آشنایی با مفهوم دولت الکترونیکی، چهره دیجیتالی دولت‌ها هر آنچه در مورد دولت الکترونیک باید بدانید + تجربه سه کشور برتر

دولت الکترونیکی چیست؟!

دولت الکترونیکی که به معنای استفاده از فناوری اطلاعات در همه حوزه‌ها است و پیرو مفهوم دموکراسی الکترونیکی، به‌دنبال تبدیل‌شدن به دولتی کارآمدتر، موثرتر و خدمت‌گزارتر است. این چهره از دولت که به شکل جدیدی از ارتباطات تاکید دارد نه‌تنها بستر مفید و بهینه‌ای برای شهروندان خود ایجاد می‌کند بلکه این نوآوری در جهت تقویت قدرت نظارت دولتی و عملکرد نوین آن گامی موثر به شمار می‌رود. یکی از پیامدهای اصلی شکل‌گیری دولت الکترونیکی برقراری ارتباط و امکان تعامل مردم با دولت است، در این صورت بسیاری از تشریفات و اقدامات بی‌جهت از میان‌برداشته می‌شود و عملیات موردنظر با شفافیت و کمترین ابهام، تسهیل‌شده و در اسرع وقت انجام می‌شود.

یکی دیگر از پیامدهای اجرای دولت الکترونیکی کاهش تعداد مدارک وپرونده‌ها و بطور کلی نسخه‌ فیزیکی اسناد مورد نیاز است، عدم نیاز مراجعه حضوری به دفاتر و سازمان‌های مربوطه و انجام همه این کارها تنها با اتصال به اینترنت و ورود به پایگاه الکترونیکی نهاد مورد نظر، مهم‌ترین و اصلی‌ترین قابلیت این تغییر است.

ساختار دولت الکترونیکی چگونه است؟

ساختار دولت الکترونیکی در ۴ سطح تعریف می‌شود:

• دولت و شهروندان
• دولت و بازرگانان
• دولت و کارمندان دولتی
• دولت و دولت

دولت و شهروندان (G٢C)

این مولفه از مهم‌ترین مولفه‌های دولت الکترونیکی است. الکترونیکی‌کردن خدمات دولتی به مردم و ارتقای کیفیت سطح زندگی آنها اولویت این مولفه است. با اجرایی‌شدن این طرح، شکل ارتباط میان مردم و سازمان‌‌‌های دولتی تغییر می‌کند و پایگاه‌های اینترنتی سازمان‌ها جایگزین دفاتر آنها جهت حضور مشتریان و پیگیری امورشان می‌شود.

دولت و بازرگانان (G٢B)

مولفه مهم دیگر مربوط به ارتباط دولت با بازرگانان است. تاجران و بازرگانان در سطوح مختلف ملی یا بین‌المللی می‌توانند از اطلاعاتی که دولت الکترونیکی در اختیار آنها قرار می‌دهد، استفاده کنند. این نوع از خدمت موجب فراهم‌شدن شرایط مناسب و به‌صرفه جهت تجارت با کمترین هزینه و اتلاف وقت می‌شود.

دولت و کارمندان دولتی (G٢E)

در این سطح بهینه‌سازی روابط کارمندان نهادهای دولتی و کم‌هزینه‌کردن اقداماتی که صورت می‌گیرد اصل مهمی است که باید توسط همه اشخاص رعایت و عملی شود. الکترونیکی‌کردن درخواست‌ها مانند درخواست مرخصی، وام، حقوق بازنشستگی و غیره نمونه‌هایی از ورود و نفوذ این فناوری در لایه‌های مختلف سازمان‌ها است.

نکته حائز اهمیت، تاثیر عملکرد این بخش بر روابط دولت و شهروندان است در صورتی که این سطح با کمترین عیب و ایراد موفق به پیاده‌سازی الکترونیکی‌کردن دولت باشند شاهد بهبود و توسعه روابط دولت با شهروندان خواهیم بود.

دولت و دولت (G٢G)

این مولفه نقش بزرگی را در عرصه جهانی ایفا می‌کند. روش ارتباطی و تعامل دولت‌‌ها با یکدیگر زیر سایه دولت الکترونیکی، شکل جدیدی به خود می‌گیرد و تبادل مدارک، اسناد و اطلاعات به شکل دیجیتالی رقم می‌خورد. این اتفاق از برگزاری بسیاری از جلسات هزینه‌بر و اقدامات کم‌اهمیت جلوگیری کرده و با سرعت بیشتر و مبالغ کمتر موجب زودتر به نتیجه رسیدن گفت‌وگوها در عرصه بین‌المللی می‌شود.

