جهان‌بینی سیزیفی یا تقدیر ماهیان آزاد؟

قصه سیزیف را احتمالاً شنیده باشید؛ او بسیار باهوش است، پادشاه است و حتی الهه مرگ را هم فریب می‌دهد اما در نهایت خدایان او را با دردی بی‌انتها مجازات می‌کنند: هر روز باید سنگی عظیم را حرکت دهد و تا غروب آن را به نوک کوه برساند اما سرانجام سنگ قل می‌خورد و دوباره پایین می‌رود. این روند جایی به عذاب تبدیل می‌شود که بازگشت سنگ حتمی است. از قضا چون تقدیری از پیش نوشته‌شده از سمت زئوس است امری‌ست محتوم و از آن گریزی نیست. یعنی نمی‌شود یک روز پس از صدها بار تلاش و دریافت تجربه، سیزیف راهی پیدا کند تا سنگ نوک قله بماند یا بر حسب اتفاق این سنگ روی نوک کوه بایستد.

تنها راه برای کنار آمدن با این عذاب پذیرش آن است و سیزیف با همین پذیرش است که با سرنوشت خود کنار می‌آید!

بازار رمزارزها در ایران و صرافی‌های داخلی امروز بیش از هر زمانی سرنوشت خود را پذیرفته است. محدودیت‌های فراوان و روند سخت اعتماد قانون‌گذاران به سکو‌های تبادل رمزارزی در تمام این سال‌ها با فراز و نشیب‌هایی همراه بوده اما جامعه رمزارزی هرگز عقب‌نشینی نکرده و همواره سعی کرده ‌است با ایجاد آگاهی در جامعه و راضی کردن قانون‌گذار، کاربر ایرانی را که مدام با تحریم‌ها محدود شده به بازار جهانی مرتبط کند. سکو‌های تبادل رمزارز هر سال از نظر تعداد کاربران و حجم و تعداد معاملات رشد کرده‌اند و به همین ترتیب محصولات و خدمات خود را توسعه داده‌اند اما سرنوست محتوم به‌ گونه‌ای پیش می‌رود که عقب‌گرد فرایندی تکراری در این زیست‌بوم شده ‌است.

سال ۱۴۰۳؛ رشد در سطح جهانی و بحران در پلتفرم‌های داخلی

سال ۱۴۰۳ را می‌توان یکی از مهم‌ترین و در عین حال پرچالش‌ترین سال‌ها برای صنعت رمزارز در ایران به شمار آورد. در حالی که رشد شبکه‌های بلاک‌چینی و پروژ‌های نوآورانه سرعت می‌گرفت و رکوردهای رشد قیمتی کوین‌ها و توکن‌ها توجه همگان را به خود جلب می‌کند اخبار داخلی بازار رمزارزها ناامیدکننده است: بسته شدن درگاه‌های پرداخت صرافی‌های رمزارزی یکی از این اخبار منفی است که باعث می‌شود فکر کنیم آیا اساساً قرار است چیزی تغییر کند یا باید هر لحظه بیم بازگشت به نقطه اول را داشت؟

هرچند تمام اخبار جهانی بازار رمزارزها در یک سال گذشته مثبت نبوده‌ و تغییرات سریع در سیاست‌های اقتصادی یا نوسانات بازارهای جهانی جزئی از مسیر یک‌ساله است اما این اخبار را می‌توان بخشی از مصائب طبیعی یک مسیر به حساب آورد نه تصمیماتی عمدی و انسانی.

قانون‌گذاری در سایه ابهام

امسال نیز مانند سال‌های گذشته، با چالش‌های نظارتی و قانونی همراه بود. از ابتدای سال، صحبت‌هایی در خصوص تدوین مقررات جدید برای فعالیت صرافی‌های رمزارزی مطرح شد. برخی از نهادهای دولتی تلاش داشتند با ایجاد چارچوب‌های مشخص، نظارت بیشتری بر این حوزه اعمال کنند، اما نبود سیاست‌های هماهنگ و تغییرات پی‌درپی تصمیم‌گیری‌ها، باعث سردرگمی فعالان بازار شد.

