بُز و پهنای باند

در آیین عهد عتیق یهود و در یکی از اعیاد مذهبی، بزی را برای آمرزش گناهان طی مراسمی قربانی می‌کردند. ابتدا دست بر سر بز گذاشته به گناهان اعتراف می‌کرده، سپس بز را به خارج شهر و آبادی رانده در بیابان رها می‌کردند. بز بیچاره با بار گناهان مردم بر دوش در بیابان تلف می‌شد تا اهل آبادی آسوده از بخشش، به زندگی به همان سبک پیشین ادامه دهند تا سالی دیگر و گناهانی دیگر و بزی دیگر. واژه Scapegoat در انگلیسی نماد فرد یا گروهی است که گناه جماعتی را به دوش می‌کشد تا دیگران دمی بیاسایند.
رتبه ایران در شاخص آمادگی دیجیتالی E-Readiness در رده 101 است. همسایه‌های ما در جدول کشورهای گینه و گامبیا هستند. جایگاه ما در این شاخص، هیچ تناسبی با سایر نمایه‌های مقایسه‌ای بین‌المللی دیگرمان ندارد. هر گاه از علت این موضوع شرمگین می‌شویم، از سرعت پایین و کیفیت بد اینترنت و محدودیت پهنای باند شکوه سر داده، آن را ریشه تمام کاستی‌ها می‌دانیم. در اینکه محدودیت‌ها در توسعه زیرساخت‌های شبکه یکی از دلایل توسعه‌نیافتگی دیجیتالی است، تردیدی نیست اما در کنار آن ضعف‌های پنهان و آشکار دیگری نیز وجود دارد که ارتباطی با آن ندارد.
خدمات دیجیتالی از طریق وب‌سایت‌ها چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی در سطح نازلی ارائه می‌شود. وب‌سایت‌های ملی‌مان چه مربوط به هواپیمایی ملی‌مان باشد، چه مربوط به رسانه ملی‌مان و چه مربوط به شرکت‌های عمده بخش خصوصی؛ در مقایسه با سایرین در سطح روستاست. اگر از کیفیت پایین ارائه خدمات دیجیتالی هم بگذریم، با رویکرد غیرمحترمانه و گاه توهین‌آمیز کارگزاران خدمات برخط دیجیتالی چه کنیم؟
نرم‌افزارهای کاربردی‌مان چه در بخش اتوماسیون اداری و چه در امور مالی و حسابداری پرخطا و مشکل‌ساز هستند. هر نسخه جدیدی از سیستم‌عامل که در جهان عرضه می‌شود، کابوسی است برای صنعت نرم‌افزارمان و تا برنامه خود را با آن سازگار کنیم، نسخه بعدی آمده و تکرار ماجرا.
سالانه هزاران نفر را در مراکز آموزشی در رشته‌های مختلف فناوری اطلاعات آموزش می‌دهیم که اکثرا فاقد مهارت‌های عملی هستند. نیروی انسانی ماهر و ارزان که به نظر می‌رسد با توجه به فراوانی جوانان جویای کار نقطه قوت کشورمان باشد، در عمل کمیاب و پرزحمت است. در زمینه‌های نوتر چون تولید محتوا و تهیه وب‌سایت، نگاه‌مان در حد پروژه‌های دانشجویی یا کار در منزل است و نتوانسته‌ایم سازمان‌های حرفه‌ای‌ای راه‌اندازی و نیروهای شاخصی تربیت کنیم.
بسیاری از مدیران‌مان گرفتار بی‌سوادی دیجیتالی هستند. ایمیل‌ها چاپ گرفته می‌شوند و با حاشیه‌نویسی‌ها در سازمان‌ها می‌گردند. از آشنایی و استفاده از برنامه پاورپوینت در عالی‌ترین سطوح مدیریتی به عنوان افتخار یاد می‌کنیم. دورکاری را تشویق می‌کنیم چون آن را درست نمی‌فهمیم و وقتی دانستیم به کنارش می‌گذاریم. حتی اگر از نرم‌افزارهای قفل‌شکسته‌ای که رایگان روی کامپیوترهایمان نصب است، استفاده می‌کردیم، فساد مالی بدین غایت نمی‌رسید.
اگر از دولت خواسته‌ای داریم، خود را محدود به افزایش پهنای باند نکنیم. دیر یا زود شیر اینترنت را کمی به چپ می‌چرخانند و در شبکه‌هایمان اینترنت سریع‌تر و نه بهتری را خواهیم داشت؛ خوب است همزمان برای سایر مشکلات هم چاره‌ای بیندیشیم. به فکر آموزش همگانی، مهاجرت به متن‌باز، آزادسازی تجارت و کاهش تعرفه‌ها باشیم. فاوا در سبد کالای خانواده‌ها قرار دارد، کارایی و کیفیت آن را بهبود بخشیم.
اگر آرزویی در دل داریم، آن را بهبود جایگاه‌مان در شاخص‌های جهانی آمادگی دیجیتالی بدانیم. این مسابقه‌ای است که در آن سایرین هم در حال دویدن هستند و با بی‌عملی به انتهای جدول نزدیک‌تر می‌شویم.
حمله به مشکلات نیازمند همدلی و مشارکت مردمی تمامی نیروها و استفاده از تمام فرصت‌هاست. اگر نه، خوشبختانه یک چیز را فراوان داریم: بز