مزایا و معایب دولت الکترونیکی

مزایا

فناوری با کاهش تشریفات و اقدامات بدون تاثیر موجب افزایش سرعت انجام کارها می‌شود. مراجعه حضوری و سرگردانی میان چندین ساختمان و نهاد جایش را به یک آدرس سایت می‌دهد و هزاران هزار برگه و کاغذ به یک صفحه دیجیتالی تبدیل می‌شود که این مورد اثرات مثبت زیست محیطی را نیز به همراه دارد. 

صرفه‌جویی در وقت و هزینه‌ها برای طرفین سودآور است، کاهش این مناسبات و اقلام موردنیاز و کاستن از مراجعه حضور مشتری و پرداخت کمتر هزینه در راستای تحقق کار مورد نظر که مولفه‌های فرهنگ خود خدمتی (Self Service) است از اساسی‌ترین ویژگی‌های این شکل از دولت است. 

دولت الکترونیکی، موجب یکپارچگی و سازماندهی دولت در ارائه خدمات و نوع ارتباطاتش می‌شود. یکی دیگر از پیامدهای مثبت این شیوه از تعامل، افزایش اطمینان شهروندان به مسئولان بخش‌هایی است که در رابطه با آنها موردی را پیگیری می‌کنند، به علت مزیت‌های نام برده شهروندان زودتر به نتیجه می‌رسند و مدیر و مسئول نیز در جایگاه خدمت‌گزار وظیفه خود را به خوبی انجام می‌دهد.

پاسخگویی و پیگیری امور مشتریان، همکاری، همیاری و مشارکت مردم را به همراه دارد، در چنین سیستمی که ارتباط دوسویه برقرار است و افرادی از سمت دولت در دسترس‌اند تا به ابهامات و سوالات پاسخ دهند، اختلال و مشکلات به حداقل می‌رسد و رضایت شهروندان بویژه نسل جدید که متولدین عصر تکنولوژی به شمار می‌آیند و مهم‌ترین عامل بقای این چهره جدید از دولت هستند، محقق می‌شود.

شفافیت مهم‌ترین مزیت دولت الکترونیکی است، این ویژگی باعث می‌شود که همه شهروندان به همه اطلاعات مورد نظرشان بدون هیچ‌گونه ابهامی دسترسی داشته باشند.

این عامل، تکرار رفتارهایی مانند رشوه‌خواری، دورزدن مالیات، دزدی و غیره را کاهش می‌دهد.

دولت الکترونیکی با راه‌اندازی یک شبکه مستقل و پیشرفته زمینه را برای توسعه اقتصادی فراهم می‌کند. درنتیجه دیجیتالی‌شدن سیستم و آسان‌تر‌شدن دسترسی به اطلاعات، افزایش تعداد داده‌های مورد نیاز تاجران و فراهم آمدن بستری جهت انجام مبادلات تجاری در سطوح خرد و کلان، شاخص توسعه اقتصادی کشور رشد خواهد کرد.

معایب

ورود فناوری به این حوزه علیرغم تمام امتیازاتی که به همراه دارد، معایبی نیز دارد. خرید و راه‌اندازی کامپیوترها و به‌روزرسانی‌کردن آنها، تعمیر در صورت خرابی و هزینه‌های این چنینی که کم نیست، از معایب دولت الکترونیکی به‌حساب می‌آید.

اختلال در روند کاری دولت الکترونیکی در صورت خرابی دستگاه‌ها و نوسان در اینترنت یکی دیگر از پیامدهای ناخوشایند این فناوری است. وابستگی زیاد به کامپیوتر و تجمیع همه اطلاعات روی سیستم‌، حملات سایبری را در کمین دارد. 

دیجیتالی‌شدن دولت و دسترس‌پذیر بودن آن، برای همه اقشار جامعه، اتفاق مثبتی تلقی نمی‌‌شود، قشر کم‌سواد و بی‌‌سواد جامعه تمایلی به استفاده از فناوری ندارند و حتی اگر تمایل به استفاده کردن از فناوری را داشته باشند به علت آشنا نبودن و نداشتن اطلاعات کافی موفق به انجام عملیات خود نمی‌شوند. آموزش به بخشی از این گروه که امکان‌پذیر است و شناخت نسبی درباره گوشی و تبلت هوشمند دارند نیز هزینه‌ سنگین و زمان زیادی را به‌دنبال خواهد داشت. 

