شبکه صاعقه چیست و چطور باید از آن استفاده کرد؟

به گزاش پیوست، شبکه صاعقه راهکاری برای انجام تراکنش‌‌های بیت‌کوین بدون نیاز به تایید روی بلاک‌چین است. این راهکار برای افزایش سرعت و تعداد تراکنش‌‌های بیت‌کوین ارائه شده است.

محققان، سازندگان و البته کاربران بیت‌کوین سعی به ارائه راهکاری دارند تا تعداد تراکنش‌های بیت‌کوین را افزایش دهند. می‌توان گفت که بهترین راهکار ارائه شده تا به امروز شبکه صاعقه است. اما آیا این راهکار می‌تواند مشکلاتی که توسعه بیت‌کوین و افزایش کاربران به همراه داشته را حل کند؟

محدودیت‌های فعلی بیت‌کوین: سرعت و هزینه

پیش از اینکه به راهکار‌ صاعقه پرداخته شود دو محدودیتی که بلاک‌چین با آن مواجه است را بررسی می‌کنیم. اولین محدودیت سرعت است.

بلوک‌ها در بلاک‌چین در واقع گروهی از تراکنش‌ها هستند که در یک بلوک ذخیره شده‌اند. براساس طراحی خاص بلاک‌چین، تنها تعداد محدودی تراکنش را می‌توان در یک بلوک جای داد.

اگر تراکنش شما در لحظه وارد بلوک نشود به صف انتظار می‌پیوندد. صف انتظار ممکن است از چند دقیقه یا حتی چند روز طول بکشد که زمان آن به تعداد تراکنش‌های موجود در صف بستگی دارد.

بنابراین این ویژگی نشان می‌دهد که بلاک‌چین ابزار خوبی برای انجام تراکنش‌های سریع مثلا خرید یک لیوان قهوه نیست. برای هیچکس راحت نیست که در هنگام خرید منتظر آن باشد که شبکه بلاک‌چین تراکنش او را تایید کند.

دومین مشکل هزینه است. شبکه بیت کوین و دیگر شبکه‌ها برپایه پروتکلی به نام اثبات کار ساخته شده‌اند.

در این روش ماینر‌ها برای حل یک پازل دشوار انرژی صرف می‌کنند. سپس این ماینر‌ها برای تامین هزینه تجهیزات و انرژی مورد استفاده در این محاسبات یک هزینه تراکنش را مشخص می‌کنند.

اگر سیستم موردنظر کوچک باشد و تعداد تراکنش‌ها کم باشند شبکه به خوبی کار خواهد کرد و هزینه تراکنش نیز پایین خواهد بود. اما با رشد شبکه هزینه تراکنش نیز افزایش پیدا می‌کند، زیرا هر بلوک فضای محدودی برای جای دادن اطلاعات دارد. درنتیجه هرگاه بار کاری افزایش پیدا کند تراکنش‌هایی که هزینه بالاتری دارند در اولویت قرار می‌گیرند.

اولین بار زمانی مشکل بیت‌کوین در مقیاس بالا نمایان شد که در سال ۲۰۱۷ افراد زیادی به این رمزارز روی آوردند و شبکه بلاک‌چین قادر به پاسخ به این حجم از تراکنش‌ها نبود. این مشکل به حدی بود که در دسامبر سال ۲۰۱۷ هزینه هر تراکنش برای تمامی تراکنش‌ها در شبکه بلاک‌چین بیت‌کوین به ۳۷ دلار رسید. مسلم است که چنین هزینه‌ای مقرون به صرفه نخواهد بود و در برخی موارد هزینه تراکنش حتی از مقدار بیت‌کوینی که می‌خواهید منتقل کنید بالاتر است. به همین دلیل شبکه صاعقه وارد عرصه شد.

شبکه صاعقه چیست؟

شبکه صاعقه یک «لایه ثانویه» روی شبکه بیت کوین است. یعنی این شبکه به صورت مجزا از شبکه بیت‌کوین ساخته شده اما با آن رابطه دارد. این شبکه از کانال‌هایی تشکیل شده است که به افراد و شرکت‌ها اجازه می‌دهد بدون تایید تراکنش روی بلاک‌چین آن را به انجام رسانند.

از لحاظ تئوری این شبکه می‌تواند هزاران یا حتی صد‌ها هزار تراکنش را در لحظه انجام دهد که برای تراکنش‌های خرد فوق‌العاده خواهد بود.

