دیوید لیون (David Lyon) 67 سال دارد و شهرتش در چند سال اخیر ناگهان فراگیر شده است. استاد دانشگاه کویینز کانادا و واضع نظریه «جامعه نظارتی» عملا در مورد نظارت و مراقبت در جامعه اطلاعاتی کار میکند. علاقه او در تدریس، پژوهش و نگارش، درک لحظههای کلیدی تحولات اجتماعی در جهان مدرن است. نظارت در جامعه اطلاعاتی، پستمدرنیته و جامعهشناسی دین محور علایق و مطالعات او را تشکیل میدهد. معتقد است همزمانی فرهنگ پستمدرن و شکلگیری جامعه اطلاعاتی در نتیجه فناوری جدید عملا ما را در شرایط متفاوتی قرار داده است. توجه خاصی به فیلمهای سینمایی دارد و در بسیاری از مقالات و کتابهایش عملا با تحلیل یک فیلم یا یک موضوع رسانهای خاص، ساختار تحلیلش را شکل میدهد. با مروری بر سیر تحولات استدلال میکند باید در برابر گسترش نظارت و مراقبت به واسطه جمعآوری دادههای شخصی از طریق شبکههای اجتماعی، کارتهای شناسایی هوشمند و دوربینهای مداربسته مقاومت کنیم. در نهایت باور دارد معنویتگرایی روزنه امیدی است که برایمان باقی مانده است.
دغدغه اصلی دیوید لیون چگونگی شکلگیری جامعه مدرن، چگونگی شکلگیری وضعیت پستمدرن و چگونگی شکلگیری جامعه اطلاعاتی است. به قول خودش پیدا کردن لحظات کلیدی تحولات و درک تغییرات اجتماعی منجر به تحولات، مهمترین دغدغه اوست. اما مجموعه این مطالعات را در موضوع «گستره نامحدود نظارت و مراقبت در نتیجه فناوری جدید» متمرکز کرده است. دغدغه لیون درباره جامعه نظارتی منجر به شکلگیری پروژه نظارت در دانشگاه کویینز شد؛ پروژهای که با حمایت دولت کانادا و با همکاری الیا زوریک (Elia Zureik) در سال 2008 میلادی به شکل رسمی آغاز شد و در سال 2012 میلادی عملا به یک مرکز نظارتی مردمنهاد در کشور کانادا تبدیل شد. این موسسه مطالعات بینرشتهای علوم اجتماعی، ارتباطات، حقوق، کامپیوتر، اقتصاد، مدیریت و کسب و کار را پشتیبانی میکند. به اعتقاد دیوید لیون، با گستردهتر شدن و توسعه الگوهای نظارت و مراقبت در فضاهای کسب و کار و نیز توسط دولتها، حوزه مطالعات نظارت و جامعه نظارتی اهمیتی روزافزون یافته است. چرا که (در غرب) ما با یک سیستم پیچیده و پویا روبهرو هستیم که از فناوریهای جدید برای گسترش و تعمیق مراقبت و نظارت استفاده میکند. کار اصلی این مرکز مطالعه روندهای نظارت و مراقبت، زمینههایی که فناوری جدید عامل ظهور آن است و الگوهای جمعآوری دادههای شخصی، پاکسازی دادهها، دستهبندی دادهها، ذخیرهسازی دادهها و تحلیل دادهها برای اهداف تجاری و سیاسی است. در نهایت تلاش میکند با ارائه گزارش درست مبتنی بر سیاستگذاریهای کلان و قانونگذاری، به خصوص در کشور کانادا، تاثیر مستقیم داشته باشد. دیوید لیون در سالهای اخیر و همزمان با پروژه نظارت، مدیر پروژه دیگری با عنوان شفافیت نو (New Transparency) در این مرکز بود که گزارش نهایی آن چند ماه پیش تحت عنوان «زندگی شفاف: نظارت و مراقبت در کشور کانادا» منتشر شد. اما جایگاه لیون به عنوان بنیانگذار یکی از مهمترین نهادهای پژوهشی کشور کانادا در حوزه...