مدیرعامل کافه‌بازار: کاربران کافه بازار، اینستاگرام و تلگرام را ۱۳۰ میلیون بار جست‌وجو کردند

خرید کافه‌بازار از سوی تپسل به چه علت بود؟موضوع تغییر سهامداری به عقب‌تر برمی‌گردد؛ در سال‌های اخیر هلدینگ هزاردستان که مالک صد درصدی کافه‌بازار بود تصمیم گرفته بود تمرکز اصلی‌اش را روی دیوار بگذارد. به همین دلیل امسال برای هزاردستان و کافه‌بازار سالی بود که می‌خواستند خروج هزاردستان را تسهیل کنند؛ این کار دو راه بیشتر نداشت: از طریق IPO شدن یا واگذاری به یک شرکت ثالث. به نظر من امسال اتفاقات خوبی برای کافه‌بازار افتاد زیرا کافه‌بازار و سهامدارش موفق شدند این کار را انجام دهند. اینکه بعد از ۱۳ سال بنیان‌گذاران و سهامداران اصلی یک کسب‌و‌‌کار از کسب‌وکار بالغ‌شده و رشدکرده خارج شوند، روند طبیعی آن کسب‌وکار را نشان می‌دهد.

نکته جالب این است که پذیرش در بورس و تغییر سهامداری تقریباً در یک بازه زمانی رخ داد؛ دلیل تلاقی این دو اتفاق چیست؟این دو موضوع جدا از یکدیگر پیش رفتند؛ از یک طرف هلدینگ هزاردستان و کافه‌بازار در تلاش برای حل موانع ورود به بورس بودند و از طرفی تلاش می‌کردند به خاطر هدف تمرکز بر سایر کسب‌وکارهای هزاردستان، به سمت واگذاری بروند. این دو مسیر به صورت موازی پیش می‌رفت و خوشبختانه هر دو در فاصله زمانی کمی محقق شد.

اما در نهایت در بازار نوآفرین پذیرش شد؟حدود دو سال است که در بازار فرابوس تابلو جدیدی به نام نوآفرین ایجاد شده که هدفش میزبانی از کسب‌وکارهای دانش‌بنیان است. اینها کسب‌وکارهایی هستند که صنعت و مدل‌شان با سایر کسب‌وکارهای بازار سرمایه متفاوت است. هدف این است که به فعالان بازار سرمایه این پیام داده شود که اگر شرکت‌ها می‌خواهند وارد سرمایه‌گذاری در این صنعت شوند، اینها در تابلو نوآفرین هستند اما همان زمان گفته شد که این کسب‌وکارها فارغ از سایرین است؛ یعنی شرکت‌های دانش‌بنیانی هستند که خیلی بزرگ و قدیمی‌اند و برخی‌ها بزرگ‌ترند و دوست دارند میزبان همه‌شان در این تابلو باشند.

به طور کلی بازار سرمایه ایران از بازارهای سرمایه بزرگ ایران خیلی دور است. امروزه بازار سرمایه ایران، بیشتر شرکت‌های سنتی، بزرگ، صنعتی و به طور کلی شرکت‌های مبتنی ‌بر کالاهای فیزیکی مانند تجهیزات و ماشین‌آلات است.

در بازار نوآفرین شرایط خریدوفروش سهام تا حدودی متفاوت است و افراد حرفه‌ای به این بازار دسترسی دارند، همین موجب محدودیت در جذب سرمایه نمی‌شود؟ این بازار نیاز به زمان دارد. ما عجله‌ای برای ورود نداریم اما در حال پیگیری هستیم. ما تا الان به صورت کتبی و رسمی اعلام کرده‌ایم که سهامدار کافه‌بازار تغییر کرده است و آمادگی تغییر مسیر را داریم.

آیا خروج سرآوا در این فرایند موثر بود؟شاید یکی از اصلی‌ترین دلایلی باشد که منجر به هموار شدن IPO شد، اما به صورت خاص روی کافه‌بازار تاثیری نگذاشت چون سال‌هاست بنیان‌گذاران کافه‌بازار و سهامداران هزاردستان مثل سرآوا و رهنما دخالتی در کافه‌بازار نداشته‌اند.

خیلی از کاربران شما می‌گویند رویکرد تبلیغی کافه‌بازار افزایش یافته است، ورود تپسل به این حیطه رویکرد تبلیغاتی را پررنگ‌تر نمی‌کند؟استفاده از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌هایی که کافه‌بازار برای تبلیغات دارد، همیشه مقابل سایر معیارها مثل رضایت کاربر امتحان می‌شود، یعنی اگر تبلیغات از یک حد بیشتر شد، ادامه داده نمی‌شود.