این سیستم در واقع شبیه به سیستمی است که در حال حاضر شرکت‌هایی همچون ویزا و مسترکارت از آن استفاده می‌شود. وقتی شما چیزی را پرداخت می‌کنید همان لحظه پرداخت تکمیل نمی‌شود. در عوض خیلی سریع موجودی خریدار به درخواست فروشنده بررسی و تایید می‌شود، سپس چراغ سبزی برای انجام تراکنش داده می‌شود. اما انتقال دارایی بعدا انجام می‌گیرد و حتی در برخی موارد حتی چند روز یا چند هفته بعد.

شبکه صاعقه از گره‌هایی تشکیل شده است که پرداخت‌ها را پردازش می‌کند و تراکنش‌ها معمولا با استفاده از کد‌های QR انجام می‌گیرد. به طور کلی این شبکه پرداخت سریع‌تر را با هزینه کمتر فراهم ممکن می‌سازد.

چه کسی این ایده را ارائه کرد؟

منشا شبکه صاعقه را می‌توان تا نوشته‌های ساتوشی ناکاموتو سازنده ناشناس بیت‌کوین دنبال کرد اما در واقع محققانی به نام جوزف پون و تادوس دریجا در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۶ طرح اولیه شبکه صاعقه را ارائه کردند.

آنها در این طرح ادعا می‌کنند که شبکه‌ای از کانال‌ها برای ریزتراکنش‌ها می‌تواند مشکل شبکه بیت‌کوین را حل کند و نیازی به تغییر شبکه بیت‌کوین نیست.

آزمایشگاه صاعقه که در زمینه مهندسی بلاک‌چین فعال است به راه‌اندازی نسخه آزمایشی این شبکه کمک کرد و شبکه صاعقه به صورت آزمایشی در ماه مارس ۲۰۱۸ راه اندازی شد. این شبکه با سرمایه ۲.۵میلیون دلاری راه اندازی شد و سرمایه گذاران نامداری از جمله جک دورسی مدیرعامل توییتر را جزء سرمایه‌گذاران خود داشت.

شبکه صاعقه چطور عمل می‌کند؟

شبکه صاعقه در عین افزایش سرعت تراکنش‌ها، هزینه آنها را نیز کاهش می‌دهد. کانال‌های این شبکه غیرعمومی و اتصال‌ها نفر به نفری هستند که از طریق آن پرداخت انجام می‌گیرد. تعدادی نامحدودی تراکنش از طریق این کانال‌ها امکان پذیر است.

این شبکه از طریق گره‌هایی به هم می‌پیوندد. این گره‌ها توسط افراد معمولی تشکیل می‌شوند و به همین دلیل شبکه صاعقه نیز نامتمرکز محسوب می‌شود.

برای استفاده از شبکه صاعقه مقداری بیت‌کوین باید در یک کانال قفل شود. سپس این مقدار بیت‌کوین را تا زمانی که کانال باز است می‌توانید در شبکه صاعقه خرج کنید.

وقتی فردی می‌خواهد یک تراکنش را دریافت کند، یک صورت حساب ایجاد خواهد شد. این صورت حساب‌ها زنجیره‌ای از حروف و اعداد هستند-که معمولا به صورت کد‌های QR نمایش داده می‌شوند. سپس فردی که می‌خواهد مبلغ مورد نظر را پرداخت کند باید این صورت حساب را با استفاده از کیف پول صاعقه اسکن کرده و تمایل خود برای انجام تراکنش را تایید کند.

پس از پرداخت این تاییدیه از طریق شبکه به فردی که درخواست را ارائه کرده بود ارسال می‌شود. از آنجایی که این شبکه فرد به فرد است، پردازش پرداخت به هیچ کدام از طرفین بستگی ندارد. این فرایند معمولا تنها در چند ثانیه انجام می‌گیرد-به همین دلیل صاعقه نامیده شده است.

از آنجایی که این تراکنش‌ها در بلاک‌چین بیت‌کوین انجام نمی‌گیرد بنابراین زمان و هزینه بسیار پایین است. یعنی شما می‌توانید تراکنش‌های کوچکی حتی تا یک ساتوشی را نیز تکمیل کنید. به همین دلیل است که این شبکه برای تراکنش‌های روزمره مناسب است-تراکنش‌های بزرگتر را می‌توان بررو شبکه بیتکوین نیز انجام داد.

هرگاه فرد کارش با شبکه صاعقه تمام شد می‌تواند کانال خود را بسته و از شبکه خارج شود و دوباره به شبکه استاندارد بیتکوین بازگردد.

چطور با استفاده از شبکه صاعقه بیتکوین پرداخت کنم؟

فرض کنید بخواهید برای کافی‌شاپ محلی خود پول منتقل کنید. شما ابتدا باید بیتکوین را به کیف پولی منتقل کنید که برای آزاد کردن دارایی درون آن به بیش از یک امضا یا کلید نیاز خواهد بود.

