رئیس فاوای شهرداری مشهد: به دنبال انحصار نیستیم

چه سرویس‌های آنلاین شهروندی در مشهد ارائه می‌شود؟

ما در شهرداری از گذشته سعی کرده بودیم خدماتمان را از طریق پورتال ارائه دهیم. ابتدا e.mashhad.ir را راه‌اندازی کردیم چون در تمام دنیا سرویس‌های الکترونیکی معمولا با این پیشوند فعالیت می‌کنند. امروز خدمات الکترونیکی ما به صورت متمرکز از طریق سایت sm.mashhad.ir ارائه می‌شود. در این سایت خدمات مختلف از قبیل خدمام مربوط به ساخت و ساز، حمل و نقل و خدمات شهری دسته‌بندی  شده است. خدماتی از جمله فضای سبز، نظافت معابر، جمع‌آوری زباله، خدمات مرتبط با ایمنی و آتش‌نشانی، آرامستان‌ها و … که ممکن است شهروندان درباره آنها اطلاع نداشته باشند اما با دسته‌بندی‌های ذکر شده از طریق این سایت ارائه می‌شوند.

با توجه به اینکه در چند سال گذشته به ویژه دهه اخیر ابزارهای هوشمند مثل گوشی‌های هوشمند  گسترش پیدا کرده‌اند، شهروندان می‌توانند برای دسترسی به خدمات الکترونیکی علاوه بر پورتال sm.mashhad.ir از طریق سوپر اپلیکیشن «شهر من» نیز این خدمات را دریافت کنند.

چند درصد از خدمات شما به صورت آنلاین ارائه می‌شود؟

در سال‌های گذشته تلاش برای الکترونیکی‌سازی خدمات از اولویت‌های سازمان بوده است و تا زمانی که شهروندان نیاز به مراجعه حضوری به شهرداری نداشته باشند ادامه پیدا خواهد کرد. امروز حدود ۷۰ درصد از خدمات ما به صورت الکترونیکی ارائه می‌شود. البته در برخی از موارد ضوابط قانونی باید به روز شود که این از دست شهرداری‌های کشور خارج است. ما در کشور قوانینی داریم که در برخی موارد به ما اجازه حذف کامل خدمات موازی را نمی‌دهد. باید سعی کنیم به موازات آن قوانین و مقرراتمان را به‌روزرسانی کنیم که این موضوع از طریق شوراهای شهر و عالی استان‌ها و مجلس شورای اسلامی در حال انجام است.

«من‌کارت» چقدر توسعه پیدا کرده است؟

مشهد یک کلان‌شهر مذهبی است و شهروندان از نقاط مختلف کشور به آن سفر می‌کنند. رویکرد ما در شهرداری مشهد در خصوص ارائه خدمات همواره به این صورت بوده است که اگر فردی از نقاط دیگر به این شهر سفر می‌کند ابزار از قبل در اختیارش قرار بگیرد. تلاش ما از ابتدا بر این بوده است که این کارت فقط مخصوص مشهد نباشد و به همین دلیل نام آن را «من‌کارت» گذاشتیم. در سال‌‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۸۹ نیز جلساتی در راستای تبادل پروتکل‌های فنی آن با سایر کلان‌شهرها از جمله تهران و اصفهان داشتیم که به دلالی فنی و مدیریتی امکان‌پذیر نشد.

کارت شهروندی پرداخت خرد یا همان «من‌کارت» و سامانه‌های مرتبط با آن در حال حاضر ابزار پرداخت و مدیریت روزانه بیش از یک میلیون تراکنش خرد شهروندی در اتوبوس، مترو و تعدادی از خطوط تاکسی است. «من‌کارت» یکی از موفق‌ترین پروژه‌های پرداخت خرد در سطح کشور بوده است که علاوه بر سهولت در پرداخت، اطلاعات ناوگان حمل و نقل عمومی را در اختیار مسئولان قرار می‌دهد.

«من‌کارت» شخصی چه کاربردی دارد و آیا الزام‌آور است که شهروندان کد ملی خود را برای دریافت من‌کارت در اختیار شما قرار دهند؟

به صورت عمومی الزام‌آور نبوده است. در بازه‌های زمانی خاص که ما می‌خواستیم به گروهی از مردم خدماتی را با تخفیف ارائه دهیم باید آن‌ها را شناسایی می‌کردیم. در این شرایط «من‌کارت» خاصی به آن‌ها اختصاص دادیم که اطلاعات فردی آن‌ها برای ما مشخص شده باشد و در ابزارهای پذیرندگی ما یعنی دستگاه‌های کارت‌خوان اتوبوس و گیت مترو شناسایی شوند.