از لحاظ جامعه شناختی نیز، ارتباطات بین‌فردی که از مهم‌ترین مدل‌های ارتباطی محسوب می‌شود، در دولت الکترونیکی بدلیل شکل‌گیری فضای مجازی از بین می‌رود.

دولت الکترونیکی در ایران از کجا تا کجا؟

دولت الکترونیکی با رویکرد هوشمندسازی دولت به‌دنبال ارائه خدمات با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به شهروندان است. این نگاه به فناوری و اولویت قرار دادن آن، مکانسیمی را طراحی می‌کند که در فضایی به نام اینترنت بهم متصل‌اند. دولت الکترونیکی توسط قوه مقننه، قضائیه یا مجریه اداره و کنترل می‌شود.

این فناوری در ایران از زمانی پدید آمد که اصلاحات ساختاری با هدف بهبود و بهینه‌کردن  شیوه سازمان‌های اداری آغاز شد. یک‌سویه بودن ارتباطات، پیچیده بودن شیوه خدمات‌رسانی این نهادها، تشریفات بی‌رویه و کاغذبازی و یکسری از امور زائد، کارایی و تاثیر مثبت این تشکل‌ها را دچار نقصان کرده بود. 

درخواست‌های مکرر و متنوع که ماهیت جامعه است بر پیچیده بودن این شیوه از ارائه خدمات افزود. مشتری یا به عبارتی شهروند، فردی است پویا که به اقتضای جامعه، نیازها و درخواست‌هایش تغییر می‌کند و ارگان‌های مربوطه نیز باید دربرابر این بازار نیاز، همواره کارآمد و بروز باشد. این انتظار از دولت و ارگان‌های دولتی در صورتی که همچنان این مدل قدیمی و غیر نوین ساختارها پابرجا باشد، عملا اقدامی سخت و بعید است.

علاوه بر ارتباط میان دولت و شهروند، رقابتی میان دولت‌های مختلف وجود دارد که هر دولت برای افزایش قابلیت‌های سرمایه‌گذاری، اشتغال، نیروی انسانی متخصص و گردشگری به‌دنبال استفاده از ابزارهای دولت الکترونیکی است.

در حال حاضر بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته، دولت الکترونیکی را اولویت خود قرار داده‌اند و ایران نیز اقداماتی در همین راستا انجام داده است اما سرعت رشد و توسعه دولت الکترونیکی در ایران به مثابه کشورهای توسعه‌یافته نیست. 

این کندی از دلایل مختلفی نشات می‌گیرد. عوامل فرهنگی، عوامل سازمانی و اداری و کمبود منابع از موانع اصلی گسترش و پیشرفت این فناوری در کشورمان است.

متوسط شاخص دولت الکترونیک در جهان به ۴٢۶٧ می‌رسد درحالی که این شاخص در ایران معادل با ٣٨١٣ است.

عامل فرهنگی

استقبال از فناوری در فرهنگ‌های مختلف، متفاوت است. ایجاد تغییر و تحول که ماهیت فناوری است در جوامع، واکنش‌های گوناگونی را به‌دنبال دارد.

عدم پذیرش جمعی در ایران دست‌اندازی بر سر راه دولت الکترونیکی شده است. نامانوس بودن و سخت بنظر رسیدن این ساز‌و‌کار، رغبت شهروندان را به همراه ندارد. پیچیده بنظر رسیدن، نگرانی از شیوه انتقال اطلاعات، عدم آگاهی و شناخت از مهم‌ترین دلایلی است که حمایت مردم را به حداکثر نمی‌رساند. نه‌تنها شهروندان بلکه بخشی از کارمندان دولتی نیز همچنان شیوه سنتی را ارجح می‌دانند. در صورتی که همه همراه نباشند و اتحادی در استفاده از این تکنولوژی نداشته باشند، عملاً سرعت پیشرفت و پوست اندازی الکترونیکی بودن دولت سالیان سال طول می‌کشد. بنابراین در ایران عملی‌کردن دولت الکترونیکی نیازمند مدیریت و یک برنامه راهبردی است که همکاری متخصصان حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی، آی تی و غیره را می‌طلبد.