این کیف پول‌ها را معمولا چند امضایی می‌نامند. شبکه صاعقه قراردادی را ارائه می‌دهد که دریافت و پرداخت هزینه را تضمین می‌کند. در واقع یک دفتر حسابرسی ایجاد می‌شود.

هرباری که شما یک لیوان قهوه می‌خرید آمار مالی تازه‌ای ایجاد می‌شود و شما با استفاده از کلید عمومی خود آن را امضا می‌کنید و سپس مشخص می‌شود چقدر در کیف پول شما باقی خواهد ماند و چقدر در کیف پول کافی شاپ.

پس از اینکه دیگر نیازی به این کانال نباشد، یعنی قصد نداشته باشید دیگر از این کافی‌شاپ خرید کنید می‌توانید کانال ایجاد شده را ببندید و دفتر حساب‌ها به بلاک‌چین گزارش می‌شود و تراکنش‌های مورد نیاز انجام می‌گیرد.

همچنین هرگونه اختلاف برسر پرداختی‌ها براساس آخرین آمار ثبت شده حسابرسی خواهد شد.

اما اگر شما به مکان دیگری برای خرید رفتید و کانال مستقیم با آن مکان نداشتید چه خواهد شد؟ شبکه صاعقه کوتاه ترین مسیر بین شما و فروشگاه را از طریق دیگر افراد این شبکه ارائه خواهد کرد.

شبکه صاعقه محدود به بیت‌کوین نیست

با اینکه این شبکه در ابتدا برای بیت‌کوین راه‌اندازی شد، اما این تکنولوژی در حال حاضر برای بسیاری از رمز‌ارز‌ها از جمله لایتکوین، استلار، اتریوم و ریپل ارائه شده است.

شما با ایجاد یک گره یا با استفاده از کیف پول صاعقه می‌توانید این کار را انجام دهید. در زیر روش‌های موجود را توضیح خواهیم داد:

کیف پول صاعقه در اندروید

اگر نمی‌خواهید یک گره کامل را تشکیل دهید می‌توانید اپلیکیشن کیف‌ پول صاعقه برای بیت‌کوین را روی گوشی اندروید خود دانلود کنید، این کیف پول تمامی کارهای مورد نیاز را انجام خواهد داد و شما به شبکه صاعقه متصل خواهید شد. از این طریق شما می‌توانید یک کانال صاعقه ایجاد کنید و به دیگر کاربران پول انتقال دهید. همچنین این کیف پول «غیر-توقیفی» است. یعنی شما با نگهداری از کلید‌های بیت‌کوین، دارایی خود را در دست خواهید داشت و خودتان وظیفه نگهداری از آن را دارید.

کیف پول بلو در iOS و اندروید: اگر می‌خواهید از شبکه صاعقه استفاده کنید اما وظیفه نگهداری از موجودی برعهده شما نباشد کیف پول بلو برای شما گزینه مناسبی است. این خدمت با نگهداری از دارایی شما یک گره برای شما ایجاد می‌کند. با استفاده از این گره شما می‌توانید تراکنش‌های صاعقه را تجربه کنید اما امکان برداشت بیتکوین از شبکه صاعقه را نخواهید داشت.

گره کاسا: برای اینکه تجربه کاملی از شبکه صاعقه داشته باشید می‌توانید یک گره کامل ایجاد کنید. به نظر پیچیده می‌آید اما اینچنین نیست. سازندگان اپلیکیشن کاسا (Casa) همه‌ آنچه نیاز دارید را در یک بسته در اختیار شما قرار می‌دهند و تنها کاری که شما باید انجام دهید فعال کردن گره است.

با نصب این اپلیکیشن شما به شبکه بیتکوین و صاعقه دسترسی خواهید. همچنین شما با متصل کردن کامپیوتر خود می‌توانید گره خودتان را بسازید که اصولا شما را به یک بانک تبدیل می‌کند: شما فرد مالک و کنترل کننده دارایی‌های خود خواهید بود.

گره ای‌کلر (Eclair): اگر هنوز هم اعتماد کامل ندارید می‌توانید گره را تماما خودتان ایجاد کنید. برای این کار به علم کامپیوتری بیشتری نیاز دارید. شما باید ای‌کلر را دانلود و برروی کامپیوتر خود اجرا کنید. پس از این کار شما مسیری برای انجام تراکنش در شبکه ایجاد خواهید کرد و می‌توانید تراکنش‌های خودتان را نیز انجام دهید.

این برنامه همچنین در یک نسخه اندروید نیز موجود است و با استفاده از این اپلیکیشن نیز شما کنترل بیتکوین خودتان را دراختیار خواهید داشت. تنها مشکل این است که قادر به دریافت بیتکوین نخواهید بود.