در میانه سال، دستورالعمل‌های جدیدی برای فعالیت صرافی‌های داخلی منتشر شد که هرچند هدف آنها ساماندهی بازار بود، اما در عمل، محدودیت‌هایی برای کاربران ایجاد کرد. الزام به محدودیت ۷۲ ساعته برداشت و محدودیت‌های بانکی و نظارت بیشتر بر تراکنش‌ها، برخی از کاربران را به سمت صرافی‌های خارجی سوق داد که این خود خطر مسدود شدن دارایی‌هایشان را نیز افزایش می‌دهد.

بازگشت رونق به بازار رمزارزها

پس از یک دوره رکود، طی سال ۱۴۰۳ قیمت‌ها در بازار رمزارزها افزایش یافت. رشد ارزش بیت‌کوین و دیگر رمزارزها در سطح جهانی، باعث شد سرمایه‌گذاران بیشتری وارد این حوزه شوند. این روند در داخل کشور نیز مشهود بود و استقبال کاربران از خرید و سرمایه‌گذاری در رمزارزها دوچندان شد.
در مقایسه با سال‌های گذشته، رفتار سرمایه‌گذاران ایرانی تغییر محسوسی پیدا کرد. بسیاری از کاربران که پیشتر به دنبال نوسان‌گیری کوتاه‌مدت بودند، این بار با دیدگاهی بلندمدت‌تر به بازار نگاه کردند و سرمایه‌گذاری روی رمزارزهای معتبر را ترجیح دادند. این تغییر رفتار، نشان از افزایش آگاهی و درک بهتر ریسک‌ها و فرصت‌های این حوزه دارد.

چالش‌های بین‌المللی و تحریم‌ها

تحریم‌های بین‌المللی همچنان یکی از موانع اصلی فعالیت در حوزه رمزارز برای کاربران ایرانی بود. صرافی‌های خارجی به روند مسدودسازی حساب کاربران ایرانی ادامه دادند و بعضی از کیف‌ پول‌ها و خدمات بلاک‌چینی نیز محدودیت‌هایی برای کاربران داخل ایران اعمال کردند. این تصمیم، فشار زیادی بر کاربران و صرافی‌های داخلی وارد کرد و باعث شد عده‌ای به سمت استفاده از پلتفرم‌های غیرمتمرکز و روش‌های جایگزین برای دور زدن تحریم‌ها حرکت کنند.

رمزارزها در ایران؛ آیا آینده روشن است؟

با وجود تمام موانع، سال ۱۴۰۳ نشان داد رمزارزها در ایران دیگر یک پدیده موقت نیستند و به بخش جدایی‌ناپذیر اقتصاد دیجیتالی کشور تبدیل شده‌اند. استقبال کسب‌وکارها از پذیرش پرداخت‌های رمزارزی نیز افزایش یافت و تولید محصولاتی با استفاده از زیرساخت بلاک‌چینی و امکانات وام‌دهی در ایران می‌تواند نوید روزهای بهتر را بدهد.

با این حال، مسیر آینده همچنان نامشخص است. در پایان تصور می‌کنم سرنوشت کسب‌وکارهای رمزارزی در ایران چیزی شبیه ماهیان آزادی است که در رودخانه متولد می‌شوند و در مسیر برقراری ارتباط با بازار بزرگ جهانی به دریا می‌رسند اما در نهایت برای توسعه این زیست‌بوم باید به رودخانه بازگردند و در مسیر خلاف جریان آب شنا کنند تا در تکثیر این آگاهی و تکنولوژی سهمی داشته باشند.

در برابر این حالت، موانع جدی داخلی این مسیر سخت اما ممکن را به سرنوشتی سیزیف‌وار دچار می‌کنند: سنگی که هر روز باید به نوک کوه برسد و دوباره سر جایش بازگردد. ما در نهایت به امید روزی که این محدودیت‌ها برداشته شود و پوچی این روند از بین برود، به کار خود ادامه می‌دهیم و در برداشتی همسو با کامو تا اطلاع ثانوی با پذیرش سرنوشت خود شادیم اما همچون ماهیان آزاد برای رسیدن دوباره به دریا امیدوار خواهیم بود.