سرنوشت سکوی تجارت الکترونیکی چه شد

محمدرضا قادری درمورد آخرین وضعیت سکوی تجارت الکترونیکی به پیوست گفت: «بخشی از این طرح وابسته به نهادهای بیرونی بود که بحث استارت‌آپ‌ها و ارتباط با استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های خصوصی هم در این بخش جای می‌گیرد. بخش‌ دیگر این طرح وابسته به خود زیرساخت‌های شرکت پست است. به همین خاطر در ابتدا تقویت زیرساخت‌ها برای همکاری با شرکت‌های خصوصی را در دستور کار قرار دادیم. در بخش تقویت زیرساخت‌های درونی شرکت پست همچنین ناوگان حمل و توزیع را تقویت کردیم. حدود ۵۰۰ وانت به شبکه حمل و توزیع مرسوله اضافه شد. در این زمینه برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دادیم و بودجه برای آن تعیین کردیم.»

او در ادامه اضافه کرد: «در این طرح همچنین قصد داریم از خطوط ریلی بیشترین استفاده را کنیم. این موضوع در دستور کار قرار گرفت. در حوزه پردازش که فرآیند آماده‌سازی بسته‌هاست، پیش‌بینی کردیم تا از دستگاه سورتینگ هوشمند به صورت مکانیزه استفاده شود که به تازگی راه‌اندازی شد. در فرآیندهای داخلی و در ساختار شرکت هم تغییراتی ایجاد شد. سامانه‌های نرم‌افزار عملیاتی را به مناقصه گذاشتیم و امیدواریم که شرکت جدید به زودی برنده مناقصه شود و کل این سامانه‌ها را از ابتدا راه‌اندازی کند.»

به گفته قادری حدود ۷۲ پروژه داخلی تعریف شده است و در پیشبرد این پروژه‌ها حدوذ ۵۰ درصد پیشرفت داشتند، البته قادری اعتقاد دارد که برای این تغییرات پایانی وجود ندارد و مدام در حال به‌روزرسانی و توسعه هستند.

او تاکید کرد که شرکت پست مجبور بود در ابتدا زیرساخت‌ها را آماده کند بعد به سراغ بخش بیرونی سکوی تجارت الکترونیکی بروند. قادری همچنین بیان کرد: «ما می‌توانستیم همزمان بخش بیرونی و درونی ستاپ را با هم پیش ببریم؛ اما امکان داشت قدیمی بودن زیرساخت‌ها همکاری ما را با دیگر شرکت‌ها تحت شعاع قرار دهد. چون وقتی از شرکت‌ها برای همکاری دعوت می‌کنیم. زیرساخت پست باید پاسخگوی افزایش ترافیک باشد.»

براساس گفته‌های قادری هم‌اکنون شرکت پست به مرحله‌ای رسیده که می‌تواند با شرکت‌های خصوصی تعامل کنند و سیستم‌های جدید جایگزین سیستم‌های قدیمی در شرکت پست شدند و در این مدت هم بسیاری از نرم‌افزارهای پست بازنویسی شدند.

او در مورد نحوه همکاری استان‌ها با شرکت پست بیان کرد: «شرکت پست به دو بخش ستاد و اجرایی تقسیم می‌شود. بخش عمده طرح ستاپ مربوط به کارهای داخلی مجموعه است. در ابتدا باید بخش ستاد نرم‌افزارها و زیرساخت‌هایی را تولید کند. سپس وقتی سرویس جدیدی تولید شد، به شهرهای دیگر هم برای اجرا ابلاغ می‌کنیم. البته بخش اجرایی طرح شتابدهی ستاپ به خوبی در شهرستان‌ها اجرایی شده است. یعنی با ۶۰ شتاب‌دهنده و مرکز نوآوری در شهرهای دیگر قرارداد منعقد کردیم و بخش اعظمی از این طرح در شهرهای دیگر دنبال می‌شود.»

همکاری با شرکت‌های خصوصی

آبا‌ن ماه امسال شرکت پست همکاری خود را با ۱۲ استارت‌آپ در زمینه فروش اینترنتی آغاز کرد و حالا قادری می‌گوید که الان تعداد این استارت‌آپ‌ها افزایش پیدا کرده است و ترافیک رو به رشدی دارند.

قادری همچنین در این زمینه  بیان کرد: «در بحث استارت‌آپ‌ها ما یکسری دغدغه داریم. اولین موضوع این است که بسیاری از استارت‌آپ‌ها ایده دارند و محصولی تولید کردند؛ اما بازار برای ارائه محصول خود ندارند. ما به شرکت‌های پست شهرستان‌ها اعلام کردیم که این نوع استارت‌‌آپ‌ها که با پست در حال همکاری هستند را به مشاغل خانگی و تولیدکننده‌های محصولات بومی ارتباط دهند. در این همکاری با استارت‌آپ‌ها هم فعالیت‌های خوبی انجام دادیم و برخی از آنها توانستند در ارسال بسته‌های خود یا سوغاتی‌ها اقداماتی خوبی انجام دهند.»

قادری در ادامه درمورد همکاری با شرکت‌های خصوصی هم بیان کرد که شرکت های خصوصی هم بخشی از اکوسیستم استارت‌آپی هستند به همین خاطر شرکت پست تصمیم گرفت برای تعامل و همکاری با شرکت‌های خصوصی از آنها در چهارشنبه‌های استارت‌آپی دعوت کنند.

