هوش مصنوعی هم‌بنیان‌گذار گوگل را بار دیگر به تکاپو انداخته است

به گزارش پیوست، برین که با همکاری لری پیج در سال ۱۹۹۸ گوگل را بنیان‌گذاری کرد، در حال حاضر عضو هیات مدیره آلفابت، شرکت مادر گوگل، و جز حق رأی اکثریتی سمت رسمی دیگری در این غول تکنولوژی ندارد. با این حال پس از مدت‌ها کناره‌گیری از فعالیت حرفه‌ای، چندی است برین به طور فعال در توسعه مدل هوش مصنوعی گمینی (Gemini) مشارکت دارد و با محققان این حوزه همکاری می‌کند.

برین که به هم‌بنیان‌گذار خوش‌اخلاق و فعال گوگل معروف است در آخرین نامه خود به سهامداران شرکت در سال ۲۰۱۸ به پتانسیل بالای این تکنولوژی اشاره کرده است.

وال‌استریت ژورنال می‌گوید برین با گروه محققان همکاری نزدیک داشته و موضوعاتی مثل «منحنی زیان» (Loss curves) را که معیاری برای اندازه‌گیری عملکرد هوش مصنوعی در طول زمان است بررسی می‌کند. او همچنین در امور کارکنان از جمله استخدام متخصصان نیز دخالت دارد.

کارکنان سابق و فعلی گوگل می‌گویند حضور مجدد و پررنگ‌تر شدن برین نقطه عطفی در توسعه تکنولوژی هوش مصنوعی برای گوگل است؛ تکنولوژی‌ای که گوگل یکی از پیشتازان آن بود اما در عرضه محصولات مبتنی بر آن از دیگر رقبا عقب ماند.

رقابت در حوزه تحقیقات هوش مصنوعی در حال شدت گرفتن است و شاهد آن ارائه محصولات جدیدی از سوی شرکت متاست. گوگل نیز پس از عرضه ChatGPT در سال گذشته با جدیت بیشتری وارد میدان رقابت شده است.

گمینی یک برنامه هوش مصنوعی همه‌کاره است و هدفش رقابت با مدل زبانی GPT-4 از شرکت اوپن‌ای‌آی. دمیس حسابیس،‌ مدیر این پروژه، در جلسه اخیر گوگل به کارکنان گفت گمینی در ادامه سال جاری میلادی عرضه می‌شود.

برین ۴۹ ساله در سال ۱۹۹۸ به همراه لری پیج گوگل را بنیان‌گذاری کردند و حالا او پس از پیج بزرگ‌ترین سهامدار این شرکت است. بر اساس داده‌های S&P Capital IQ، ارزش سهم او از گوگل حدود ۹۰ میلیارد دلار برآورد شده است.

سهام آلفابت، شرکت مادر گوگل، در سال جاری با عرضه محصولات مختلف هوش مصنوعی بیش از ۱۰ درصد رشد کرده و ابزارهای هوشمند در جای‌‌جای گوگل، از جمله موتور جست‌وجو، به چشم می‌خورند.

برین که پیش از این تمرکزش بر موضوعات خارج از گوگل مثل کشتی‌ پرنده و روش‌های جدید امدادرسانی در زمان فاجعه بود حالا زمان زیادی را در کنار محققان هوش مصنوعی گوگل در ساختمان تازه‌تاسیس چارلستون شرقی سپری می‌کند. سوندار پیچای، مدیرعامل گوگل و آلفابت، نیز دفتری در همین ساختمان دارد.

چهار سال پیش، زمانی که بنیان‌گذاران از مدیریت شرکت کنار رفتند و پیچای مدیرعامل آلفابت شد، آنها اعلام کردند به جز توصیه و حمایت دخالت بیشتری در نحوه کار پیچای ندارند. با این حال دو بنیان‌گذار گوگل هنوز هم رأی اکثریتی آلفابت را در اختیار دارند و در کنار پیچای هر کدام یک صندلی در کمیته مدیریتی به خود اختصاص داده‌اند.

افراد مطلع می‌گویند پیچای از حضور مجدد برین خرسند است و او را به مشارکت بیشتر تشویق کرده است.

گوگل از جمله پیشتازان هوش مصنوعی است. این شرکت در سال ۲۰۱۱ واحد هوش مصنوعی خود را با نام برین (Brain)، برای بررسی تکنیک رایانشی به نام یادگیری عمیق، تاسیس کرد.

