رئیس قوه قضائیه: فضای مجازی در هیچ کشوری به صورت آزاد و رها نیست
رئیس قوه قضائیه، کاهش محدودیتهای برخی از شبکههای اجتماعی که برای ملت و کشور شامل…
۲۹ آبان ۱۴۰۳
۱۵ تیر ۱۴۰۲
زمان مطالعه : ۴ دقیقه
مرکز ثبت دامنه کشوری در سال ۱۳۸۲ به همت سیاوش شهشهانی، ریاضیدان ایرانی در پژوهشگاه دانشهای بنیادی راهاندازی شد. شهشهانی به پاس راهاندازی این مرکز و تلاش برای ثبت دامنههای دات آیآر مورد تقدیر قرار گرفت. آن گامهای کوچک بیست سال قبل حالا باعث شده بیش از یک میلیون و پانصد هزار وب سایت با دامنه دات آیآر داشته باشیم. در این گزارش آمار و ارقام سایتهایی با این دامنه و قوانین دریافت هر کدام از آنها بیان میشود.
به گزارش پیوست، بر اساس آن چه مرکز ثبت دامنه کشوری اعلام کرده است، بیش از یک میلیون و ۵۷۵ هزار دامنه با پسوند آیآر داریم که از میان آنها میلیون و پانصد و شصت و شش هزار و ۹۱۵ وب سایت فقط دامنه آیآر را دارند یعنی پسوند دات gov و ac به آنها اضافه نشده است. سازمانها و نهادهایی که میخواهند دامنهای متناسب با فعالیتشان داشته باشند باید دارای شرایط خاصی باشند که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
دامنه .co ویژه کسانی است که شرکتهایی را طبق قوانین جمهوری اسلامی به ثبت رساندهاند یا دارنده علائم تجاری ثبت شده در ایران یا سایر کشورها هستند. علاوه بر این، همه شرکتهایی که در کشورهای دیگر به ثبت رسیدهاند یا نمایندگان انحصاری شرکتهایی هستند که در کشورهای دیگر به ثبت رسیدهاند میتوانند از دامنه co. استفاده کنند. در حال حاضر چهار هزار و ۲۸۰ دامنه co. داریم.
دامنه ir.ac یکی دیگر از دامنههایی است که توسط مرکز ثبت دامنه کشوری ارائه میشود. ثبت این پسوند برای دانشگاهها و مراکز و موسسات آموزشی یا پژوهشی که از مجلس شورای اسلامی ، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای گسترش وزارت علوم تحقیقات و فناوری، شورای گسترش وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، یا شورای سرپرستی حوزههای علمیه (مجری دورههای سطوح سه و چهار حوزوی) مجوز قطعی یا دائم دارند و همچنین دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و مطابق با اساسنامه مجاز به فعالیت در امور آموزشی و پژوهشی در سطح عالی هستند، امکان پذیر است. این پسوند به موسسات آموزش عالی آزاد تعلق نمیگیرد. هزار و ۱۵۵ دامنه فعال با پسوند ac.ir وجود دارد.
مرکز ثبت دامنه میگوید همه اشخاص حقیقی میتوانند درخواست داشتن دامنه .id.ir که فعلا تعداد ۷۰۲ عدد از آن در اختیار متقاضیان قرار گرفته است، بدهند. تنها مدرک مورد نیاز برای ثبت این دامنه کپی کارت ملی است.
.org که در حال حاضر ۲۲۸ دامنه دارد، به مؤسسات غیرانتفاعی، انجمنها، سازمانهای مردم نهاد (NGOها) یا مؤسسات بینالمللی ثبتشده و سایر مراکز و مؤسسات دارای مجوز از مراجع ذی صلاح از قبیل روزنامهها، نشریهها آموزشگاههای آزاد علمی و نظایر آن تعلق میگیرد.
gov. ویژه نهادهای حکومتی شامل قوای سهگانه، همه نهادهای وابسته به آنها و سایر نهادهای مذکور در قانون اساسی از قبیل نهاد مقام معظم رهبری، مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس خبرگان، فرمانداری و استانداریها و نظایر آن است. ۱۹۱ دامنه با پسوند .gov.ir ثبت شدهاند.
sch.ir مدرسهها میتوانند درخواست ثبت دامنهای با این پسوند را بدهند. پس از ثبت درخواست دامنه به صورت آنلاین، مسئولان مدارس باید درخواست کتبی خود را روی سربرگی که به مهر و امضای مدیر مدرسه رسیده باشد به سامانه ثبت دامنه ارسال کند. تا امروز ۱۳ تیر ماه، ۲۱۸ دامنه با این پسوند به ثبت رسیده است.
net.ir برای دریافت این دامنه باید موسسه یا شرکتی داشته باشید که پروانه ایجاد و بهرهبرداری از شبکه ارتباطات ثابت (FCP) و یا پروانه خدمات ارتباطی ثابت (Servco.) را از سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی داشته باشد. ۲۶ موسسه چنین دامنهای را برای وبسایت خود ثبت کردهاند.
علاوه بر دامنههای بالا که با رسمالخط انگلیسی نوشته شدهاند، مرکز ثبت دامنه کشوری یک دامنه با رسمالخط فارسی هم ارائه میدهد که با نام نقطه ایران (.ایران) ثبت میشود. ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر پیشین شورای عالی فضای مجازی، در سال ۱۳۹۹ که این دامنه به صورت رسمی آغاز به کار کرد، گفت: آغاز فعالیت دامنه نقطه ایران گام مهمی برای تحقق اهداف شبکه ملی اطلاعات کشور است که میتواند به کاهش شکاف دیجیتالی برای بخشی از جامعه بزرگسال و خردسال که آشنا به زبان انگلیسی نیستند منتج شود و این اقشار نیز به جمع استفاده کنندگان از فضای مجازی بپیوندند. تا لحظه نوشتن این گزاراش، هزار و پانصد و ۱۹ دامنه با پسوند .ایران داریم.
در سالهای اخیر انتقادات زیادی نسبت به عملکرد مرکز ثبت دامنه کشوری در ارائه دامنهها و خدمات پشتیبانی مطرح شد. امین صادقی، سرپرست مرکز ثبت دامنه کشوری اردیبهشت ماه در واکنش به گلایههای کاربران به پیوست اعلام کرد که فرآیندها در حال تغییر است و به زودی خدماترسانی بهتری انجام میشود. او همچنین اعلام کرد که فیلترینگ اینستاگرام باعث افزایش تقاضا برای ثبت دامنه شده است.