بازی تاج و تخت

به گزارش پیوست، سازمان نصر کشور در حالی با ۱۸ هزار و حضور در ۳۰ استان سال پرآشوب ۹۹ را به پایان می‌برد که پس از نزدیک به دو دهه حیات پر فراز و نشیب برای اولین بار با چالش در پایتخت و سطح استان‌های خود به صورت هم زمان مواجه است . برهه‌ای تاریخی که در آن  از یک سو سازمان نظام صنفی تهران میان دو گروه رقیب دو پاره شده و نبرد بدون آتش‌بس حتی پس از برگزاری دو مجمع ادامه دارد و از سوی دیگر تسویه‌حساب‌های دیرین در میان استان‌های رها شده از استیلای تهران باعث شده است که امیدها به ظهور یک رئیس کارکشته صنفی از میان طیف کارکشته، از میان دیگر استان‌ها هر روز کمرنگ‌تر از دیروز شود.

جنوب صنفی

سازمان نصر تهران روزهای سختی را حتی پیش از برگزاری انتخابات اخیر در حین رقابت‌های انتخاباتی دو فهرست اصلی تجربه کرد که حالا در قیاس با هرج و مرج امروز خود، آن روزها کم و بیش شبیه تعطیلات به نظر می‌رسند. پس از یک فصلی رقابتی بسیار خونین میان دو فهرست هم‌آفرینی صنفی و نصر فراگیر که اولی به ریاست حسین اسلامی و دومی به سر لیستی آزاد معروفی وارد رقابت شده بودند طی یک انتخابات آنلاین بر بستر بلاک‌چین و با ماجراهای فراوان سرانجام لیست پرقدرت اسلامی که تایید بسیاری از هلدینگ‌ها و شرکت‌های بزرگ خصوصی و حاکمیتی را پشت سر داشت پیروزی قاطع ولی نزدیکی با کسب ۱۲ کرسی از هیات مدیره ۲۰ نفره به دست آورد. در انتخابات داخلی هیات مدیره هم هیچ نشانی از مصالحه نبود و از یک سو تمام کرسی‌ها حساس به ترکیب برنده رسید و از سوی دیگر فهرست بازنده هم شواهد و ادعاهایی مبتنی بر محل شک بودن آرای دو شاخه فروشگاه‌ها و مشاورین رو کرد.

پافشاری بر ادعای تقلب در حالی کار را به مجمع نخست کشاند که معدود روزنه‌ها برای همراهی هر دو طیف با یکدیگر یکی پس از دیگری بسته شد. گروه نصر فراگیر که خودش را حافظ جریان اصیل صنفی در برابر جریان تسلط‌طلب حاکمیتی می‌خواند پشت رئیس هیات نظارت و رئیس پیشین سازمان نصر کشور یعنی ناصرعلی سعادت صف بست و همین تمایل به تغییر نتیجه انتخابات بخش بزرگی از ریش سفیدان سازمان را به اعتراض واداشت.

دورنمای اینکه با شکست پروژه ائتلاف در تهران، انتخابات نصر کشور نصیب اصفهان ، رقیب سنتی تهران در دوره سعادت، خواهد شد باعث شد تیغ اعتراضات به نتایج چنان در تهران تیز‌تر شود که سرانجام انتخابات برای دو شاخه فروشگاه‌ها و مشاورین بازنگری شود. جلسات هیات مدیره تهران نیمه بایکوت است و نیروهای متعدد میانه‌روی هر دو طرف حالا خود را در میانه یک گروکشی میان وفاداری به تعابیر از قوانین و احترام به رای مردم در انتخابات ببینند.

هرچند معترضین با پافشاری بر تجدید بخش‌هایی از انتخابات مورد انتقاد بخش‌های سنتی‌تر سازمان به دلیل تضعیف انتخابات قرار گرفته‌اند ولی طیف فعلا برنده هم با این مشکل مواجهند که نه تنها برنامه و شخص نهایی را برای پیروزی در انتخابات کشوری ندارند بلکه مجموعه‌ای از دیدار و توافق‌هایشان با رقبای سنتی سازمان مثلا در اتحادیه صادرکنندگان نرم‌افزار آنها را هم از تفکر بنیادین سازمان در مورد جغرافیای تشکل‌ها دور کرده است. به طور خلاصه حالا هیات مدیره نصر تهران ترکیبی است از یک اکثریت مورد ابهام و محاصره شده، یک اقلیت ستیزه‌جو و منتقد و ریش‌سفیدانی که از ائتلاف دست‌شسته و فقط امیدوار به ظهور یک نجات‌دهنده در انتخابات نصر کشور برای فروکش‌کردن رقابت‌ها هستند.

حسین اسلامی رئیس هیات مدیره منتخب نصر تهران بروز اختلاف در هیات مدیره نصر تهران را رد نمی کند ولی می‌گوید به عنوان نماینده اکثریت ایجاد ائتلاف را وظیفه خودش می‌داند: «مذاکره با استان‌ها شروع شده و تجربه تاریخی هم نشان می‌دهد که تمرکز منابع و مراکز در تهران سازمان را به این سمت پیش می‌برد که از ظرفیت‌ها و ابزارهای نصر تهران نهایت استفاده را ببرد که ظرفیت مشابهی به تدریج در نصر کشور هم ایجاد شود.»

