 تا 34 سال به اندازه 6 درصد کاهش یافته‌اند. این نگرانی‌ها موجب شد تصمیماتی برای قانون‌گذاری گرفته شود. اما این قوانین عمدتاً برخلاف آن رگولاتوری‌های ارتودوکسی بودند که بخش فناوری آنها را تدوین کرده بود. قوانینی که به پنج اصل در زمینه «بزرگراه‌های اطلاعاتی جهان» برمی‌گردند. اصل سوم این قوانین می‌گفت هر خط‌مشی قانونی «چارچوبی منعطف می‌سازد که باید خودش را با تحولات سریع در فناوری و بازار وفق دهد». این اصل در واقع راه را بر هر رگولاتوری مشخص می‌بندند. در استرالیا به آن قانون «آسان‌گیر» می‌گفتند. فناوری‌های بزرگ با نوعی مصونیت قانونی...