۱۹ اسفند ۱۴۰۳
نیمه گمشده داستان نوآوری در ایران

نوآوری موتور پیشرفت است، اما وقتی نیمی از جامعه از این معادله حذف شود، چه اتفاقی میافتد؟ در ایران، زنان نقش مهمی در پیشرفتهای علمی و فناوری داشتهاند، اما حضورشان در اکوسیستم نوآوری کشور همچنان محدود مانده است. چه در استارتآپها، چه در عرصه پژوهش، و چه در حلقههای سرمایهگذاری، زنان با موانعی روبهرو هستند که سرعت پیشرفتشان را میکاهد و در نهایت، رشد کلی کشور را نیز کند میکند. سالهاست در فضای نوآوری و فناوری فعالیت دارم، اما هنوز هر بار که پوستر یک رویداد، لیست سخنرانان یا خبرهای حوزه فناوری را میبینم، دنبال نامی از زنان میگردم و هر روز ناامیدتر میشوم. انگار که نیمی از جامعه اصلاً وجود ندارد. اگر هم این سوال را مطرح کنم، معمولاً همان جواب همیشگی را میشنوم: «زنی نداریم که شرکت کند!» اما این پاسخ چیزی جز بازتولید همان مشکل نیست. وقتی زنان دیده نمیشوند، کمکم از مسیر حذف میشوند، و وقتی حذف شوند، دیگر فرصتی برای رشد و شناخته شدن نخواهند داشت. زنان درصد چشمگیری از فارغالتحصیلان رشتههای علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات را در ایران تشکیل میدهند، اما برای ورود به موقعیتهای کلیدی در صنایع نوآورانه با چالشهای متعددی مواجهاند. موانع سیستماتیک، از جمله انتظارات فرهنگی، تبعیضهای محیط کاری و دسترسی نابرابر به سرمایه، مسیر آنها را دشوارتر میکند. در بسیاری از فضاهایی که تصمیمات کلیدی درباره آینده نوآوری گرفته میشود، زنان همچنان در اقلیت هستند، حتی با وجود استعداد و تواناییهایشان. علاوه بر تبعیضهای موجود، نبود حمایتهای ساختاری نیز از دیگر مشکلات اساسی است. بدون شبکههای قوی منتورینگ، بسیاری از زنان نوآور مسیر خود را بهتنهایی طی میکنند. سرمایهگذاری یکی دیگر از چالشهای بزرگ است. استارتآپهای مردانه همچنان بیشترین سهم را از سرمایهگذاران دریافت میکنند و این موضوع، دسترسی زنان به منابع مالی لازم برای رشد ایدههایشان را سختتر میکند. اما نادیده گرفتن زنان در نوآوری یک فرصت ازدسترفته...