یک محاسبه ساده نشان می‌‌دهد فهرست نصر فراگیر حتی در صورت پیروزی مطلق در انتخابات هم می‌تواند در نهایت به یک ترکیب ۱۰ در برابر ۱۰ در هیات مدیره برسد که حتی کار را پیچیده‌‌تر از پیش می‌کند و حالا با همراهی نکردن حسین اسلامی برگزاری مجمع دوم فوق‌العاده هم دست کم یک ماهی به تاخیر می‌افتد ولی اسلامی به شیوه همیشگی خود هنوز بسیار خوش‌بین است:« ما از الگوی تصمیم‌گیری توزیع‌شده بدون شک در کمیسیون‌های استان تهران بهره می‌بریم که زمینه برای همگرایی و حوزه عمل بخش‌های مختلف صنف را بسیار بازتر می‌کند. همین الگو برای استان‌ها هم قابل پیش‌بینی است و می‌تواند زمینه برای رسیدن به یک همگرایی و انسجام حول یک نفر فراهم کند.»

شمال صنفی

 بیرون از عرصه پر دود و خروش نظام صنفی رایانه‌ای تهران رویدادهای نصر کشور هم بسیار پیچیده شده. اصفهان پس از پایان دوره محمد اطرج، گوشه‌گیری رسول سرائیان دبیر پیشین سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور و کناره‌گیری امیر ناظمی حالا یک برگ برنده سنگین برای پیروزی در انتخابات را دارد که گذشته دراماتیک و البته طولانی با سازمان نظام صنفی دارد. کاظم آیت الهی پیش از این یک دوره جنجالی را به عنوان رییس سازمان تجربه کرده و سابقه رفاقت و رقابت صنفیش به دهه هفتاد و انجمن شرکت‌های انفورماتیک یعنی نیای سازمان فعلی باز می‌گردد. آیت‌الهی هرچند طرفداران خود در میان چند استان متحد اصفهان را دارد ولی به خوبی آگاه است که اکثریتی از استان‌ها رقابت و گاهی کدورت تاریخی خود با نصف جهان را فراموش نکرده‌اند.

اکثریت استان‌های نصر کشور تا کنون منتظر روشن‌شدن تکلیف سازمان نصر در تهران شده‌اند که به صورت سنتی غیر از همان یک دوره یادشده ریاست نصر کشور را هم بر عهده داشته است ولی بالاگرفتن شعله‌های اختلاف در تهران بسیاری از آنها را به این نتیجه رسانده است که این‌بار پایتخت با ابهت پیشینش وارد انتخابات نخواهد شد و دست کم یک وفاق صنفی پشت سر گزینه‌ای از تهران وجود ندارد و به همین دلیل باردیگر گزینه ریاست توافقی آیت‌الهی را مزه مزه می‌کنند به ویژه که برای بسیاری از آنها انتخاب میان یک رقیب قدیمی و رفیقی غریبه چندان دشوار نیست.

رهبری این طیف از استان‌ها را تا کنون حسن هاشمی ، رئیس پیروزمند استان خراسان رضوی ، بر عهده داشته است که تاریخچه رقابتش با اصفهان نقل محافل مشهد است. هاشمی اخیرا جنبش عجیبی را در شورای مرکزی نصر کشور رهبری کرده که طرفدار برگزاری حضوری انتخابات شورای مرکزی در تهران یا یک شهر دیگر هستند.  در حالی که تقریبا تمامی استان‌ها، از جمله همین مشهد و اصفهان، انتخابات آنلاین موفقی را تجربه کردند تنها توجیه این پافشاری می‌تواند اصرار هاشمی و پیروانش بر مدیریت حساس آرای فیزیکی در انتخابات بسیار حساس پیش رو باشد.

خود هاشمی می‌گوید: «انتخابات حدود هفتاد درصد از استان‌ها آنلاین برگزار شد و برخی از استان‌ها هم سنتی بود. این تجربه ارزشمند بود ولی مطلق نبود. وقتی انتخاباتی در سطح ملی برگزار می‌شود امکان مشکلات فنی و ارتباطی را بیشتر می‌کند و در این سطح از دست دادن رای یک استان می‌تواند سرنوشت‌ساز باشد.»

هاشمی تاکید می‌کند:« افرادی که با استفاده از آرای نیابتی در انتخابات شرکت می‌کنند محدود است و از دید او بسیاری از استان‌ها نیاز دارند گزینه احتمالی برای ریاست شورای مرکزی را از نزدیک هم بشناسند و با نظراتش آشنا شوند و از دید قانونی تعداد وکالت محدودیتی ندارد و با این مدل محدود کردن نمایندگان منع قانونی ندارد.»