عامل سازمانی و اداری

ساختار سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی با کلیت ایده‌آل ساختار دولت الکترونیکی فاصله دارد. ارتباطات سازمان‌ها و ادارات به‌دلیل نبود یک شبکه الکترونیکی مناسب و مدل ارتباط و انتقال از بالا به پایین همچنان غیر نوین است. این شیوه امکان تعامل با سایر نهادها را نیز با مشکل روبه رو می‌کند. سازمانی که تا به امروز در محیطی بسته و غیرتعاملی پیش‌رفته برای تغییر سبک قطعاً با مسیری سخت و طولانی روبه‌رو خواهد بود. ساختار مطلوب دولت الکترونیکی سازمانی است که روابط درون سازمانی و برون سازمانیش بهبود یافته و رویکردی نوآورانه دارد.

کمبود منابع

در ایران با کمبود نیروی متخصص و سرمایه جهت تجهیز همه نهادها روبه‌رو هستیم. نو بودن این فناوری علتی است بر کم‌تعداد بودن افراد تحصیل کرده و ماهر در این حوزه، اما برای پیشبرد هدف اصلی باید از تمام منابع انسانی بهره برد و آموزش در رشته‌های مربوط را از سنین پایین در اولویت قرار داد تا در آینده مشکلی از نظر نیروی کار نداشته باشیم. حمایت مالی و سرمایه‌گذاری شاخصه دیگری است که اگر بحرانی در این منبع رخ ندهد، تجهیزات تامین می‌شود. حمایت همه‌جانبه و کسب موفقیت باعث افزایش انگیزه نوجوانان و جوانان می‌شود.

خدمات دولت الکترونیکی در ایران

تعداد سایت‌های دولت الکترونیکی در ایران بسیار زیاد است اما همچنان ایران در راه‌اندازی و تغییر شکل سازمان‌های دولتی و روی آوردن به وب‌سایت‌ها در مقیاس جهانی چند گام عقب است؛ این در حالی است که ایران در تاسیس (دفاتر دولت الکترونیکی) و ارائه خدمات از این اماکن عملکرد بسیار خوبی داشته است. این دفاتر با هدف افزایش بازدهی، آسان‌سازی و تسریع مراحل کار اداری، تجمیع خدمات و جلوگیری از رفت‌و‌آمدهای متعدد و غیره تاسیس شد؛ پیشخوان دولت، پیشخوان خدمات مالیاتی، دفتر خدمات الکترونیکی شهر و سازمان تامین اجتماعی و پلیس ١٠+ نمونه‌هایی از دفاتر موجود در کشور هستند. یکی از اقدامات موثر جهت تقویت زیرساخت‌های اقتصادی و علمی دفاتر دولت الکترونیکی اعطای تسهیلات از طریق (طرح تکفا) به بخش خصوصی در راه‌اندازی این دفاتر است.

نمونه‌هایی از خدمات دولت الکترونیکی در ایران :

1. دریافت و پرداخت الکترونیکی : پرداخت قبوض مانند قبض آب، برق، تلفن
2. خدمات ثبت احوال الکترونیکی : دریافت شناسنامه، هوشمندسازی کارت ملی
3. خدمات قضائی الکترونیکی : ارسال زمان و مکان دادگاه
4. خدمات بانکداری الکترونیکی : پرداخت، کارت‌به کارت
5. خدمات سلامت الکترونیکی : نسخه‌الکترونیکی
6. خدمات آموزش الکترونیکی : برگزاری کلاسها به‌صورت مجازی
7. ثبت نام الکترونیکی : ثبت نام کنکور، آزمون استخدامی
8. خدمات پیگیری الکترونیکی : پیگیری مرسولات
9. خدمات بیمه الکترونیکی : تحت پوشش درآمدن انواع بیمه‌ها
10. درخواست مجوز الکترونیکی : برای تاسیس شرکت، موسسه‌، مدارس

تا چند سال گذشته که فناوری بدین شدت حضور و نفوذ نداشت اموری مانند پرداخت قبوض با مراجعه حضوری به بانک‌ها ممکن می‌شد اما امروزه با فراهم آمدن بسترهای اینترنتی، پرداخت قبوض به سادگی و بدون مراجعه به بانک و با در اختیار داشتن یک گوشی یا تبلت هوشمند انجام می‌شود. 

