چالش نوآوری

یکی از چالش‌های به پا شده در شبکه‌های اجتماعی این روزها چالش کارت ملی است. مردم عکس‌های چاپ شده روی کارت ملی خود را با دیگر عکس‌های فضای مجازی‌شان مقایسه می‌کنند و با دیگران به اشتراک می‌گذارند. هر چند شاید هدف طراحان اصلی این چالش اشاره به تفاوت زندگی افراد در فضای عمومی و شخصی‌شان باشد اما می‌توان به این نتیجه نیز رسید که امکان شناسایی افراد از طریق کارت ملی‌شان تقریباً غیر ممکن است. این در شرایطی است که در وضعیت فعلی تصویر کارت ملی و در نهایت شناسنامه تنها فاکتور شناسایی افراد برای دریافت خدمات عمومی دولتی یا هر خدمت دیگری به شمار می‌رود.
از همین روست که طراحان و مجریان کارت ملی هوشمند به این نتیجه رسیده‌اند که برای شناسایی افراد تنها نمی‌توان به فاکتور عکس بسنده کرد و باید فاکتورهای دیگری برای شناسایی مانند فاکتور بیومتریک یا امضای دیجیتال را نیز به کارت افزود.
تقریباً پروژه کارت ملی هوشمند به مراحل نهایی خود رسیده‌ است و به تدریج تمامی شهروندان در نوبت تعویض کارت ملی قرار خواهند گرفت. اما آیا امکان استفاده از تمامی مشخصه‌های پیش‌بینی‌شده روی کارت فراهم شده است؟ آیا دستگاه‌های مختلف دولتی می‌دانند برای کارایی بهتر از کارت باید چه زیرساختی فراهم کنند یا با کدام سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها وارد مذاکره شوند؟
طبق متدولوژی اولیه، کارت ملی هوشمند قرار است تبدیل به زیرساخت احراز هویت افراد در دولت الکترونیکی شود؛ بر پایه آن افراد شناسایی و از خدمات مختلفی بهره‌مند شوند اما این افراد برای استفاده از کدام سرویس باید این کارت را به کار برند؟
در شرایط فعلی دستگاه‌های مختلف هر کدام برای رفع مشکل ارائه سرویس خود به شهروندان روش‌های مختلف احراز هویت یا ایجاد بستر امن را پیش‌بینی کرده‌اند و طبق آن به مشتریان خود سرویس می‌دهند اما قرار است تمامی این بسترها یکپارچه شوند. این درست یکی از چالش‌های آتی کارت ملی هوشمند است. هنوز مشخص نیست این کارت قرار است در چه بخش‌هایی مورد استفاده قرار گیرد یا از کدام سرویس باید بر پایه کارت ملی هوشمند استفاده شود.
اگر کارت ملی هوشمند صادر شود و بستر ارائه خدمات بر پایه آن فراهم نشود، به سرعت این سوال به وجود خواهد آمد که این کارت در مقایسه با کارت‌های کاغذی‌ که در شرایط فعلی در دسترس مردم قرار دارد، چه مزیتی خواهد داشت؟ اگر قرار است سرویسی برای استفاده از این کارت طراحی نشود چه نیازی به تغییر داریم؟