بازار صوت و تصویر فراگیر نیاز به تنظیم‌گری دارد

به گزارش پیوست، در این بخشنامه تاکید شده که هر گونه فعالیت در این زمینه بدون مجوز این سازمان غیر مجاز است. براساس اعلام «وحید فرهمند» معاون تدوین مقررات و امور حقوقی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر (ساترا)  به پیوست طبق این ابلاغیه و برای اجرای درست قوانین بالادستی که پیش از این موجود بوده‌اند فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر شامل سرویس‌های VOD، اشتراک ویدئو، IPTV و غیره باید از این سازمان مجوزهای لازم خود را دریافت کنند. فرهمند در مورد جزییات این ابلاغیه به پیوست گفت: «ورود حاکمیت به مقوله تنظیم‌گری در این زمینه به دلیل فراگیر شدن سرویس‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و استقبال خوب کاربران از آنها بوده است. با رشد این سرویس‌ها کاملا طبیعی است که حاکمیت برای تصمیم‌گیری موثرتر  و همچنین توسعه این صنعت چاره‌اندیشی کند و منفعل نباشد. این بازار نیاز به یکپارچگی در تنظیم‌گری و نظارت دارد تا شرایط رقابت سالم و رشد برای همه فعالان آن فراهم شود.»

او با اشاره به چرایی اجرا نشدن قانون در این زمینه و ورود جدید قوه‌قضائیه به این اتفاق توضیح داد: «ریاست محترم قوه قضائیه پیش از این و در سال ۱۳۹۵ و زمانی که در کسوت دادستان کل کشور مشغول به فعالیت بودند شبیه این ابلاغیه را صادر و دستور داده بودند که باید در زمینه صوت و تصویر فراگیر در حوزه فضای مجازی صلاحیت تنظیم‌گرانه سازمان صداوسیما در نظر گرفته شود. در همان سال‌ها نیز ابلاغیه‌ای به شورای عالی فضای مجازی داشتیم که به نوعی بر اجرای قانون و نظریه تفسیری شورای نگهبان در این زمینه تاکید داشت.» او طولانی شدن فرایند برای دریافت مجوز فعالان صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی از صدا و سیما را به فرایند شکل‌گیری ساترا و در نظر گرفتن ساختاری نیمه مستقل  از صدا و سیما  می‌داند و تاکید می‌کند که حالا با توجه به استقرار این سازمان و  تعاملات خوبی که با بازیگران این حوزه داشته است، کاملا طبیعی است که قانونی که در سال‌های گذشته اجرایش با تاخیر همراه بوده به درستی به اجرا گذشته شود.

۶۰ مجوز صادر شده

پیش از این ابلاغیه هم ابتدای دی ماه سال جاری رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات صورت و تصویر فراگیر در فضای مجازی، در جلسه‌ای با رسانه‌ها اعلام کرده بود که تمامی محتوای صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی شامل پلتفرم‌های اشتراک فیلم و VOD ها باید از سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر فضای مجازی مجوز بگیرند. همچنین بعد از این خبر نیز اعلام شد که آپارات، فیلیمو، نماوا و سرویس ویدئویی کافه بازار با ساترا برای دریافت مجوز و ادامه فعالیت به یک توافق اولیه رسیدند. حالا و آنطور که معاون تدوین مقررات و امور حقوقی سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر به پیوست می‌گوید تا کنون آنها به بیش از ۶۰ فعال در این حوزه مجوز داده‌اند.