دریافت شناسنامه یا پیگیری مسائل مربوط به ثبت احوال تنها با تکمیل یک فرم در پایگاه اینترنتی این نهاد دولتی به نتیجه می‌رسد. اطلاع از وضعیت پرونده قضائی و زمان و مکان دادگاه نیز امروزه با دریافت یک پیامک و ورود به سایت میسر می‌شود.

خدمات بانکداری الکترونیکی طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود و قابلیت‌‌‌‌های مختلفی را مانند انتقال وجه، اعلام مانده حساب، انواع پرداخت‌ها و غیره را ارائه می‌هد. خدمات مربوط به سلامت الکترونیکی نقش موثری در پیشبرد اهداف دولت الکترونیکی در تمامی جوامع دارد، نسخه الکترونیکی نمونه بارز این فناوری است.

دولت الکترونیکی در جهان

سازمان ملل متحد در سال‌جاری (سال ٢٠٢٢) در دوازدهمین نشست ارزیابی چشم‌انداز دولت الکترونیکی که ١٩٣ کشور عضو را پوشش می‌دهد، کشورهای برتر دولت الکترونیکی را معرفی کرد.

در این رتبه‌بندی دولت الکترونیکی سه کشور دانمارک، فنلاند و کره جنوبی به ترتیب بالاترین رتبه را در زمینه کیفیت خدمات آنلاین، وضعیت زیرساخت‌های مخابراتی و ظرفیت انسانی کسب کرده‌اند.

براساس این گزارش شاخص توسعه دولت الکترونیکی (EDGI) در دوسال گذشته تقریباً بهبود یافته است اما باوجود این رشد تقریبی، ۴۵ درصد مردم جهان در کشورهایی با وضعیت دیجیتالی ضعیف زندگی می‌کنند. جهان از منظر دیجیتالی به‌شدت تقسیم شده است و در حالی که برخی از کشورها مسیر دیجیتالی‌شدن را به‌سرعت می‌پیمایند برخی دیگر هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارند، تعدادی از کشورها نیز بطور کلی با فناوری ناآشنا هستند. اروپا پیشرو در دولت الکترونیکی است و کشورهای آفریقایی ضعیف‌ترین کشورها در رابطه با این فناوری هستند.

نگاهی به سه کشور پیشتاز دولت الکترونیکی

دولت الکترونیکی در دانمارک، کشور اروپایی در صدر  

 دانمارک کشوری که مقام اول را در حوزه دولت الکترونیکی کسب کرد. در دانمارک دیجیتالی‌ترین کشور جهان، بیشتر تراکنش‌های مالی، غیرنقدی است و تقریباً تمام تعاملات بین شهروندان و مقامات به‌صورت آنلاین و اینترنتی انجام می‌شود. در همین باره دولت دانمارک مدعی شده است که دیجیتالی‌شدن در همه امور را به‌سرعت محقق خواهد کرد و استفاده از کاغذ را آخرین اولویت خود قرار می‌دهد. فیس‌بوک، لینکدین و توییتر پرکاربردترین اپلیکیشن‌های مورد استفاده دانمارکی‌ها برای برقراری ارتباط با مسئولان کشورشان است. همچنین شهروندان دانمارکی دارای یک (امضای دیجیتالی) هستند که برای امضای اسناد مهم از آن استفاده می‌شود.

راه‌اندازی یک کسب‌وکار به‌صورت دیجیتالی در این کشور در کمتر از بیست‌وچهار ساعت ممکن می‌شود، صاحب کسب‌وکار یا شرکا با ثبت اطلاعات تجاری در پایگاه داده باز که توسط دولت دانمارک نگهداری می‌شود به این دولت معرفی شده و پس از گذراندن مراحل قانونی شروع به‌کار می‌کنند. شرکت‌هایی مانند اپل، فیس‌بوک و گوگل در حال سرمایه‌گذاری در این مراکز داده دانمارک هستند. 

پول نقد در دانمارک رایج نیست و بیشتر تراکنش‌ها به‌صورت آنلاین انجام می‌شود، دولت دانمارک در همین زمینه جهت آموزش فکری و مهارت اقتصادی گروه خردسال کشور خود، کارت پرداخت مخصوصی را برای کودکان زیر هشت سال ارائه می‌کند.

