از مالکیت داده تا مالکیت مانده

از گذشته تاکنون یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها که از سوی سرویس‌دهندگان خدمات core bankingها و بانک‌ها مطرح می‌شود مربوط به حفظ امنیت اطلاعات مشتری است. بانک‌ها اطلاعات مشتریان را جزئی از دارایی‌های بانک می‌دانند که باید تحت اختیار آنها باقی بماند. طی سال‌های اخیر و با توجه به رشد کسب‌وکارهای مبتنی بر پلتفرم به عنوان واسط بین سرویس‌گیرندگان و سرویس‌دهندگان، اهمیت دسترسی به اطلاعات مشتریان حقیقی و حقوقی از بانک بیشتر شده است. این در حالی است که همچنان در بسیاری از بانک‌ها ارائه لاگین کارتی وجود ندارد یا اینکه ارائه این سرویس تحت OAuth 2.0 که مبتنی بر استانداردهای جهانی است، امکان‌پذیر نیست. اگر بر اساس استانداردهای جهانی PSD2، اطلاعات سهم مشتری است، پس چرا به‌راحتی و بدون دلیل خاصی این خدمات به مشتری ارائه نمی‌شود؟

در حال حاضر با افزایش تعداد کسب‌وکارهای مبتنی بر اطلاعات مشتری مانند لیزینگ‌ها و لندتک‌ها، دسترسی آزادانه و ایمن به اطلاعات مشتریان جزئی از نیاز این کسب‌وکارها به ‌شمار می‌رود تا با توجه ‌به صدور مجوز از سوی مشتری، اطلاعات درخواستی مانند موجودی، صورت‌حساب و… در اختیار کسب‌وکارها قرار ‌گیرد. اما در حال حاضر همچنان این امکان برای مشتریان حقیقی وجود ندارد؛ حتی در بعضی مواقع برای کسب‌وکارهای حقوقی نیز با اختلال، موانع و محدودیت‌هایی روبه‌روست.

به‌ عنوان ‌مثال، در حال حاضر بسیاری از کسب‌وکارها نیاز به واریز وجه آنی و بدون کارتابل دارند. این به معنی پذیرفتن ریسک‌های مختلف از سوی کسب‌وکار مربوطه و شرکت‌های حقوقی است در حالی که هنوز در بعضی بانک‌ها چنین فرایندی که ما آن را به نام انتقال وجه آنی می‌شناسیم، وجود ندارد.

اکنون سرویس‌های بسیار زیادی به عنوان نیاز اصلی کسب‌وکارهای امروزی در زمره سرویس‌های بانکداری باز وجود دارد که همچنان اقدامی برای رفع موانع دسترسی به آنها صورت نگرفته است. به نظر می‌رسد در بعضی مواقع ارائه سرویس نامناسب، ناشی از قانون‌گذاری‌های نامرتبط با این کسب‌وکارها باشد. به ‌عنوان ‌مثال در خصوص سرویس جدید «پل» در بسیاری از موارد دیده شده که امکان ارائه این سرویس در پلتفرم‌ها وجود ندارد و به دلیل موانع فنی و مغایرت‌های موجود به‌ طور کلی کنار گذاشته شده است. در حالی که بازار فعلی و همچنین کاربران به سرویس‌های جدیدی که قابلیت کاربردی و تسهیل‌گری دارند به شدت نیازمند است.

الزاماً سرویس‌های بانکی باید در خدمت کسب‌وکارها و با هدف کاهش ریسک‌‌ مشتریان در ارتباط با دریافت خدمات ارائه شوند، نه مانع کسب‌وکارها که منجر به محدودیت‌های سخت برای کاربران و سرویس‌دهندگان به‌ طور همزمان شود.

در نهایت اینکه صاحبان کسب‌وکارها به سرویس‌های موسوم به دوطرفه و سه‌طرفه نیاز دارند تا اطلاعات حساب را در اختیار سایر کسب‌وکارها و مالکان داده‌ها، که همان مشتریان هستند، قرار دهند. این اطلاعات در نهایت در راستای همان هدف اصلی که ارائه خدمت بی‌واسطه مالی و بانکی به مشتریان است، استفاده می‌شود.

به عنوان مثال در بحث محصول برداشت مستقیم از حساب «پیمان» شرکت فرابوم، این اتفاق تا حد زیادی افتاده است. مشتری از طریق مجوزهایی که در اختیار کسب‌وکارها قرار می‌دهد به ایشان اجازه برداشت مستقیم از حساب خود را تا سقف مبلغی و تعداد دفعات محدود می‌دهد. از همین تجربه نسبتاً موفق می‌توان در سایر سرویس‌ها و درخواست‌های مشتریان نیز استفاده کرد تا صرفاً با بهانه‌های مربوط به حفظ امنیت اطلاعات، جلوی ارائه سرویس‌های متنوع به مشتریان گرفته نشود.

شاید در آینده نزدیک در راستای درخواست کسب‌وکارها، بانک‌ها سرویس‌ها را با پایداری بالا و به همراه on boarding مناسب و سریع در اختیار مشتری قرار دهند. در دنیای دیجیتالی و پرسرعت امروز نباید با ایجاد صف، موجب تاخیر در ارائه خدمات به مشتری شد؛ بنابراین خدمت‌گرایی، کاهش زمان دسترسی مشتری به خدمات‌ و همچنین تسهیل‌گری برای مشتری و جلوگیری از اتلاف وقت ایشان، ارزنده‌ترین خدمتی است که می‌توان به مشتریان خدمات مالی و بانکی ارائه کرد.