اینکه گفته می‌شود تعداد کاربران و تبلیعات در کافه‌بازار فیک است چطور توضیح داده می‌شود؟برخی از کسب‌وکارها در حاشیه ما فعالیت می‌کنند که کارشان این است که داده‌های ما را تحلیل کنند و بر اساس آن ربات بسازند تا این ربات‌‌ها رفتار یک کاربر واقعی را شبیه‌سازی کنند. الگوریتم‌هایی که ما داریم بنا بر رفتار کاربر طراحی شده است. یکی از اصلی‌ترین فعالیت‌های ما این است که اکانت‌های فیک در برابر اکانت واقعی شناسایی شوند. واقعیت آن است که ما خودمان پول نمی‌گیریم، بلکه روش درآمدزایی‌مان را شفاف اعلام کردیم و سعی می‌کنیم رضایت کاربر را در نظر داشته باشیم و مدام هم در حال تلاشیم تا کاربران غیرواقعی را شناسایی کنیم و کسب درآمد نادرست را تشخیص دهیم.

یکی از انتقادهایی که همواره متوجه کافه‌بازار بوده تاثیرگذاری‌اش در فیلترینگ است؛ بسیاری از افراد می‌گویند اگر کافه‌بازار نبود گوگل‌پلی فیلتر نمی‌شد؛ هرچند شما از طریق بیانیه‌ همیشه درصدد بوده‌اید که این موضوع را رد کنید. فیلترینگ گوگل‌پلی چه تاثیری بر کافه‌بازار گذاشته است؟اینکه یک پلتفرم درجه‌یک در دنیا برای ایرانیان مسدود باشد باعث ناراحتی ماست. کافه‌بازار یک کسب‌وکار ۱۳ساله است و در دوره‌های مختلف فیلتر و رفع‌ فیلتر گوگل‌پلی فعالیت‌ داشته ‌است. انکار نمی‌کنم که تحریم‌ها در شکل‌گیری کافه بازار بی‌تاثیر نبوده است اما کافه‌بازار توانسته در این‌ سال‌ها برای خودش جایگاهی به ‌دست آورد تا سرویسی ارائه دهد که به درد کاربر ایرانی با محتوای بومی بخورد و به نظرم موفق بوده است، البته این تجربه را در کشورهای کمی از دنیا شاهد هستیم.

به طور کلی معتقدم ربط دادن این موارد به یکدیگر کار درستی نیست. سال ۱۴۰۱ که گوگل‌پلی فیلتر شد، عده‌ای کاربر از سر اجبار به کافه‌بازار اضافه شدند، این اتفاق آسیب‌هایی به ما وارد کرد. طبیعتاً کاربری که تا آن زمان کاربر گوگل‌پلی بوده و به دلیل محدودیت سمت پلتفرم دیگری‌ آمده استفاده از این بستر برایش چندان جالب نیست.

شما در گفت‌وگوهای مختلف‌تان از دسترسی مردم به فیلترشکن صحبت کرده‌اید و چالش‌های امنیتی‌ای که در پی فیلتر شدن گوگل‌پلی برای کاربران کافه‌بازار و همچنین خود کافه‌بازار پیش آمده است. گوگل‌پلی متعلق به شرکت گوگل و مالک OS اندروید است، می‌توانند بالقوه سرویس‌های باکیفیت‌تر ارائه دهند و دسترسی‌هایی را که OS ‌می‌دهد، به اپ‌استورهایی مثل ما نمی‌دهند، در نتیجه آنها این امکان را دارند که سرویس امنیتی ارائه بدهند؛ مثلاً اگر متوجه شوند روی گوشی کاربر بدافزار نصب شده است، می‌توانند آن را پاک کنند اما ما نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم. این نوع فعالیت نوعی انحصار است.

اوایل فیلترینگ گوگل‌پلی، زمانی که کاربران دسترسی محدودی به فیلترشکن داشتند، نمی‌توانستند اپلیکیشن‌هایی مثل یوتیوب و اینستاگرام را آپدیت کنند؛ آپدیت نشدن اینها در طولانی مدت و برای جمعیت چند ۱۰ میلیونی ریسک امنیتی بزرگی بود. به همین دلیل سعی کردیم خطر این اتفاق را نشان دهیم و به نهادهای ذی‌ربط دراین‌باره اطلاع دهیم. نمی‌گویم رفع فیلترینگ به خاطر صحبت‌های ما بود اما قطعاً ما در حل این موضوع موثر بودیم.

