سود معاملات رمزارزی مشمول مالیات بر درآمد است

به گزارش پیوست، مالیات‌ستانی در حوزه رمزارز در سال‌های گذشته همواره محل بحث بوده است. باتوجه به زیرساخت‌های موجود کسب‌وکارهای این حوزه اولین فعالیت‌هایی بودند که روند مالیات‌ستانی از آنها شروع شد اما معامله‌گران و درآمد حاصل از معاملات این حوزه در میان فعالان همچنان مشمول مالیات در نظر گرفته نمی‌شود.

در جریان بررسی طرح اصلاح مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی در مجلس، رمزارزها و رمزدارایی‌ها به عنوان سرمایه شناسایی شدند و مشمول مالیات بر عایدی سرمایه قرار گرفتند. با این حال، پیشنهاد حذف رمزارزها از این مالیات در مجلس مطرح شد که در نهایت با مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام به دلیل ایجاد تبعیض ناروا روبه‌رو شد. به این ترتیب، موضوع مالیات بر رمزارزها هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است.

این در حالی است که به گفته مرجان نکوآمال، معاون مدیرکل دفتر حسابرسی سیستمی مالیات، ریسک و تمکین مالیات: «بر اساس سیاست‌های اعلام‌شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور، سود حاصل از معاملات رمزارزها از منظر قانون، درآمد تلقی می‌شود و در چارچوب مقررات مالیات بر درآمد مشمول مالیات خواهد بود.»

به این ترتیب به نظر می‌رسد حوزه ارزهای دیجیتال که تا چندی پیش به‌عنوان فعالیتی نوپا در حاشیه اقتصاد کشور محسوب می‌شدند، امروز به بخشی پررونق با گردش مالی قابل‌توجه تبدیل و مشمول مقررات مالیاتی شده‌اند.

مالیات تریدرها در قوانین مالیاتی لحاظ شود

نکوآمال با اشاره به وضعیت مالیاتی فعالان بازار رمزارز گفت: «در حال حاضر، خلاهایی در قانون برای شفاف‌سازی وضعیت مالیاتی کاربران بازار رمزارز وجود دارد. برخلاف بازار سرمایه که به دلیل ساختار مشخص و دسترسی کامل سازمان امور مالیاتی به اطلاعات معاملاتی، امکان رصد و مالیات‌گیری دقیق‌تری فراهم است، در حوزه رمزارز چنین بستر قانونی شفافی وجود ندارد. شاید لازم باشد در آینده، قانون‌گذاری جامع‌تری در این حوزه صورت بگیرد تا مدل مالیاتی مشابه بازار اوراق بهادار برای فعالان رمزارز نیز تعریف شود».

او گفت: « بسیاری از معامله‌گران این بازار، به‌ویژه فعالان حقیقی، تصور می‌کنند این نوع درآمدها مشمول مالیات نمی‌شود؛ در حالی که چنین برداشتی اشتباه است و گاهی منجر به جریمه‌های سنگین ناشی از عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی شده است».

نکوآمال با تأکید بر یکی از چالش‌های اصلی در این زمینه توضیح داد: «در بورس، به‌دلیل شفافیت بستر معاملاتی، نرخ مالیات بر سود حاصل از خرید و فروش سهام یا اوراق قرضه کاملاً مشخص است و اطلاعات لازم به‌صورت مستقیم در اختیار سازمان مالیاتی قرار می‌گیرد. اما در معاملات رمزارز، به‌دلیل نبود زیرساخت قانونی و دسترسی نداشتن به اطلاعات پلتفرم‌های رمزارزی، نمی‌توان جریان ورودی و خروجی حساب تریدرها را به‌صورت دقیق پایش کرد؛ مگر اینکه سود حاصل از این معاملات وارد حساب بانکی شخص شود، که در این صورت به‌عنوان درآمد مشمول بررسی مالیاتی قرار خواهد گرفت».