«عشق به کارآیی و تمرکز بر راه‌حل‌های مقرون به‌صرفه؛ ویژگی ملی همه دانمارکی‌ها است که با این رویکرد توانسته‌اند به مقام بالایی در دولت الکترونیکی راه یابند.»

سطح بالای مشارکت بخش دولتی در زندگی شهروندان دانمارک، اجباری‌شدن استفاده از ابزارهای دیجیتالی در رابطه شهروندان با دولت، ضریب نفوذ بالای اینترنت و افزایش پهنای باند در جامعه نقش موثری در این موفقیت دارد.

نودوچهار درصد شهروندان اینترنت ثابت دارند، هشتاد و ٩ درصد از شهروندان روزانه از اینترنت استفاده می‌کنند و استفاده هشتادو۸ درصد مردم در یکسال از ابزارهای دیجیتالی برای ارتباط با مسئولان بیانگر دیجیتالی‌شدن جامعه دانمارک است.

دانمارک در حوزه سلامت دیجیتالی به‌شدت موفق عمل کرده است، در این کشور شهروندان با استفاده از کارت‌های مخصوص از خدمات و مراقبت‌های بهداشتی و درمانی بهره‌مند می‌شوند. این کارها محل تجمیع و نگهداری سوابق پزشکی نیز است. سیستم بهداشت الکترونیکی دانمارک بدین‌گونه است که مرکز بهداشتی جواب آزمایش، اطلاع از نوبت بعدی و مواردی از‌این‌دست را از طریق پست الکترونیکی به آن شخص ارسال می‌کند.

 دولت الکترونیکی در فنلاند،کشوری در سکوی دوم 

 کشور فنلاند با کسب رتبه دوم در رابطه با دولت الکترونیکی در میان کشورهای جهان و رتبه نخست میان کشورهای اتحادیه اروپا، اقدامات موثری را در همین حوزه انجام داده است. این ارقام نشان‌دهنده این است که دیجیتالی‌شدن دولت در فنلاند رشد سریعی داشته و تا چه اندازه فراگیر، موثر و پاسخگو است.

توسعه ابزارهای الکترونیکی در سطوح مختلف در کشور فنلاند این امکان را فراهم کرده است تا شهروندان با استفاده از این فناوری سریع‌تر و آسان‌تر از سرویس‌های خدماتی بهره‌مند شوند. اما فنلاند باوجود این پیشرفت همچنان جاه‌طلب است و در چشم‌انداز خود کشوری را ترسیم کرده که (دیجیتالی بودن) ویژگی انواع خدماتش خواهد بود. خدمات در حوزه‌های زندگی شخصی، امنیت اجتماعی، بهداشت و مراقبت‌های پزشکی، تدریس و آموزش، زندگی کاری و بیکاری، مسکن و ساخت وساز، حقوق و تعهدات، امور مالی شخصی، مسافرت و گردشگری، شاخصه‌های اصلی خدمات دولت فنلاند است که رنگ‌و‌بوی دیجیتالی‌شدن را در اکثر اینها می‌توان مشاهده کرد.

در کشور فنلاند، در موارد فوری که شهروند به بیماری مبتلا می‌شود پس از اطلاع به پزشک از طریق سامانه مربوطه، درمان بلافاصله ارائه می‌شود. فرد بیمار، طول مدتی که بیمار است علاوه بر دریافت خدمات پزشکی و درمانی تحت پوشش طرح بیمه بیماری ملی قرار می‌گیرد و در این مدت با استفاده از حق غرامتی که دریافت می‌کند می‌تواند هزینه‌های بیماری و امورات روزمره را پرداخت کند.

رای‌گیری الکترونیکی، نسخه الکترونیکی، مراجعه پزشک به منزل بیمار از طریق سامانه‌های پزشکی-بهداشتی، راهنمایی و آموزش در نحوه خرج و پس‌انداز به قشرهای مختلف جامعه، گفت‌وگو با مسئولان نهادهای مختلف دولتی اعم از شهرداری و پیگیری امور به‌صورت الکترونیکی نمونه‌هایی از خدمات دولت الکترونیکی فنلاند به شهروندان است.

دولت فنلاند در راستای تقویت این فناوری و کارآمدتر و موثرتر بودنش طرح مدرن‌سازی را از طریق ICT و حذف قوانین و مقررات غیر ضروری را دستور کار خود قرار داده است.

