نقش شفاف‌سازی داده‌ها در توسعه بازار صرافی‌های ارزدیجیتال چیست؟

به گزارش پیوست، معرفی بازارهای معاملات تعهدی میان صرافی‌های داخلی به سال گذشته برمی‌گردد. روندی که با پیروی از مصوبه سازمان بورس شکل گرفت و امکان ایجاد بازارهای دوطرفه را فراهم کرد. در یک سال گذشته تعداد پلتفرم‌هایی که این شکل از معاملات را ارائه می‌دهند افزایش پیدا کرده‌است.

بازارهایی که در آنها کاربران می‌توانند براساس سرمایه خود از صرافی قرض بگیرند و با اهرم کردن سرمایه، سود و زیان خود را افزایش دهند و در یک بازار دوطرفه معامله کنند. شکلی از معاملات مارجین که به دلیل ایجاد امکان مدیریت ریسک جذابیت دارد.

توسعه بازار، کاهش ریسک

در یک سال گذشته پلتفرم‌های مختلفی مانند نوبیتکس، والکس، او‌ام‌پی فینکس یا تبدیل سعی در ارائه معاملات تعهدی داشتند و پلتفرم‌ها رویکردهای مختلفی را برای عرضه این شکل از معاملات در پیش گرفتند. برخی با استفاده از استخر نقدینگی این بازارها را تشکیل دادند و برخی از دارایی خودشان. با این حال داده‌های مرتبط با این بازارها به صورت قطره چکانی و بسیار محدود منتشر می‌شود.

بیت‌پین هم امکان استفاده از اعتبار معاملاتی تا چند برابر سرمایه را فراهم کرده است. به گفته مدیر آکادمی بیت‌پین: اخیرا در بیت‌پین محصولی به نام «پین ایکس» معرفی کردیم که کاربران می‌توانند چند برابر دارایی خودشان، اعتبار معاملاتی در قالب بسته‌های متنوع دریافت کنند. در واقع کاربر با وثیقه‌گذاری ارز فیات یا کوین، چند برابر آن را اعتبار دریافت می‌کند و می‌تواند از آن برای ترید استفاده کند.

داده‌های این بازارها از زمان شکل‌گیری محل بحث‌های بسیاری بوده است. بردیا احمدنیا، مدیرعامل والکس معتقد است:«داده‌های بازار تعهدی بخشی از داده‌های بازار پایه هستند. به گفته او: معالات بازار تعهدی در دسته فیوچرز قرار نمی‌گیرد و مارجین است. تفاوت اینجاست که در بازار مارجین، معاملات در بازار اسپات (پایه) انجام می‌شود و حجم آن در بازار پایه می‌نشیند و معامله‌گران مارجین براساس بازار پایه معامله می‌کنند.» البته بازار تعهدی والکس شامل استخر نقدینگی نمی‌شود.

به این ترتیب می‌توان گفت حجم معاملات اعلامی به دست صرافی مجموع بازار پایه و تعهدی است. عددی که حتی به صورت تفکیک شده هم اعلام نمی‌شود. محسن صالح، مدیر آکادمی بیت‌پین با اشاره به منتشر نشدن داده‌های مرتبط با استخر‌های مشارکت یا تعداد سفارش‌ها می‌گوید: صرافی‌ها بنا بر مسائل مختلف مثل امنیت، ممکن است داده‌های زیادی در اختیار تحلیلگران قرار ندهند؛ اما در سطح جهانی کمپانی‌های زیادی وجود دارند که داده‌های مربوط به صرافی‌های بزرگ را استخراج می‌کنند و برای بررسی در اختیار فعالان بازار قرار می‌دهند.

محمد تقوایی مدیر محصول تبدیل می‌گوید؛ در دنیای معامله گری در سطح دنیا و در بازارهای بین المللی یکی از پارامترهای تحلیل استفاده از سنتیمنت (احساس غالب معامله‌گران) بازار است. به گفته او: عده‌ای از معامله گران بر این باور هستند که اگر خرد جمعی رای به صعود بازار بدهد احتمالا قیمت ها رشد می‌کنند و بالعکس.

او در ادامه گفت: در کل بسته به دیدگاه هر شخصی، وجود دیتایی مبتنی بر سنتیمنت می‌تواند بسیار مفید باشد.  از جمله این دیتاها می‌توان به نسبت معاملات لانگ به شورت، شاخص ترس و طمع، نسبت put / call ratio، فاندینگ ریت(funding rate) و تحلیل شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد.

