رتبه ایران در شاخص توسعه دولت الکترونیکی ۱۰ پله افت کرد

به گزارش پیوست، داده‌های دوسالنامه امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد در زمینه شاخص توسعه دولت الکترونیکی (EGDI) نشان می‌دهد امتیاز ایران با اندکی افت به ۰.۶۵۶۴ رسیده است و با ۱۰ پله سقوط در جایگاه ۱۰۱ رده‌بندی جهانی قرار دارد. علت افت ایران نسبت به سال‌های قبل به دلیل کاهش امتیاز در دو شاخص خدمات آنلاین و سرمایه‌های انسانی است.

ایران در شاخص توسعه دولت الکترونیکی (E-Government Development Index) در گروه High دسته‌بندی شده است. کشور‌هایی که در این گروه قرار دارند، دارای امتیاز بین ۰.۵ تا ۰.۷ هستند. این کشور‌ها معمولاً در زمینه زیرساخت‌ها یا سرمایه انسانی دارای چالش هستند. به‌عنوان مثال می‌توان گفت این کشور‌ها دارای زیرساخت‌های توسعه یافته در زمینه ارتباطات هستند اما نفوذ اینترنت پرسرعت در آن‌ها با کاستی‌هایی همراه است یا در فاصله معنی‌داری میان خدمات در نقاط شهری و روستایی دارند. از سایر کشور‌های این گروه می‌توان به چین، هند، برزیل و آرژانتین اشاره کرد که چالش‌های جدی زیرساختی در مناطق روستایی دارند.

دولت الکترونیکی در آسیا

آسیا به دلیل تنوع گسترده اقتصاد، فرهنگ و ساختار‌های حاکمیتی، در دولت الکترونیکی نیز دارای سطوح مختلفی از توسعه دیجیتالی است. از کشور‌هایی که در این قاره دارای رشد بسیار سریعی در حکمرانی دیجیتال هستند می‌توان به سنگاپور، کره جنوبی، ژاپن و امارات متحده عربی اشاره کرد. این کشور‌ها علاوه بر توسعه زیرساخت‌ها، از نظر تمرکز بر خدمات آنلاین و به‌کارگیری فناوری‌های نوظهور مانند بلاک‌چین و هوش مصنوعی رشد قابل توجهی دارند. به عنوان مثال سنگاپور دارای ضریب نفوذ صد درصدی اینترنت است یا فعالیت‌هایی مانند تمدید گذرنامه، ثبت مالیات و حتی رای دادن از طریق روش‌های آنلاین در این کشور انجام می‌شود. کره جنوبی نیز شتاب بالایی در توسعه شبکه نسل پنجم دارد و استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی در این کشور نهادینه شده است. این استراتژی را در شهر‌های هوشمند امارات مانند دبی و ابوظبی نیز می‌توان مشاهده کرد که هر دو از مهم‌ترین شهر‌های هوشمند در جهان هستند.

در رده بعدی می‌توان به کشور‌هایی مانند چین، تایلند و مالزی اشاره کرد که استفاده از خدمات آنلاین و توسعه زیرساخت‌ها در این کشور‌ها رو به افزایش است. در این لیست کشور‌هایی مانند فیلیپین، بنگلادش و سریلانکا هنوز جایگاه مطلوبی در رده‌بندی توسعه دولت الکترونیکی ندارند. نفوذ محدود اینترنت، ضعف در آموزش سواد دیجیتال؛ زیرساخت‌های ضعیف و بلایای طبیعی مستمر از جمله دلایل عقب‌افتادگی این کشور‌ها هستند.

برترین کشور‌ها

۱۰ کشور برتر از نظر شاخص EGDI به دلیل زیرساخت‌های توسعه‌یافته، سطوح بالای سرمایه انسانی و خدمات آنلاین پیشرفته، در توسعه دولت الکترونیکی در جهان پیشرو هستند. در رده‌بندی شاخص کلی EGDI به ترتیب کشور‌های دانمارک، استونی، سنگاپور، کره جنوبی، ایسلند، عربستان سعودی، انگلستان، استرالیا، فنلاند و هلند جایگاه اول تا دهم را در اختیار دارند.

از نظر شاخص زیرساخت‌های مخابراتی کشور‌هایی مانند کره جنوبی و سنگاپور به دلیل شبکه‌های پهن باند گسترده و ضریب نفوذ بالای تلفن همراه، در زیرساخت‌های ارتباطی برتری دارند. امارات و کره جنوبی، یکی از پیشرفته‌ترین شبکه‌های ۵G را راه‌اندازی کرده‌اند. طبیعی است که به دلیل هزینه بالای زیرساخت‌های ارتباطی، کشور‌های ثروتمند عربی در این زمینه رتبه‌های مطلوبی داشته باشند. ده کشور برتر در زمینه زیرساخت‌های مخابراتی به ترتیب امارات متحده عربی، کویت، ایسلند، دانمارک، قطر، کره، لیختن اشتاین، لوکزامبورگ، سنگاپور و بحرین هستند.

کشور‌های برتر بر اساس شاخص سرمایه انسانی دارای نرخ سواد بالا، تأکید جدی بر آموزش و تعامل قابل توجه شهروندان با پلتفرم‌های خدمات دولت الکترونیکی هستند. کشور‌های حوزه اسکاندیناوی به دلیل سیستم‌های آموزشی در سطح جهانی شهرت دارند. استرالیا و نیوزلند نیز با تلاش‌های گسترده دولت برای بهبود مهارت‌های دیجیتال در میان شهروندان، رتبه بالایی کسب کرده‌اند.
کشور‌های برتر از نظر شاخص سرمایه انسانی به ترتیب استرالیا، ‌ایسلند، فنلاند، هلند، آلمان، نیوزلند، دانمارک، استونی، انگلستان و امارات متحده عربی هستند.

سومین شاخص محاسبه EGDI شاخص خدمات آنلاین یا OSI است. در این شاخص فراگیری و کیفیت خدمات عمومی آنلاین اندازه‌گیری می‌شود و کشور‌هایی که خدمات متنوعی در دسترس شهروندان قرار می‌دهند جایگاه بهتری دارند. کشور‌های جمهوری کره، دانمارک، استونی، عربستان سعودی، اوکراین، سنگاپور، انگلستان، نیوزلند، ژاپن و قزاقستان رتبه‌های اول تا دهم شاخص خدمات آنلاین هستند.

نسخه PDF‌ گزارش شاخص توسعه دولت الکترونیکی را دانلود کنید