نحوه تشکیل پرونده مالیاتی صرافی‌های رمزارزی

باتوجه به نو بودن حوزه ارزهای دیجیتال در ایران، ممکن است بسیاری از فعالان این بازار با فرآیندهای مالیاتی آشنا نباشند. این موضوع برای کسب‌وکارها و به خصوص صرافی‌های این حوزه باتوجه به حجم و تعداد تراکنش‌های آنها از اهمیت بالاتری برخوردار است.

معاون مدیرکل دفتر حسابرسی سیستمی مالیات، ریسک و تمکین مالیات، در این مورد به پیوست گفت: «فعالیت صرافی‌های رمزارزی در ایران مشابه کارگزاری‌های بورس تلقی می‌شود؛ به این معنا که این صرافی‌ها در صورت داشتن مجوز رسمی، فعال اقتصادی محسوب می‌شوند و مطابق احکام قانونی مشمول پرداخت مالیات هستند. البته طبق قوانین فعلی، آنچه مبنای شناسایی درآمد مشمول مالیات است، کارمزدهایی است که این صرافی‌ها از معاملات کاربران دریافت می‌کنند. درست مانند کارگزاری‌های بورس، کارمزدها به‌عنوان درآمد شناسایی شده و مشمول مالیات می‌شوند».

کارمزدهای متفاوت،‌ چالش محاسبه مالیات صرافی رمزارزی

باوجود اینکه پلتفرم‌های تبادلی اولین فعالیت‌هایی بودند که روند مالیات‌ستانی از آنها شکل گرفت اما برخی از آنها در مورد نحوه محاسبه مالیات معترض هستند و معتقدند در این فرآیند به جای محاسبه مالیات براساس مدل کارمزدی، جریان ورود و خروج پول در نظر گرفته شده است. نکوآمال در این مورد گفت: «بحث‌های مطرح شده مبنی بر اینکه برخی صرافی‌ها نه صرفاً بر اساس کارمزد دریافتی، بلکه بر پایه‌ جریان ورودی و خروجی پول مشمول مالیات شده‌اند؛ نیاز به بررسی دقیق‌تری دارد. چون تا امروز مبنای قانونی شناسایی درآمد در این حوزه، صرفاً کارمزد معاملات بوده است و براساس جریان معاملات این کارگزاری‌ها اعمال قانونی جعت محاسبه مالیات صورت نگرفته است.»

همچنین به گفته معاون مدیرکل دفتر حسابرسی سیستمی مالیات، ریسک و تمکین مالیات: «البته در برخی موارد، اختلاف‌نظرهایی میان صرافی‌ها و میزان مالیات آنها، به‌ویژه درخصوص نرخ‌های متفاوت کارمزد میان صرافی‌ها وجود داشته است. برخی از این صرافی‌ها میزان نرخ‌های پایین‌تر را نپذیرفته‌اند و آن‌ها را غیرمتعارف دانسته‌اند. همین موضوع جهت یکسان کردن کارمزد بین صرافی‌های رمزارز یکی از چالش‌هایی است که در این صنف منجر به اختلاف در نحوه لحاظ کردن مالیات بر درآمد آنها شده است.»

مالیات بر دارایی‌های دیجیتال در رمزارز

صنعت استخراج رمزارز در ایران دیگر بخش حوزه ارزهای دیجیتال دیجیتال محسوب می‌شود. با این تفاوت که تنها بخش قانون‌گذاری شده رمزارز در کشور است و به همین واسطه قوانین مالیاتی در این زمینه کاملا شفاف و دارای دستورالعمل‌های مشخص است.

نکوآمال در این مورد توضیح داد: «در مورد استخراج رمزارز نیز، مراکز ماینینگ به‌عنوان واحدهای صنعتی تولیدی تلقی می‌شوند و مطابق با همین تعریف، مشمول پرداخت مالیات هستند. البته سازمان امور مالیاتی در این زمینه مقررات خاصی را نیز از جمله، خارج شدن این مراکز از محدودیت‌های مکانی خاص در شعاع برخی شهرهای بزرگ در نظر گرفته است».