گفتاری در فلسفه گارانتی

کالاهای فناوری اطلاعاتی این روزها، همگی با گارانتی یا ضمانت و نیز خدمات پس از فروش عرضه می‌شوند. در شرایطی که این موضوع به صورت یک حق برای مشتری درآمده و بدیهی شمرده می‌شود، همچنان می‌توان از طرف عرضه‌کنندگان این سوال را موجه دانست که وقتی مشتری عالماً و عامداً به خرید یک کالا می‌پردازد، چرا باید او تا مدتی تضمین کند که این کالا را پس خواهد گرفت یا تا مدتی، هزینه تعمیرات آن را بر عهده خواهد داشت؟ این وضعیت را از نظر حقوقی چگونه می‌توان توجیه کرد؟ فلسفه حق گارانتی یا ضمانت چیست؟ قانون مدنی ایران در ماده 422 تا ماده 437 از مفهومی به نام خیار عیب صحبت می‌کند. در ماده 422 آمده که «اگر بعد از معامله ظاهر شود که مبیع معیوب بوده مشتری مختار است در قبول مبیع معیوب یا اخذ ارش یا فسخ معامله». می‌توان گفت که این مفهوم، به نوعی در حال صحبت کردن از گارانتی است. ماده می‌گوید وقتی کالایی که خریداری می‌کنیم عیب دارد، می‌توانیم از فروشنده بخواهیم آن مبیع را پس بگیرد یا تفاوت قیمت عیب و کمال کالا را از او بگیریم یا اینکه اساساً معامله را فسخ کنیم و پول خود را پس بگیریم. با این حال، حتی در این ماده نیز نمی‌توان معنای گارانتی به صورت امروزی را دید. به عبارت دیگر در قانون مدنی که برگرفته از فقه ماست، تعهدی برای فروشنده جهت تعویض مال وجود ندارد. این در حالی است که در بقیه موارد شاهدیم که قواعد مربوط به گارانتی، که اکثر ما در کارت‌های ضمانت‌نامه دیدیم، در قانون مدنی هم آمده است. مثلاً در ماده 436 آمده:«اگر بایع از عیوب مبیع تبری کرده باشد به اینکه عهده عیوب را از خود سلب کرده یا با تمام عیوب بفروشد، مشتری در صورت ظهور عیب حق رجوع به بایع نخواهد داشت و اگر بایع از...