حاشیه‌‌های رای اعتماد مجلس یازدهم به وزرای دولت سیزدهم

به گزارش پیوست، کار بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت ابراهیم رئیسی در حالی پس از پنج روز به پایان رسید که جز وزیر آموزش و پرورش، بقیه وزرا با رای‌های موافق نسبتا بالایی توانستند از مجلس رای اعتماد بگیرند. عیسی زارع‌پور یکی از ۹ وزیری بود که بیش از ۲۵۰ رای موافق کسب کردند و البته این موضوع، دور از انتظار نبود و حتی وقتی در زمان تنفس دوم از تعداد اندک نمایندگان در راهروهای مجلس در مورد وزیر ارتباطات پرسیدم، نظر نمایندگان مجلس به او مثبت بود.

چگونه وزرا رای اعتماد گرفتند

عقربه‌ها ساعت شش‌ونیم را نشان می‌داد که در میان همهمه و «احسنت» نمایندگان، ابراهیم رئیسی به همراه وزرای پیشنهادی خود از صحن خارج شدند و رای‌گیری به صورت مکتوب و مخفی شروع شد. در روزهایی که صلاحیت‌های وزرای پیشنهادی توسط نمایندگان بررسی می‌شد، عنوان شده بود که به خاطر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، رای‌‌گیری به صورت الکترونیکی خواهد بود؛ اما در آخرین روز نظام‌الدین موسوی سخنگوی هیات رئیسه اعلام کرد چون این موضوع هنوز به قانون تبدیل نشده، رای‌ها به صورت مکتوب و مخفی خواهند بود.

در جریان تنفس دوم مجلس، ۱۹ صندوق در صحن علنی مجلس و روبروی جایگاه هیات رئیسه تعبیه شد. پس از جمع‌آوری رای‌ها، برای هر صندوق سه ناظر انتخاب شد که رای‌ها را بشمرند. به این ترتیب از ساعت هفت عصر به بعد در صحن علنی تنها صدای شاتر عکاسان و سخنگوی کمیسیون بهداشت شنیده می‌شد که گزارش این کمیسیون را درمورد اوج‌گیری کرونا در کشور قرائت می‌کرد.

این نوع رای‌گیری از چشم کاربران فضای مجازی دور نماند. به خصوص اینکه در اوایل فعالیت این مجلس بحث شفافیت آرا مطرح و طرحی هم با عنوان «شفافیت آرای نمایندگان» ارائه شده بود که همچنان در حال بررسی است. هرچند در زمان ثبت آرا، برخی نمایندگان برگه‌های خود را رو به دوربین‌های عکاسان گرفتند و بعضی از آنها هم عکسی از برگه رای‌شان را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند.

در زمان شمارش آرا بین خبرنگاران زمزمه‌هایی از تعداد رای وزرای پیشنهادی شنیده می‌شد و همه تلاش داشتند خبر را زودتر مخابره کنند. در آن لحظه شنیده‌ها حاکی از این بود که وزارت آموزش و پرورش رای نیاورده است و اعداد و ارقامی هم از تعداد مخالفان و موافقان هر وزیر بین خبرنگاران دست به دست می‌چرخید. همه خبرها روی سایت‌ها آماده بود و وقتی قالیباف تک به تک رای‌ها را می‌خواند، انگشتان روی گزینه «انتشار» می‌رفت.

شلوغی ناتمام

شلوغی‌های مجلس تمامی ندارد و در ادوار گذشته هم رئیس مجلس وقت مدام باید رعایت سکوت و مستقر شدن در صندلی‌ها را به نمایندگان متذکر می‌شد؛ اما تفاوت مجلس کنونی با پیشین این است که این روزها کشور درگیر کرونا است و شلوغی و همهمه نمایندگان به سوژه‌ای در شبکه‌های اجتماعی بدل شده است. به خصوص اینکه این شلوغی در اطراف وزرای پیشنهادی رخ می‌داد. انگار مطالبه‌گری از وقتی آغاز شد که هنوز این وزرا رای اعتماد نگرفت بودند و البته برخی این شلوغی‌ها را به لابی‌گری برای را‌ی آوری هم تعبیر کردند.

