لشکر نقاب‌داران

توییتر بیش از ۹ سال است که در ایران فیلتر شده اما همچنان جزو شبکه‌های اجتماعی محبوب میان ایرانیان محسوب می‌شود. بر اساس رتبه‌بندی الکسا، توییتر پیش از فیلتر شدن جزو پنج وب‌سایت محبوب در ایران به شمار می‌رفت، اما در حال حاضر حتی بین ۵۰ سایت اول هم نیست. طبق آمارهای مختلف موجود در اینترنت، به نظر می‌رسد رتبه توییتر بین ۵۰ تا ۱۰۰ سایت محبوب کشور باشد. کاربران توییتر در حال حاضر ۳۴۰ میلیون توییت در هر روز می‌فرستند و بیش از 6/1 میلیارد جست‌وجو در آن انجام می‌شود. شاید این آمار برای شما هم جالب باشد که با بررسی صفحه‌های فارسی‌زبان توییتر و تعداد فالوورهای آنها می‌توان نتیجه گرفت که کاربران ایرانی توییتر بیش ‌از یک میلیون نفر و کاربران فعال حدود ۱۵ تا۲۰ هزار نفر هستند.
یکی از دلایل مهمی که باعث استقبال ایرانی‌ها از توییتر شده این است که تعداد بسیاری خبرنگار، شهروندخبرنگار و مردم عادی که روزمره‌نویسی می‌کنند در آنجا حضور دارند و محتواهای دست‌اول تولید و منتشر می‌کنند؛ اما در سال‌های اخیر پدیده‌ای جدید در فضای مجازی راه افتاده به نام «آی‌دی‌های جعلی». اگر شما هم از دوستداران توییتر باشید یا دوستانی داشته باشید که رفت‌وآمد بسیاری در این فضا دارند، بارها درباره آی‌دی‌های ناآشنا و نامشخصی که در بسیاری از موارد با ادبیاتی تند و پرخاشگرانه با مخاطبان این فضا برخورد می‌کنند صحبت کرده‌اید. آی‌دی‌هایی که نام و نشان خاصی ندارند و بر اساس هشتگ‌ها می‌گردند و شما را پیدا می‌کنند و در جبهه مخالف با تندترین ادبیات ممکن می‌ایستند. اما این آی‌دی‌ها مختص توییتر نیست و در اینستاگرام هم می‌توان آنها را یافت. آنچه حضور آنها را در توییتر چالش‌برانگیز کرده ماهیت خود توییتر است. در اینستاگرام به دلیل ماهیت تصویری حضور این افراد آنچنان باعث دردسر نیست و توجه چندانی به آنها نمی‌شود؛ اما توییتر به دلیل متن‌محور بودنش حضور این آی‌دی‌ها را بیش از هر فضای دیگری پررنگ می‌کند.
نتایج جدیدترین تحقیقات محققان دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نشان می‌دهد حدود ۱۵ درصد از حساب‌های کاربری توییتر روبات‌هایی هستند که به‌ وسیله‌ نرم‌افزار کنترل می‌شوند. توییتر ماهانه حدود ۳۲۰ میلیون کاربر فعال دارد و بر همین اساس می‌توان ادعا کرد که حدود ۴۸ میلیون مورد از این حساب‌های کاربری روبات هستند. این روبات‌ها قادر به لایک، فالو و ری‌توییت کردن پست‌های دیگران‌اند. در گزارشی قدیمی‌تر از دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نیز به این نکته اشاره شده بود که بیشتر توییت‌های سیاسی از اکانت‌های غیرواقعی منتشر می‌شوند. تیرماه امسال خبری مبنی بر پاک‌سازی توییتر از اکانت‌های جعلی منتشر شد. خبری که روی سهام توییتر هم تاثیر گذاشت اما در نهایت نتوانست این فضا را از اکانت‌های جعلی پاک کند.
این روزها بسیاری از سیاسیون درباره این مشکل سخن گفته‌اند و حتی وزیر امور خارجه از مدیرعامل توییتر خواست اکانت‌های غیرواقعی‌ای را که علیه ایران فعالیت می‌کنند شناسایی و مسدود کند. با این همه اما به نظر نمی‌رسد مسدودسازی آی‌دی‌های غیرواقعی چاره نهایی این معضل باشد. چاره را باید در رفتار کاربران واقعی و اطمینان به هوش و تجربه آنان جست. در حقیقت اگر بتوان این دروازه را برای عبور همه کاربران واقعی باز کرد، غیرواقعی‌ها، روبات‌ها و به اصطلاح فیک‌ها خیلی زود مجبور به ترک این فضا می‌شوند.