اقتصاد پنهان فیلترینگ، دانشبنیان با رشد درونزا
ابزارهای عبور از محدودیتهای اینترنتی، یک اکوسیستم اقتصادی ایجاد کردهاند که با همکاری فیلترینگ و…
۳ آذر ۱۴۰۳
۱۰ مهر ۱۴۰۲
زمان مطالعه : ۵ دقیقه
تاریخ بهروزرسانی: ۱۱ مهر ۱۴۰۲
یک ماه جهنمی برای تپسی به پایان رسید. ماهی که با انتشار خبر هک اطلاعات کاربران و رانندگان آغاز و با نارضایتی خانوادهها از سرویس مدرسه تمام شد؛ اما واکنش بازار سرمایه به همه اتفاقات نه تنها منفی نبود که در مجموع قیمت هر سهم تپسی در این مدت بیش از ۱۰ تومان افزایش یافت.
به گزارش پیوست، شرکتهایی که سهام آنها در بازارهای سرمایه عرضه شده است معمولاً به شدت مراقب انتشار اخبار منفی درباره خود هستند. چنین اخباری میتواند قیمت سهام آنها را برای مدتها تحت تاثیر قرار دهد؛ اما به نظر میرسد بازار سرمایه ایران از این قاعده پیروی نمیکند. افزایش قیمت هر سهم شرکت پیشگامان فنآوری و دانش آرامیس (تپسی) در فاصله ۱۱ شهریور تا ۱۰ مهر با وجود انتشار چند خبر منفی، نشان میدهد فعالان بورس ایران به مولفههای دیگری غیر از اخبار و رضایت کاربران توجه دارند.
شنبه ۱۱ شهریور ۱۴۰۲ قیمت ۶۷۷۰ ریال برای هر سهم تپسی به ثبت رسید و بازار بسته شد، همه چیز حالت عادی داشت؛ تا اینکه عصر همان روز، مدیرعامل این تاکسی اینترنتی در یک رشته توییت از «دسترسی غیرمجاز به زیرساخت شرکت تپسی و برداشت بخشی از اطلاعات» خبر داد. آنچه میلاد منشیپور اعلام کرد در دنیای فناوری اطلاعات، «هک» نامیده میشود که با اهداف مختلفی انجام میشود که در این مورد خاص با هدف در اختیار گرفتن اطلاعات کاربران و رانندگان و احتمالاً اخاذی صورت گرفته بود.
مدیرعامل تپسی اعلام کرد این شرکت حاضر به همکاری با فرد یا افراد هکر نشده و به فاصله کوتاهی دادههایی در کانالهای تلگرامی منتشر شد که ادعا میشد اطلاعات کاربران و رانندگان تپسی است.
هرچند درباره برخی ارقامی که هکرها اعلام کردند اما و اگرهایی مطرح شد اما اصل لو رفتن اطلاعات، به تایید رسید.
در واکنش به این رخداد، صبح فردا سهام تپسی منفی پنج درصد افت قیمت پیدا کرد. افتی که بر اساس ضوابط بازار سرمایه، بیش از آن ممکن نیست؛ اما در ادامه روز این کاهش به منفی ۳.۵ درصد رسید و در نهایت قیمت هر سهم تپسی روی عدد ۶۵۱۰ ریال بسته شد.
کاهش قیمت هر سهم تپسی بیش از دو روز ادامه نیافت و در نهایت از روز ۱۵ شهریور روند صعودی آغاز شد و حتی در ۲۲ شهریور به ۶۹۴۰ ریال برای هر سهم نیز رسید تا نشان دهد بازار چندان نگران لو رفتن اطلاعات کاربران نیست.
دقیقاً یک روز پس از آنکه پیک قیمت سهام تپسی در شهریورماه به ثبت رسید، این شرکت اعلام کرد میخواهد سرویس مدرسه را برای کاربران تهرانی راهاندازی کند. خدمتی که قرار بود ۳۰ درصد ارزانتر از قیمت سرویس مدارس عرضه شود.