از دید او ریاست سازمان در استان‌ها فقط با یک گزینه مواجه نیست و می گوید:« حدود بیست استان‌ با یکدیگر در تماس و تبادل نظر هستند و بنده فقط یکی از سازمان‌دهندگان این جریان هستم. من پنج دوره پیش به سازمان آمدم و تجربه اتحادیه هم به جمع خودمان اضافه کردیم. دوستانی که در جمع تهران دیده می‌شوند به ندرت تجربه‌ای در حد شورای مرکزی دارند. آقای اثنی‌عشری در دوره پنجم بسیار موفق بودند چون کل شورای مرکزی را هم پشت سر  خود داشتند و این تجربه شورایی در جمع گزینه‌های فعلی سازمان موجود نیست.»

هاشمی تک گزینه‌ای بودن استان‌ها در برابر تهران را رد می‌کند و می‌گوید:« همین حالا هم استان‌ها بیشتر از سه نفر برای معرفی به عنوان رئیس سازمان نصر کشور به ریاست‌جمهوری چهره دارند ولی من از آنها نام نمی‌برم که سوتفاهمی نشود. گذاشتن این شرط که حتما باید نظر تهران با نظر باقی استان‌‌ها برای ریاست همراه باشد در این بازه چندان جای پافشاری ندارد. اوضاع تهران در شرایط فعلی چندان اجازه چنین مانوری را نمی‌‌دهد.»

زمستان در راه است

راهبرد هوشمندانه اصفهان تا کنون دوری گزیدن از جریان اصلی مناقشات بوده است و خود آیت الهی به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی ریاست تاکید می‌کند وارد شدن فعالی در زد و خوردهای انتخاباتی با هدف شخصیش سازگار نیست و می گوید:« تضاد ذاتی میان نصر تهران و سایر استان‌ها از این اختلاف شکل می‌گیرد که اقتصاد تهران به تنهایی نزدیک به نیمی از کل بخش ماست ولی مشکلات استان‌ها شاید بیش از هفتاد درصد امور سازمان را به خود اختصاص دهد. همین باعث می‌شود که برای ریاست بعدی سازمان تجربه به انگیزه برتری داشته باشد تا بتواند انسجام را ایجاد کند.  به شخصه هنوز انگیزه‌ای برای ریاست شورای مرکزی ندارم و در انتظار چهره‌ای هستم که انسجام حول وی شکل بگیرد.»

از دید او برای ریاست سازمان باید انسجام را به عنوان یک عنصر حیاتی در نظر گرفت و ادامه می‌دهد:« تعداد آرا هرچند مهم است ولی همه ماجرای ریاست بر یک تشکل مردم‌نهاد در سطح ملی نیست. باید از سمپاشی پرهیز کرد که در نهایت بازنده آن همه بازیگران سازمان خواهند بود.»

آیت‌الهی دید میانه‌ای در مورد برگزاری حضوری انتخابات کشوری دارد و می‌گوید: «گروه‌های جدید سازمان همدیگر را نمی‌شناسند و دمکراسی بدون ائتلاف شکل نمی‌گیرد. مکانیزم‌های آنلاین بدون شک کار می‌کنند و نیاز اولیه را به خوبی برطرف می‌کنند ولی نگهبانی از تعهد اخلاقی استان‌ها به یکدیگر در فضای آنلاین چندان آسان نخواهد بود. »

خود شخص آیت‌الهی و پیشینه او در تضاد با آرای بخشی از روسای سازمان تا کنون سایه سنگینی بر رقابت‌های نصر تهران هم انداخته است جایی که نمی‌توان نقش او را در ورود جدی چهره‌هایی مانند سعادت نادیده گرفت برای همین شاید یکی از معدود روزنه‌های باقی‌مانده کاندیدا شدن محمدعلی یوسفی‌زاده مدیرعامل آسیاتک و شخصیت محبوب تقریبا تمامی طیف‌های تهران و حتی استان‌ها برای ریاست سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور باشد.

یوسفی‌زاده پیش از این کاندیداتوری برای ریاست سازمان نصر تهران را هم با دستاویز قراردادن مشغله‌های حرفه‌ای و شخصی رد کرده است ولی خودش تا کنون همه این شنیده‌ها را در فشار انتخاباتی و رسانه‌ای رد کرده است.

هرچند سرنوشت هیچ‌کدام از این کاندیداهای احتمالی تا آخرین روز مشخص نیست ولی نمی‌توان رد کرد که طی دو دهه گذشته هرگز سازمان نظام صنفی رایانه‌ای چنین در تمامی سطوح با نبرد میان طیف‌های مدعی قدرت در خود مواجه نبوده است و حالا برای اولین بار باید هم‌زمان اختلاف شدید در پایتخت، رقابت تاریخی در استان‌ها و چالش مشروعیت و محبوبیت هم‌زمان را دوام بیاورد. به درازا کشیده شدن فرآیندهای دمکراتیک سازمان خطر مصادف شدن انتخاب رئیس نصر کشور با تغییر دولت را جدی‌تر می‌کند که لاجرم امضای حکم ریاست سازمان توسط رئیس جمهور بعدی را می‌تواند برای نزدیک به یک سالی به تاخیر بیندازد و ضربه دیگری به وثوق قانونی سازمان نصر باشد. زمستان سختی در میانه یک بازار سخت برای این سازمان مردم‌نهاد در پیش است.