یکی دیگر از شلوغی‌ها مربوط به پایان شیفت اول بود که موسوی لارگانی، نماینده فلاورجان در تذکری با استناد به ماده ۷۵ آیین‌نامه داخلی مجلس، گفت که «بعد از عرایض بنده در مخالفت با وزیر پیشنهادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، عبدالمکی چند جا فرمودند برای جایگاه وزارت تعاون در کشور بهتر از من وجود ندارد، اگر رای نیاورم و رای ندهید، وزیر بعدی را خودم انتخاب می کنم.»

به گفته لارگانی سخنانی که به او نسبت داده شده کذب است: «شما برای راستی آزمایی، تمام صحبت‌های ایشان را که ضبط شده احصاء کنید اگر مطلب بنده به حق نبود هرچه رئیس مجلس بگوید می‌پذیرم.»

محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس هم در پاسخ به تذکر این نماینده گفت که «در ماده ۷۵ آیین‌نامه داخلی مجلس صراحت دارد که اگر در جلسه رسمی و در صحن علنی حین نطق مطلبی بیان شود می‌توانید از این ماده استفاده کنید و همان‌طور که لارگانی گفته صحبت‌های وزیر پیشنهادی در جلسه‌ای غیر از صحن علنی بوده است.»

پس از آن زنگ پایان شیفت اول صحن علنی به صدا درآمد و چند نفر از نمایندگان به نشانه اعتراض در مقابل صندلی لارگانی قرار گرفتند و به او اعتراض کنند و روح الله ایزد خواه، نماینده تهران هم با صدای بلند به او معترض بود که اگر مدرکی دارد، ارائه دهد که البته این حاشیه از چشم عکاسان و خبرنگاران دور نماند.

مخالفتی که قانع‌کننده نبود

اکثر نمایندگانی که در بررسی صلاحیت‌ها به عنوان مخالف صحبت کردند، کمتر به برنامه وزیر پیشنهادی توجه داشتند و بیشتر تمرکز آنها روی مواردی حاشیه‌ای بود. به عنوان مثال در مورد وزیر ورزش و جوانان تاکید مخالفان بر واژه‌هایی چون «اشرافی‌گرایی» بود یا مخالفان عیسی زارع‌پور، وزیر پیشنهادی ارتباطات و فناوری اطلاعات روی تجارب و جوانی او یا عدم اظهارنظر شفاف در مورد «طرح صیانت از حقوق کاربران» تاکید داشتند که در نظر برخی از نمایندگان چون جبار کوچکی‌نژاد، نماینده رشت این مخالفت‌ها به اندازه‌ای قانع‌کننده نبودند تا روی رای نمایندگان تاثیر بگذارد و موضوعاتی چون جوان بودن و تجربه زارع‌پور در قوه‌قضاییه سبب شده تا نظر نمایندگان جلب شود.

یکی از بارزترین مخالفت‌های حاشیه‌ای مربوط به الیاس نادران بود. او در مخالفت با جواد اوجی، وزیر پیشنهادی نفت بیان کرد که اوجی در مورد اموال خود صادق نبوده است. برای بررسی این موضوع حتی جلسه غیرعلنی بیست دقیقه‌ای نیز برگزار شد تا نادران مدارک خود را ارائه دهد. هرچند در نهایت رای اعتماد نمایندگان به وزیر نفت نشان داد آنها از مدارک نادران قانع نشده‌اند.

خوش آمدگویی در فضای مجازی

تنها چند دقیقه از رای اعتماد گذشته بود که وزرای انتخابی، یک به یک وارد توییتر و اینستاگرام شدند.

نکته قابل توجه این که عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هنوز در هیچ‌کدام از این شبکه‌ها حضور ندارد؛ درست برخلاف محمدجواد آذری جهرمی که حضوری فعال در شبکه‌‌های اجتماعی داشت. اتفاقا مخالفان زارع‌پور در مجلس نیز به این موضوع اشاره کردند.

زارع‌پور همچنین برخلاف برخی وزرا که شب گذشته پس از رای اعتماد در وزارتخانه متبوع خود حاضر شدند، امروز و پس از جلسه هیات دولت به وزارتخانه رفت و مورد استقبال آذری جهرمی قرار گرفت.