سمبل جنگ از راه دور

دانیل تردیمن

۲۵ شهریور ۱۳۹۴

زمان مطالعه : ۵ دقیقه

شماره ۱۸

تاریخ به‌روزرسانی: ۱۱ دی ۱۳۹۸

امروزه کلمه پهپاد برای اشاره به هر نوع هواپیمای بدون سرنشین با کنترل از راه دور استفاده می‌شود که بالگردهای چهار پروانه کوادکوپتر (quadcopter) تا نمونه‌های پیشرفته‌تر اوکتوکوپتر (octocopter) را نیز شامل می‌شود. اما در دنیای نظامی، پهپاد مفهومی دقیق‌تر دارد. حداقل در آمریکا این واژه به پریدیتور اشاره دارد که دستگاهی با قدرت جنگی و امکان پرواز در ارتفاعی تا 25 هزار فوت برای مدت 40 ساعت است. پریدیتور در پرواز عالی نیست، به راحتی می‌توان به آن شلیک کرد و موجب سقوطش شد. اما این امکان را به خلبان خود داده است که بدون ایجاد خطر برای نیروهای نظامی یا تجهیزات آنها، غیر از خود پهپاد، بتواند در نقطه دیگری از جهان مانور یا حمله انجام دهد. امروزه برخی از سازمان‌های مجری قانون مانند مرزبانی و گمرکات آمریکا به این نوع پهپاد دسترسی دارند و از آن برای مبارزه با مواد مخدر استفاده می‌کنند. ریچارد ویتل، خبرنگار کهنه‌کار پنتاگون بعد از نوشتن کتابی درمورد V-22 Osprey-هواپیمایی نظامی که مانند بالگرد برمی‌خیزد و فرود می‌آید- اکنون درباره نسل بعدی می‌نویسد. پای صحبت او در مورد پهپادها می‌نشینیم.مجله هوافضا می‌گوید پریدیتور یکی از 10 هواپیمایی بود که جهان را تغییر داد، چطور؟پریدیتور در سال 2001 اولین اسلحه جهان بود که اپراتور آن می‌توانست به یک فرد در سمت دیگر جهان حمله کند و مانند تک‌تیرانداز او را بکشد و خودش کاملا در امان باشد. مدت پرواز فوق‌العاده پریدیتور نیز آن را به نوعی جدید و قدرتمند از پهپادهای اطلاعاتی، شناسایی و جاسوسی تبدیل کرد که برای هواپیماهای باسرنشین جنگی، هدف را با انداختن یک لیزر مشخص می‌کرد، مکالمات دشمن را شنود می‌کند، درباره تحرکات دشمن روی زمین به نیروها هشدار می‌دهد و نمایی از میدان جنگ را در اختیار فرماندهان می‌گذارد. پیش از پریدیتور، پهپادها در بهترین حالت یک فناوری پیشرو، غیرقابل اعتماد و بدون ارتباط با چیزی غیر از اپراتور خود بودند. این توانمندی‌های جدید پریدیتور توانست تفکر نظامیان را در مورد پهپاد تغییر دهد و منجر به انقلاب پهپادی شود که روش جنگیدن ارتش، سازمان سیا و روش دفاع و هوانوردی را تغییر داد و اکنون گونه غیرنظامی آن با سرعتی تغییر می‌کند که سازمان هوانوردی امکان مدیریت آن را ندارد.

این سوال مبدئی بسیار غیرمعمول دارد. توسط نهادهای نظامی که ساخته نشد؟ چطور به وجود آمد؟ پریدیتور توسط کسانی ابداع و تبدیل به فناوری تغییردهنده جهان شد که کسی به ذهنش هم نمی‌رسد – تا حد زیادی سنت‌شکنانی که چشم‌انداز روشنی داشتند. این گروه شامل یکی از مهندسان سابق هوافضای اسرائیل می‌شود که پارکینگ خانه‌اش را به آزمایشگاه پهپاد تبدیل کرد و دو برادر کارآفرین متهور که ایده‌های او را زمانی خریدند که ارتش حاضر به خرید آنها نشده بود. این دو خلبان سابق ارتش، پتانسیل ایده یک هواپیمای بدون سرنشین را درک و خیلی زود آن را به پیمانکاران ارتش مانند اسنیک و دیگران تحمیل کردند. پریدیتور نیز مانند کامپیوترهای شخصی در ابتدا یک ایده جدید بود که جذاب به نظر می‌رسید اما کسی نمی‌دانست به چه دردی می‌خورد. کم‌کم نوآورانی پیدا شدند و تغییراتی در نرم‌افزار، سخت‌افزار و معماری ارتباطاتی آن ایجاد کردند. مانند کامپیوتر که از یک ایده به یک ضرورت تبدیل شد، پریدیتور هم همین‌طور بود. ظاهرا نیروهای نظامی بر سر پریدیتور به نوعی رقابت هم رسیدند. جریان چه بود؟ از اولین سنت‌شکنانی که پتانسیل پریدیتور را در روزهای ابتدایی درک کردند، ژنرال رونالد فاگلمن، رئیس ستاد نیروی هوایی وقت بود که در دوران جنگ ویتنام جنگنده را با کمک FACsهای میستی فست خلبانی کرده بود (کنترل‌های هوایی رو به جلو، پرنده‌هایی که به آتشبار مستقیم کمک می‌کردند تا نیروهای خود مورد اصابت قرار نگیرند). پریدیتور در ابتدا برنامه‌ای مشترک بین نیروی دریایی و زمینی بود که ترجیح داده بودند از خلبانان نیروی هوایی برای هدایت آن استفاده کنند. فاگلمن به این نتیجه رسید که نیروی هوایی خانه مشروع پریدیتور است چرا که این هواپیما روی باند نشست و برخاست می‌کند. با کمک یکی از فرماندهان نیروهای هوایی به نام اسنیک – از اپراتورهای بوروکراتیک درجه یک – و متحدانش، فالگمن توانست وزارت دفاع را قانع...