پیچای در سال جاری این واحد را با دیپ‌مایند (DeepMind)، یکی از مهم‌ترین مراکز هوش مصنوعی که پیشتر به صورت مستقل و به عنوان زیرمجموعه‌ای از آلفابت فعالیت داشت، ادغام کرد. این تحولات باعث شد حسابیس، هم‌بنیان‌گذار دیپ‌مایند، به مدیرعامل واحد ترکیبی گوگل‌ دیپ‌مایند ترفیع پیدا کند.

برخی از محققان هوش مصنوعی گوگل از مداخله برین استقبال کرده و آن را نشانگر توجه شرکت و مداخله‌ای مفید در دوره گذار تیم‌های هوش مصنوعی می‌دانند. حسابیس و بسیاری از مدیرعامل گوگل دیپ‌مایند از دفتر لندن، دفتر اصلی دیپ‌مایند، فعالیت خود را ادامه می‌دهند و این ساختمان مرکز اصلی هوش مصنوعی گوگل محسوب می‌شود.

به نظر می‌رسد حضور برین پس از عرضه ChatGPT بیشتر شده است. افراد مطلع می‌گویند هم‌بنیان‌گذاران گوگل در جلسات آماده‌سازی محصولات هوش مصنوعی برای کنفرانس ماه مه نیز حضور داشته‌اند.

برین پس از ورود جدی گوگل به عرصه هوش مصنوعی با حضور در گردهمایی‌های تحقیقاتی و حتی جشن‌های این شرکت حضور پررنگی در گوگل داشته است. با این حال به گفته گوگل برین جایگاه رسمی جدیدی در این شرکت ندارد و علاوه‌ بر هم‌بنیان‌گذار، تنها یکی از اعضای هیات مدیره است.

برین برخلاف پیج پیش از این هم شخصیت در دسترس‌تری نسبت به یار دیرینه خود داشته و در گذشته نیز از پروژه‌های مختلف شرکت بازدید کرده است.

اما با انفجار هوش مصنوعی در اواخر سال گذشته، برین در مراسم‌های شرکت برای تبلیغ برنامه مولد تصویر استیبل دیفیوژن (Stable Diffusion) حضور یافته و گه‌گاه در رویداد‌های این شرکت در عمارت ۶۸ میلیون دلاری هیلزبرگ کالیفرنیا، معروف به خانه AGI (هوش مصنوعی عمومی)، دیده شده است.

در مارس ۲۰۲۳، تصویری از برین در دفتر مرکزی گوگل به همراه پیچای و کنت واکر، نماینده امور بین‌الملل گوگل، در تور بازدید نخست‌وزیر لوکزامبورگ از این شرکت منتشر شد، آن هم با پوششی غیررسمی در حالی که دیگر حضار کت و شلوار به تن دارند.

به نظر می‌رسد برین در ابتدا علاقه چندانی به فعالیت‌های تیم Brain نداشته و در سال ۲۰۱۷ منتقد عملکرد آنها در تحقق هوش مصنوعی بوده است. اما در پی عرضه چند محصول مهم با مشارکت همین بخش تحقیقاتی، نظرش در مورد آن تغییر می‌کند.

بخشی مهمی از تمرکز برین معطوف به کارکنان است، حوزه‌ای که گوگل و دیگر شرکت‌های بزرگ تکنولوژی در آن با مشکلات جدی مواجه هستند. رقابت برای جذب محققان بزرگ بالا گرفته و چندین مولف مقاله مهم گوگل در سال ۲۰۱۷ که جرقه‌ای بر آغاز موج جدید توسعه هوش مصنوعی محسوب می‌شد این شرکت را ترک کرده و با استارت‌آپ‌های رقیب به جذب سرمایه پرداخته‌اند.

برین به‌شخصه با اینکه یکی از محققان مهم کامپیوتر جهان محسوب می‌شود اما در حوزه هوش مصنوعی از پیشتازان این صنعت عقب است و به گفته افراد مطلع مشارکت چندانی در کدنویسی پروژه‌ها ندارد.

او در آخرین نامه خود به سهامداران در سال ۲۰۱۸ به قابلیت‌ها و پتانسیل هوش مصنوعی اشاره کرده و گفته بود: «قدرت و پتانسیل و پتانسیل رایانشی برای حل مسائل مهم هیچ‌گاه به این اندازه بزرگ نبوده است.»