جول: جول یک افزونه روی مرورگر شما خواهد بود که به شما اجازه می‌دهد گره صاعقه خود را به مرورگر خود متصل کنید و درنتیجه با استفاده از مرورگر‌ها می‌توانید به سادگی پرداخت‌های خود را انجام دهید.

چالش‌های صاعقه

همانطور که تا به اینجا گفتیم شبکه صاعقه مزایای زیادی دارد و سرعت تراکنش‌ها را به شدت افزایش می‌دهد، همچنین با استفاده از این شبکه تراکنش‌های کوچک نیز مقرون به صرفه خواهند بود. حالا این سوال پیش می‌آید که چرا هنوز این شبکه همه گیر نشده است؟ با وجود تمامی این مزایا و کاربری ساده، هنوز اکثر شرکت‌های فعال در حوزه رمزارز‌ها حاضر به استفاده و پذیر این شبکه نیستند.

به نظر می‌رسد که ظرفیت پایین کانال‌های صاعقه یکی از دلایل اصلی این موضوع باشد.

شبکه صاعقه به دلایل امنیتی در همان ابتدا برای مبلغ قابل انتقال از طریق کانال‌ها محدودیتی ایجاد کرده است (۱۵۰۰ دلار) و این محدودیت باعث شده است تا بسیاری از صرافی‌ها و شرکت‌های مهم از پذیرش این شبکه به عنوان یک گزینه پرداخت اجتناب کنند.

همچنین مسئله دیگری که بسیار حائز اهمیت است امنیت پایین این شبکه است. در حال حاضر چیزی در حدود ۹ میلیون دلار بیت‌کوین در شبکه صاعقه قفل شده است که به گفته محققان دانشگاه اورشلیم در خطر حمله قرار دارند.

جونا هاریس و آویو زوهار متخصصان کامپیوتر در مقاله‌ای در وبسایت مدیوم توضیح دادند که شبکه‌های پرداخت کانالی در معرض خطر تراکم درخواست قرار دارند که اجازه نخواهد داد کاربران به موقع دارایی‌های خود را خارج کرده و از ربوده شدن آن جلوگیری کنند.

شبکه صاعقه در واقع از کانال‌ها و گره‌ها برای انتقال اطلاعات مربوط به یک تراکنش استفاده می‌کند. اگر شما کانال مستقیمی با محل پرداخت خود نداشته باشید این شبکه نزدیک‌ترین مسیر را از بین کانال‌های موجود انتخاب می‌کند. مثلا فرض کنید که بین شما و کافی‌شاپی که می‌خواهید به آن پول پرداخت کنید چهار گره وجود داشته باشد. اطلاعات مالی شما به گره ۲ منتقل شده، این گره اطلاعات را تایید کرده و سپس به گره ۳ تحویل می‌دهد و این گره نیز به گره بعدی تا در نهایت به دست کافی شاپ خواهد رسید. در این روش برای جلوگیری از سرقت اموال در صورتی که یکی از گره‌ها ادعای نادرستی ارائه کند به آخرین صورت‌ حساب مراجعه شد و مسئله حل می‌شود.

شبکه بلاک‌چین درخواست سارق و قربانی را بررسی می‌کند و مشکل برطرف می‌شود اما زمانی این فرایند به مشکل خواهد خورد که تعداد زیادی درخواست به طور همزمان ارائه شود. از آنجایی که این درخواست‌ها باید در بازه زمانی مشخصی به شبکه بلاک‌چین ارائه شوند، درصورت ازدیاد و ترافیک درخواست‌ها و به پایان رسیدن این زمان دیگر قادر به تایید ادعای خود نخواهید بود.

این محققان نشان دادند که حتی حمله همزمان به 85 کانال برای رسیدن به پول کافی است و در این بین حداقل یکی از این تراکنش‌ها به نفع مهاجمان تمام خواهد شد.

به گفته هاریس و زوهار حدود ۹۵ درصد از ۲ هزار گره فعلی این شبکه در خطر چنین حملاتی قرار دارند و نسبت به آن آسیب پذیرند.

با وجود تمامی مشکلات و آسیب پذیری‌ این شبکه سازندگان شبکه صاعقه امیدوارند که با رفع این مشکلات مردم را به استفاده از این شبکه مجاب کنند. محققان نیز معتقدند که با وجود جدی بودن تهدیدها امکان جلوگیری از آن وجود دارد.

زوهار می‌گوید شبکه صاعقه یکی از بهترین امید‌های بیت‌کوین برای توسعه و افزایش مقیاس است و با وجود اینکه مشکلات فعلی شاید در کوتاه مدت مسئله ساز باشد اما در طولانی مدت قابل حل خواهند بود و ما به آینده آن امیدواریم.

منبع: forbes و medium