براساس گفته‌های قادری سیاست شرکت پست این است تا سکوی تجارت الکترونیکی به درگاه ارائه خدمات تبدیل شود و همه بتوانند خدمات خود را از یک درگاه ارائه دهند و هم‌اکنون در حوزه خرید و فروش اینترنتی به اهداف خود رسیدند؛ اما در حوزه پرداخت هنوز با بانک مرکزی چالش‌هایی داریم و در حوزه‌های دیگر چون ارتباط مشتری و لجستیک را آرام آرام جلو می‌رویم و هنوز نتوانستیم اجرا و عملیاتی کنیم.

چالش‌ها و موانع

محمدرضا قادری در ادامه درمورد چالش‌ها و موانع اجرایی کردن طرح تجارت الکترونیکی گفت: «اولین چالش، همراه کردن بدنه شرکت با این طرح است. باید همکارانمان را قانع می‌کردیم که تغییر را بپذیرند. برای این منظور جلساتی را برگزار کردیم. حتی نظام‌های پاداشی خود را براین اساس تعیین کردیم. چالش دیگر این است که شرکت پست یک شرکت ماموریتی است و کارمندان عادت کردند به انجام ماموریتی که به آنها محول شده است و کارهای روزمره‌ای که می‌کنند. برای این موضوع تغییر برای آنها دشوار است و یک روزه نمی‌توانند همراه این تغییرات شوند بنابراین ما سعی کردیم تا سرعت تغییرات را با دینامیک سیستم هماهنگ کنیم.»

قادری در ادامه اضافه کرد: «جدای از بدنه شرکت، گروه‌های متمرکزی را هم درست کردیم که کار اصلی آنها ایجاد تغییر و پیش بردن پروژه‌ها بود. چون شرکت پست از دو قسمت ستاد و اجرا تشکیل شده، می‌توان جدا از بخش اجرا، این تغییرات را در ستاد ایجاد کرد.»

به گفته قادری بیشتر چالش‌ها برای ایجاد تغییرات انگیزه‌های متفاوت کارکنان و مدیران و نیمه‌های پنهان سازمان است، یعنی گاه مدیران آنچه که می‌گویند با آنچه عمل می‌کنند، بسیار متفاوت است.

او با بیان اینکه شیوع کرونا مزایا و معایبی برای شرکت پست داشت، گفت: «شیوع کرونا سبب شد تا تقاضا برای ارسال مرسوله افزایش پیدا کند. به این صورت ما در پست ظرفیت‌ها را افزایش دادیم تا فعالیت جابه جایی مرسولات به خوبی انجام شود. از سوی دیگر مردم هم نسبت به پست نگاهشان تغییر کرد و همکاران ما در بدنه پست دریافتند که پست همچنان نقش بسیاری در نقل و انتقالات دارند. چون بسیاری از آنها فکر می‌کردند در دنیای امروز فعالیت پست بسیار کمرنگ شده است.حالا مدیران ارشد و میانی سنتی اهمیت پست و تغییرات در آن را درک کردند.»

یکسری استارت‌اپ‌ قرار است در توسعه سکوی تجارت الکترونیکی به شرکت پست کمک کند؛ اما جنس تعامل آنها با باقی همکاری‌ها متفاوت است و قوانین در این مورد دست و پاگیر است به همین خاطر در حال تعریف مدل همکاری هستیم
محمدرضا قادری، عضو هیات مدیره شرکت پست

عضو هیات مدیره شرکت پست درمورد اینکه به چه صورت ماموران پستی را در پیشبرد ستاپ همراه خود کردند، بیان کرد: «تاجایی که توانستیم در بحث پرداختی‌ها به آنها کمک کردیم. وقتی بار و مرسوله افزایش پیدا می‌کند، به جای اینکه رسوب شود، از بخش خصوصی برای توزیع کمک گرفتیم. در کل شبکه پست وقتی کرونا گرفتند و مرخصی رفتند،نیروی جایگزین گرفتیم. ساعات کاری را کاهش ندادیم بلکه با پرداخت اضافه کاری جبران کردیم.حتی از نیروهای ستادی برای اجرا کمک گرفتیم. فضای مبادله بزرگی هم در نظر گرفتیم تا فاصله اجتماعی رعایت شود. سورتینگ اتوماتیک هم راه‌اندازی شد.»

او در پاسخ به این سوال که ستاپ به چه صورت توانسته به ماموران پستی در بحث توزیع و ارسال کمک کند، هم گفت: «یکسری استارت‌اپ‌ها قرار است در توسعه سکوی تجارت الکترونیکی به شرکت پست کمک کند؛ اما جنس تعامل آنها با باقی همکاری‌ها متفاوت است. یعنی با پست در بحث لجستیک همکاری کنند. دراین مورد قوانین دست و پاگیر است. به همین خاطر دنبال راهکاری هستیم تا هم قانون را نقض نکرده باشیم و هم در راه همکاری با این نوع استارت‌اپ‌ها تسهیل کننده هم باشیم.»

به گفته قادری براساس قانون اگر پست بخواهد سهمی از درآمد خود را به استارت‌آپ‌ها اختصاص دهد یا محصولشان را بخرد، با چالش روبرو می‌شود و اگر بخواهد به صورت مناقصه این همکاری را شکل دهد، انحصار ایجاد می‌شود و باقی کسب‌وکارها نمی‌توانند در کنار پست قرار بگیرند. به همین خاطر در حال تعریف مدل‌های همکاری هستند تا به صورتی استارت‌اپ‌ها هم مشتری خدمات شوند و اگر نتوانستند با مدل همکاری پیش بروند، مجبور هستند مناقصه برگزار کنند تا از میان چند استارت اپاز چند استارت آپ یکی برنده شود.