بعد از رفع فیلترینگ گوگل‌پلی کاربران کافه‌بازار را ترک کردند یا در آن حضور دارند؟تا حد زیادی توانستیم موفق باشیم و در این سال‌ها با سرویسی که ارائه می‌دهیم بخشی از کاربران را متقاعد کنیم که در کافه‌بازار بمانند و تاکنون ریزش بسیار کمی را تجربه کرده‌ایم. اما الان برای قضاوت کردن زود است زیرا همه افراد این اخبار را دنبال نمی‌کنند اما به طور کلی من خوش‌بین هستم که توانستیم در چند سال اخیر موفق باشیم.

بعد از رفع فیلترینگ حمله‌های سایبری کمتر شد یا نه؟در طول سه سال گذشته کاربران کافه‌بازار دو اپلیکیشن اینستاگرام و تلگرام را بیش از ۱۳۰ میلیون بار در کافه‌بازار سرچ کردند. و به محض اینکه گوگل‌پلی باز شد افراد واتس‌اپ را آپدیت کردند، پس مشخص است که افراد زیادی دنبال آپدیت کردن نرم‌افزار‌های خود بودند و با وجود اینکه تعداد زیادی از مردم به فیلترشکن دسترسی داشتند اما بعد از رفع فیلتر واتس‌اپ مشخص شد چه تعداد کاربر برای به‌روزرسانی آن اقدام کردند. آپدیت نشدن نرم‌افزارها حفره‌های امنیتی ایجاد می‌کند که کسی متوجه آن نیست.

وقتی کاربران دو اپلیکیشن اینستاگرام و تلگرام یا هر اپ دیگری را که فیلتر است در کافه‌بازار جست‌وجو می‌کنند و آن را نمی‌یابند چه واکنشی نشان می‌دهند؟ در چنین شرایطی بخشی از کاربران چنین عقیده‌ای دارند که کافه‌بازار جامعیت محتوا ندارد، درست هم می‌گویند اما بسیاری از آنها دلیلش را نمی‌دانند.

یکی از نقاط عطفی که کافه‌بازار ایجاد کرد ارائه گزارش‌ بود؛ درست در زمانی که هیچ‌کس گزارش نمی‌داد کافه‌بازار به عنوان یک شرکت بخش خصوصی اقدام به ارائه گزارش کرد اما درست وقتی همه شروع به گزارش دادن کردند، میزان اطلاعاتی که کافه‌بازار منتشر می‌کرد کمتر شد.ما به عنوان پلتفرمی که میزبان بیش از ۴۰ میلیون کاربر هستیم، از رفتار کاربران داده داریم؛ رسالت خود می‌دانیم که نقش‌مان را به عنوان یک پلتفرم ایرانی بازی کنیم و این داده‌ها را در اختیار پژوهشگران قرار بدهیم اما از سال ۱۴۰۱ به بعد، با فشارهایی از سمت نهادهای مختلف برای در اختیار داشتن این داده‌ها مواجه شدیم پس به این نتیجه رسیدیم که شکل انتشار داده‌ها را تغییر دهیم. البته این داده‌هایی که ما در اختیار داریم خیلی حساس نیست زیرا ما حتی در اکثر موارد از کاربران نام و نام خانوادگی‌شان را نیز نمی‌گیریم به‌جز افرادی که به مرحله پرداخت می‌رسند؛ از نگاه برخی نهادها این داده‌ها خیلی عجیب بود اما این داده‌ها بیشتر برای پژوهشگران مفید است که بتوانند تحلیل کنند.

کافه‌بازار سودآور شده است؟کافه‌بازار از اولین سال‌های فعالیتش یعنی سال ۱۳۹۳ سودآور بوده است.

درآمد سالانه کافه‌بازار چقدر است؟نمی‌توانیم اعلام کنیم. در دنیا شرکت‌های فناور و استارت‌آپ‌ها از سال‌های اول IPO می‌شوند؛ IPO یکی از اصلی‌ترین راه‌هایی است که سهامداران از یک کسب‌وکار خارج می‌شوند. اما در ایران این امکان وجود ندارد.

آمار ۴۰ میلیون کاربر کافه‌بازار سال‌هاست تغییر نکرده؛ دلیل این موضوع چیست؟نه. ما یک کاربر ثبت‌نامی داریم که عددش ۵۵ تا ۶۰ میلیون است. طبق فعال بودن و نبودن کاربران دسته‌بندی می‌شوند که رقم آن متفاوت است اما به طور کلی تعداد کاربران کافه‌بازار ۴۰ میلیون نفر است.

حالا که سهامدار کافه‌بازار تغییر کرده است، شما در سمت مدیرعاملی باقی می‌مانید یا می‌روید؟نه تغییری صورت نمی‌گیرد. تغییر در لایه سهامداری رخ می‌دهد و سهامداری از مدیریت شرکت جداست. من هم یکی از قدیمی‌های بازار هستم و از سال ۱۳۹۵ فعالیت می‌‌کنم.