جواد کیهانی، تحلیل‌گر بازار رمزارزها هم معتقد است داده‌های بازار صرافی‌های ارزدیجیتال می‌تواند به عنوان ابزار برای شفافیت عملکرد صرافی عمل کند تا کاربران بتوانند بهتر تشخیص دهند پلتفرم مناسب شکل فعالیت آنها هست یا خیر. او همچنین معتقد است:‌ داده‌های بازارها می‌تواند برای تحلیل‌گران کسب‌وکارها و شکل گیری کسب‌وکارهای جدید مفید باشد. همچنین برای سرمایه‌گذارانی که روی کسب‌وکارها سرمایه‌گذاری می‌کنند

رشد سریع، ابزارهای اندک

ارزش معاملات پلتفرم‌های تبادلی در سال گذشته برای ۶ ماه ابتدایی در حدود ۲۰ درصد بورس ایران اعلام و در نهایت برای سال ۱۴۰۲ این عدد با ۵ درصد افزایش به بیشتر از ۵۰۰ همت رسید.  با بزرگ‌تر شدن بازار صرافی‌های ارزدیجیتال، افزایش نقدینگی به جذب سرمایه‌های بزرگ‌تر کمک می‌کند. روندی که نیاز به ابزارهای معاملات برای مدیریت ریسک و سرمایه را افزایش می‌دهد.

به گفته جواد کیهانی، بازارهای مشتقه تنها محدود به فیوچرز که با مشکلات شرعی و قانونی همراه است نمی‌شود و شکل حرفه‌ای‌تر و بازارهای پیجیده‌تری مانند بازار آپشن یا اختیار هم وجود دارند.  او معتقد است باتوجه به شکل‌گیری این بازارها در بورس، نیاز به این ابزارها حس می‌شود.  این شکل از بازارها باعث می‌شوند سرمایه‌گذاران بتوانند ریسک خود را مدیریت و مدیریت سرمایه بهتری انجام دهند که در نهایت معاملات حرفه‌ای‌تری را به دنبال دارد. مواردی که برای سرمایه‌گذاری‌های نهادی از اهمیت بالایی برخوردار است و حجم معاملات آنها می‌تواند از بازار اصلی هم فراتر رود.

البته نقش داده‌ها و شفافیت در این بازارها هم به مراتب بیشتر است. به گفته کیهانی: این داده‌ها به دلیل اینکه نشان دهنده فعالیت معامله‌گران حرفه‌ای‌تر هستند و معمولا سرمایه‌های بزرگ‌تری را در اختیار دارند، می‌تواند برای تحلیل‌گران در بحث تحلیل بازار دید خوبی را فراهم کند.

به این ترتیب ایجاد شفافیت با انتشار داده‌های بازار صرافی‌های ارزدیجیتال پیش زمینه اعتمادسازی، افزایش عمق بازار و در نهایت ورود سرمایه‌های بزرگ‌تر است.

بازار نقد مشتقات

معاملات تعهدی، فروش استقراضی یا معاملات اهرمی اولین توسعه‌های بازار به حساب می‌آیند. با این حال با فاصله گرفتن از بازار اصلی (اسپات) نقش داده‌ها و شفافیت هم پررنگ‌تر می‌شود. داده‌ها باعث تصمیم‌گیری‌های بهتر فعالان بازار می‌شوند و می‌تواند به عنوان نقشه‌ای برای سرمایه‌گذاری، ترید و مشخص کردن جهت بازار مورد استفاده قرار بگیرد.

مدیر آکادمی بیت‌پین می‌گوید: وقتی از بازار مشتقات صحبت می‌کنیم، در واقع به بازاری کاملاً داده‌محور اشاره داریم. تمامی تحلیلگران و تریدرهایی که در بازار مشتقات – چه آپشن یا فیوچرز – فعالیت دارند، بیشتر تصمیمات خودشان را بر اساس داده‌هایی می‌گیرند که بیانگر احساسات حاکم بر بازار است.

همچنین به گفته کیهانی: قبل از پرداختن به اهمیت داده‌ها بهتر است اهمیت خود بازارها را مشخص کنیم. بازارهای مشتقه به خصوص در بازارهای توسعه‌یافته‌تر به این دلیل که از این بازارها توسط تریدرها، سرمایه‌گذاران یا نهادها برای کنترل ریسک و مدیریت سرمایه استفاده می‌شود، اهمیت بالایی دارند. این اهمیت در کنار سفته بازی و ترید که معمولا توسط بسیاری از افراد در مورد بازارهای مشتقه عنوان می‌شود، وجود دارد. به این ترتیب افراد حرفه‌ای‌تری در این بازارها معامله می‌کنند و به همین دلیل داده‌های مرتبط با این بازارها هم از اهمیت بالاتری می‌تواند برخوردار باشد.