واکنش بازار سرمایه به این سرویس جدید تپسی چندان مثبت نبود و قیمت سهام تا ۶۸۰۰ ریال در پایان روز ۲۹ شهریور پایین آمد که البته باید به روند منفی شاخص کل بورس رو فرابورس در آن روزها هم توجه داشت.
با وجود این کاهش قیمت سهام، تپسی حدود ۲۰ روز پس از اعلام خبر لو رفتن اطلاعات کاربرانش، قیمت سهام خود را همچنان بالاتر از روز ۱۱ شهریور میدید.
تپسی در روزهای منتهی به پایان شهریور ۱۴۰۲ تبلیغات فراوانی برای سرویس مدرسهاش انجام داد؛ اما در نهایت روز اول مهر با فاجعه برای خانوادههایی که در این سرویس ثبتنام کرده و چندین میلیون تومان پول پرداخت کرده بودند آغاز شد. سرویس مدرسه تپسی هیچ خدمتی به خانوادهها ارائه نداد و آنطور که کاربران در توییتر نوشتند، حتی پشتیبانی این شرکت نیز در دسترس نبود.
پس از یک روز تعطیلی، روز سوم مهر نه تنها سرویس مدرسه تپسی کار نکرد که سرویس عادی تپسی و اسنپ نیز از ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه صبح دچار اختلال شد و این وضعیت تا بعد از ساعت ۹ صبح ادامه پیدا کرد. اینجا بود که تپسی با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد سرویس مدرسهاش از ۴ تا ۱۰ مهرماه به صورت تدریجی برای مناطق مختلف شهر، آغاز به کار خواهد کرد.
با وجود این اطلاعیه، نارضایتی خانوادهها از سرویس تپسی ادامه یافت و در شبکههای اجتماعی بازتاب زیادی داشت. به خصوص که میتوان گفت بخش عمده علاقهمندان به این سرویس را خانوادههایی تشکیل میدادند که اهل استفاده از فناوری هستند و در شبکههای اجتماعی فعالیت بیشتری دارند.
میلاد منشیپور، مدیرعامل تپسی، در گفتوگو با فردای اقتصاد اعلام کرد تا ۲۹ شهریور ۱۱ هزار نفر برای سرویس مدرسه ثبتنام کرده بودند. او درباره دلیل به وجود آمدن مشکل در ارائه این سرویس گفت: «یکی از دلایل مهم به نتیجه نرسیدن این کار بدقولی شهرداری تهران بود چراکه آنها به ما قول داده بودند ناوگان خود را در اختیار ما قرار میدهند، اما ۱۰ روز مانده بود تا آغاز سال تحصیلی به ما گفتند تنها در حالتی ناوگان تاکسی خود را در اختیار ما قرار میدهند که ثبتنام را از طریق اپلیکیشن شهرزاد انجام دهید. این کار به دلایل متعدد برای ما قابل انجام نبود و به قول معروف دست ما را در پوست گردو گذاشتند.»
با وجود چنین اتفاقی در هفته اول مهرماه که برای برند تپسی نامناسب تلقی میشود و عملاً چند هزار کاربر را از این تاکسی اینترنتی ناراضی کرده است، کاهش قیمت سهام تپسی در بازار دوم فرابورس ایران چندان چشمگیر و جدا از روند نزولی بازار سرمایه نبود و در نهایت با نوسانی اندک قیمت ۶۸۹۰ ریال در ظهر روز ۱۰ مهرماه به ثبت رسید که ۱۲۰ ریال بیش از آغاز ماه سخت تپسی است.
بیتفاوتی بازار سرمایه ایران به رخدادهای مختلف شرکتها در حالی است که وقتی شهریور سال گذشته اعلام شد یک دسترسی غیرمجاز به کامپیوترهای تاکسی اینترنتی اوبر رخ داده است، بدون آنکه لو رفتن اطلاعات تایید شود، در همان روز اول ۱۰ درصد از قیمت سهام این شرکت کاسته شد.