تا قبل از رسمی شدن دریافت مجوز فعالان VOD و اشتراک ویدئو در فضای مجازی از صدا و سیما، این فعالان مجوز خود را از وزارت ارشاد دریافت می‌کردند؛ اما در سال ۱۳۹۴ و بر اساس ابلاغیه‌ای  مقام رهبری  به ریاست جمهوری به عنوان رییس مرکز ملی فضای مجازی مبنی بر اینکه فعالیت در این زمینه باید با مجوز سازمان صدا و سیما باشد سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی یا ساترا تشکیل شد تا کار تنظیم‌گری بر فعالیت فعالان حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را عهده دار باشد. از همان زمان تا کنون به خاطر ساختار حقوقی این سازمان و قرار گرفتن آن زیر نظر مجموعه صدا‌وسیما بسیاری از فعالان VOD و اشتراک ویدئو نسبت به بی‌طرف نبودن این سازمان انتقاد‌هایی را مطرح می‌کردند.

درست است که ما (ساترا) نهادی زیر‌مجموعه سازمان صدا و سیما هستیم؛ اما از نظر عملکردی ساختاری مستقل از این سازمانیم؛ چرا که ما نه وارد بازار تولید محتوا می‌شویم و نه قرار است در این زمینه دست به تصدی‌گری بزنیم.
وحید فرهمند، معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا

اما معاون تدوین مقررات و امور حقوقی ساترا اعلام می‌کند نگاه‌ها نسبت به چند سال پبش در این زمینه بسیار فرق کرده است. به گفته او تعامل ساترا با این فعالان و همچنین تجربه کار یک سال گذشته ساترا گویای این مطلب است که نگاه توسعه محور و انبساطی در زمینه تنظیم‌گری این حوزه حکم‌فرماست. فرهمند در این زمینه به پیوست گفت: «دیگر از این فضا عبور کرده‌ایم که صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی به چه معنی است و حدود و ثغور آن تا کجاست. از طرفی تعریف ارئه شده توسط ساترا، منطبق بر قوانین بالا دستی و همچنین ادبیات جهانی نیز حوزه تنظیم‌گری در بخش صوت و تصویر فراگیر را مشخص کرده و ما هم منطقاً به دنبال جعل ادبیات مغایر با استانداردهای تعیین کننده چارچوب این عرصه نخواهیم بود.» او با تاکید اینکه ساترا یک سازمان مستقل و بی‌طرف است افزود: «صدا و سیما به دلیل شأن تولید متحوا و مدیریتی که در عرضه آن دارد می‌تواند با فعالان دارای مجوز قرارداد منعقد کند و محتوای سازمان صداوسیما را به دست مخاطب برساند و این درحالی است که ما به عنوان ساترا بر فعالیت فعالان این بازار قرار است به عنوان سازمانی مستقل نظارت کنیم. درست است که ما نهادی زیر‌مجموعه سازمان صدا و سیما هستیم؛ اما از نظر عملکردی ساختاری  مستقل از این سازمانیم چرا که ما نه وارد بازار تولید محتوا می‌شویم و نه قرار است در این زمینه دست به تصدی‌گری بزنیم.» او معتقد است زمانی باید شرکت‌های فعال در حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی نگران شوند که ساترا وارد حوزه تولید محتوا و یا عرضه محتوا در این بخش شد.

او در مورد فعالیت‌های تبلیغاتی سرویس‌هایی مانند آپارات در صدا و سیما هم توضیح داد: «فعالیت این گونه سرویس‌ها تا قبل از حضور ساترا مورد چالش بوده است اما حالا با فعالیت ساختاریافته ما مادامی که سرویس‌ها از ما مجوز فعالیت دریافت کند دیگر مشکلی برای همکاری‌اش با صدا و سیما به وجود نخواهد آمد. از طرفه دیگر به زودی نظام رتبه‌بندی وارزیابی برای فعالان این بازار در نظر می‌گیریم تا شرکت‌های برتر در این زمینه امکان دریافت تسهیلات از صدا و سیما در این زمینه را داشته باشند.»

همچنین فرهمند اعلام می‌کند امکان دریافت مجوز برای  پخش برنامه‌های زنده تلویزیونی از طریق سرویس‌هایی vod مربوط به ساترا نمی‌شود و باید در این زمینه این سرویس‌ها از معاونت فضای مجازی صدا و سیما کمک بگیرند.