برنامه شما برای توسعه «من‌کارت» چیست؟

از افق‌هایی که برای من‌کارت در نظر گرفته‌ایم، حذف فیزیکی کارت است. ما هر جا با سخت‌افزار روبه‌رو هستیم اگر بتوانیم راه‌حل نرم‌افزاری پیدا کنیم، ترجیح می‌دهیم سخت‌افزار را حذف کنیم.این کار از نظر فنی غیرممکن نیست اما با توجه به زیرساخت‌های ارتباطی و دلایل دیگر دشوار است. همین که مردم در اتوبوس لزوما کارت همراهشان نباشد و بتوانند با سایر روش‌ها مثل QR code پرداخت کنند، از جمله اهداف ما بوده است که تحقق آن زمان‌بر خواهد بود اما در تلاش برای اجرای آن هستیم. حتی این که من‌کارت را با کارت‌های بانکی یا کارت ملی ادغام کنیم و کارت انحصاری خودمان را نداشته باشیم از اهدافی است که به دنبال آن بوده‌ایم.

سرویس تاکسی اینترنتی «شهر من» چه قابلیت‌هایی دارد؟

تاکسی آنلاین سرویس رایجی است که همه ما در این چند سال از خدمت‌دهندگان بزرگ آن استفاده کرده‌ایم. اما موضوعاتی از جمله مدیریت سفر و پرداخت در تاکسی‌های تحت پوشش سازمان مدیریت و نظارت بر تاکسیرانی باعث شده است که در این چند سال اپلیکیشن‌های مخصوص برای آنها ساخته شود که به دلایل گوناگون مورد استقبال واقع نشده است. از دیگر مشکلات ما که در بسیاری از شهرهای کشور وجود ندارد، احتساب هزینه تاکسی‌ها بر اساس «تاکسی‌متر»، یک وسیله سخت‌افزاری با مسئله تعمیر و نگهداری است. ما در مواجهه با این مسائل اپلیکیشنی طراحی کرده‌ایم که ذیل «شهر من» در دسترس قرار بگیرد. افق ما برای سرویس تاکسی اینترنتی شهر من این است که هر چهار دسته تاکسی‌های تحت مدیریت سازمان تاکسیرانی شهر مشهد یعنی تاکسی‌های گردشی، خطی، مبادی ورودی و بی‌سیم را تحت پوشش قرار دهد.

برنامه شما برای توسعه آن چیست و آیا قصد دارید در اپلیکیشن «شهر من» بماند؟

دستور کار فاوا این بود که برای تاکسی یک اپلیکیشن خاص ایجاد کنیم اما رویکرد ما از ابتدا قرار دادن یک سوپراپلکیشن در اختیار همه شهروندان است که آنها را با اپلیکیشن‌های متعدد مواجه نکند. تولید اپلیکیشن‌های مجزا هزینه دارد و مسائل فنی باعث شده است که ما فعلا دسترسی سرویس تاکسی اینترنتی را از طریق «شهر من» ایجاد کنیم. برنامه ما این است که بخش تاکسی در نرم‌افزار شهر من باقی بماند اما در خصوص نام‌گذاری آن ممکن است اسم خاصی به آن اختصاص بدهیم. اگر چه ما ناچار به داشتن یک نرم‌افزار خاص برای راننده‌ها هستیم اما در قسمت‌های عمومی اولویت اصلی ما مواجه نکردن شهروندان با نرم‌افزار ثانویه است.

چرا در شهر من ۶ نرم‌افزار مجزا برای تفکیک زباله وجود دارد؟

هدف شهر هوشمند ارتقای کیفیت زندگی شهروندان است و برای این کار از ابزارهای فناوری اطلاعات استفاده می‌کند. از جمله شاخص های شهر هوشمند میزان تفکیک زباله از مبداء توسط شهروندان است و ما در سازمان‌های فناوری اطلاعات باید در راستای چنین ابزار بدهیم. ما چندین نرم‌افزار داریم تا مردم خودشان تفکیک زباله را انجام داده، اکیپ را فراخوان کرده و ما به ازای آن پول یا امتیاز دریافت کنند. این کار باعث می‌شود مردم شتویق به تولید زباله کمتر و تفکیک آن شوند. وظیفه ما هم همین بود تا شهروند بتواند راحت‌تر زباله‌اش را تحویل داده، امتیاز دریافت کند و از این امتیاز در سایر خدمات شهروندی استفاده کند. یعنی ابزار فناوری اطلاعات برای یک شاخص شهر هوشمند کمک ‌کند. در نتیجه علاوه بر اینکه به این هدف و ارتقای کیفیت توجه داریم، از مسائلی مانند انحصار هم پرهیز می‌کنیم.

ما می‌توانستیم کل شهر را به یک اپلیکیشن بدهیم اما در آن صورت برای یک شرکت خدمات‌دهنده انحصار ایجاد می‌شد. بنابراین زیرساختی آماده شده است که شرکت‌هایی که تمایل دارند پشت محصولی به نام «شهر من» قرار بگیرند. ما این فضا را ایجاد کرده‌ایم که شرکت‌های علاقه‌مند به جمع‌آوری هوشمند زباله با ما وب‌سرویس مبادله کنند.