شفافیت، پاسخگویی، به‌روز بودن  و استقبال از ایده‌های جدید در جهت هوشمندسازی دولت از دیگر شاخصه‌های برجسته این دولت است. فنلاند با توجه به اهمیت «پیش‌بینی نیازها» روند متفاوتی را در پیش گرفته است.

این ایده که دولت باید از طریق هوش مصنوعی (AI) نیازهای شهروندان را تشخیص دهد و متناسب با آن نوع خدمت‌رسانی را طراحی کند در ساختار دولت فنلاند دیده می‌‌شود.

در همین باره Anna-Maija Karjalainen مدیرکل بخش عمومی فناوری اطلاعات و ارتباطات در وزارت امور دارایی فنلاند گفته است : «برای انسان‌محور تر‌کردن فناوری باید فراتر از این برویم»

نمودارهای زیر نشان‌دهنده میزان استفاده شهروندان فنلاند از خدمات دولت الکترونیکی است :

دولت الکترونیکی در کره جنوبی، دیجیتالی‌ترین کشور آسیایی 

 کره جنوبی دیجیتالی ترین کشور آسیایی،استفاده از فناوری در سازوکار دولت کره جنوبی، به‌منظور تسهیل عملکردهای دولتی، پرداختی، خدمات عمومی و حوزه اطلاعات اتخاذ شده است. از زمان شدت گرفتن این فناوری در دولت کره جنوبی، اتوماسیون اداری در بخش دولتی از ابزارهایی مانند اینترنت، تلفن‌های بی‌سیم، دستگاه فکس و غیره بیش‌از‌پیش استفاده می‌کند. مقامات کره جنوبی در خصوص دولت الکترونیکی مدعی شده‌‌اند که این فناوری هم مفید و موثر است هم پیچیده.

پیشرفت‌های دولت الکترونیکی کره جنوبی در حوزه‌های مدیریتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که اثرات مثبتی مانند کاهش هزینه‌ها و امور بی‌فایده، گسترش دامنه کنترل مدیران میانی در سازمان‌های مرکزی و دولت‌های محلی، پیشبرد اهداف سیاست‌گذاری در همین زمینه را دربردارد، از‌جمله اقدامات موثر و تاثیرگذار در پیشرفت دولت الکترونیکی در کره جنوبی است. 

دولت الکترونیکی در کره جنوبی بر مبنای On-nara BPS (سیستم اطلاعات اداری) شکل گرفته است. این دولت به‌دنبال یکپارچه‌سازی زیرساخت‌های مراکز داده است. افزایش پهنای باند، همکاری شهروندان با انواع شرکت‌ها وسازمان‌ها به‌صورت دیجیتال، افزایش سرعت اینترنت و شفافیت عملکردی مقامات، از گام‌های موثر در جهت ترقی دولت الکترونیکی کره جنوبی است.

پشتیبانی از مشاغل مانند مشاوره به شاغلین به‌صورت آنلاین، حمایت از شهروندان خود در خارج از کشور در رویارویی با مشکلاتی مانند خشونت، نقض حقوق بشر، مشکلات خانوادگی و فرهنگی، ثبت و پیگیری فرآیندهای مالی-اداری مانند تکمیل فرم درخواست کار، صدور جواز فوت و غیره نمونه‌هایی از خدمات دولت الکترونیکی کره جنوبی است.

هوش مصنوعی، چالش جدید کره‌جنوبی است که قرار است شاهد پیشرفت‌های این کشور در این زمینه باشیم. کره جنوبی برای ارتقای سطح دیجیتالی خود و بالاتر رفتن از جایگاه فعلی، درحال توسعه قابلیت‌ها در زمینه هوش مصنوعی است. مقامات کره جنوبی هوش مصنوعی را عنصری حیاتی برای قدرت خود در حوزه ICT می‌دانند. این دولت در برنامه‌ای اعلام کرد، در حال سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های هوش مصنوعی و به‌کاربردن این فناوری در همه صنایع است. کره جنوبی در همین راستا و برای از بین بردن شکاف مهندسی و کشف استعدادها، ده دانشگاه محلی را با عنوان دانشکده مهندسی هوش مصنوعی و چهار دانشگاه را به‌عنوان مراکز تحقیقاتی این حوزه تعیین کرد.