بعد از اینکه تک‌شاخ ساختیم چه می‌شود؟ تملیک یا بورس؟

به گزارش پیوست، در نشست مقیاس‌پذیری کسب‌وکارها فرشاد فاطمی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف، حسین سلاح‌ورزی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، فرزین فردیس رئیس کمیسیون اقتصاد دیجیتال اتاق تهران، کیوان جامه‌بزرگ معاون فناپ و نیما قاضی هم‌بنیان‌گذار علی‌بابا حضور داشتند.

در ابتدای این نشست حسین سلاح‌ورزی، امکان برنامه‌ریزی در اقتصاد به شدت غیرقابل پیش‌بینی ایران را دشوار دانست و گفت: اگر نگاهی به بورس و بازار سرمایه به عنوان آینه کسب‌و‌کارها بندازیم، از مجموع ۷۵۳ شرکت که در بازار سرمایه وجود دارند، فقط ۳۶ شرکت دارای ارزشی بالای ۵۰ همت یا یک میلیارد دلار هستند. امروز کسب‌و‌کاری نمی‌تواند در مسیر توسعه باشد بدون اینکه در مسیر زنجیره تامین بین المللی قرار بگیرد. تامین مالی یک موضوع جدی است. در موضوع جذب سرمایه خارجی فقط تامین پول نیست بحث تکنولوژی نیز مهم است. متاسفانه در وضعیتی هستیم که بحث ادغام و تملیک به دلیل تحریم‌ها محدود شده و حاکمیت نیز از نظر فرهنگی گشودگی لازم را ندارد.

شرکت‌ها باید چشم‌انداز ملی داشته باشند. همچنین شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها و کسب و کارهای اقتصاد دیجیتال لازم است با شفافیت از انتساب به فساد دوری کنند، قباحت فساد وقتی با شرکت‌های بزرگ تنیده شود، بدتر است.

فرزین فردیس در مورد تک‌شاخ‌ها توضیح داد، یونیکورن‌ها شرکت‌های بخش خصوصی هستند که انقدر سریع رشد کرده اند و نوید به سرمایه‌گذاران داده‌اند که موفق شده‌اند از عدد ارزش یک میلیارد دلار عبور کنند. البته شرکت‌هایی که در میانه راه وارد بورس شده‌اند مثلا آمازون را کسی تک‌شاخ نمی‌داند. نکته مهم دیگر این است که تک‌شاخ‌ها نسبت ارزش به سرمایه جذب شده‌شان بسیار بالا است. مدیرعامل سرآوا در ادامه با موضوع برندینگ و تصویر کشورها اشاره کرد و گفت: چین تا یک دهه پیش کارخانه ارزان دنیا بود و سه دهه رشد اقتصادی ۸ تا ۱۰ درصد را با این روش بدست آورد. اما این رشد برای چین دیگر کافی نیست و نیاز به برندینگ دارد. چین شروع به ساخت تصویر جدید کرد. الان وقتی از چین صحبت می‌شود چین را با نام‌هایی مانند هواوی، تیک‌تاک، علی بابا و تنسنت می‌شناسند. یا به عنوان مثال وقتی مکرون می‌خواهد در فرانسه رئیس‌جمهور شود می‌گوید من ملت استارت‌آپی هستم الان فرانسه را فقط به توریسم نمی‌شناسند به آینده تکنولوژی می‌شناسند.

کیوان جامه بزرگ با اشاره به موضوع ارزشگذاری کسب‌وکارها گفت: بحث این است که یونیکورن یک سمبل بزرگ برای امید به موفقیت است. اما مجموعه‌های ما اگر یونیکورن بشوند چه خواهد شد؟ در دنیا یا خریداری می‌شوند یا وارد بورس می‌شوند. در ایران هر دو مسیر بسته است. به همین دلیل است که تعداد یونیکورن‌های دنیا از یوزپلنگان ایران بیشتر هستند و مثلا در ترکیه دکاکورن داریم. در یک اقتصاد بسته یا کوچک نمی‌توانیم یونیکور‌ن‌های بزرگ داشته باشیم. در یک بازار ۸۰ میلیونی با پولی که روز به روز ارزش آن کم می‌شود امید کمی برای بازارهای بین‌المللی داریم.

فرزین فردیس در صحبت‌های خود به گزارش سی‌بی اینسایت اشاره کرد که لیست یونیکورن‌ها را مشخص می‌کند. او گفت: از ۱۲۱۵ یونیکورن استارت‌آپی نمی‌بینید که با پول ملی یونیکورن شده باشد. در امارات، مصر، سنگال، آرژانتین و کشورهای دیگر، همه با سرمایه بین‌المللی این اتفاق برایشان افتاده است. PWC گزارشی در مورد این دارد که چه محیطی یونیکورن می‌سازد. در چنین محیطی شما باید دسترسی به سرمایه‌گذاران داشته باشید که در کشور ما محدود است همچنین روابط بین سرمایه‌گذار و استارت‌آپ هم خوب تنظیم‌گری نشده است. دوم اینکه دائما بخشی از زنجیره تولید علم در جهان باشید. نکته سوم اینکه دسترسی به بازار های بین المللی داشته باشید در ۱۲۱۵ شرکت بالای ۸۰ درصد آنها کسانی هستند که دامنه سرویس خود را به فضای بین‌المللی توسعه داده‌اند. نکته آخر محیط کسب‌و‌کار کارآفرینانه است که از نظام حکمرانی تا بخش خصوصی و مردم همه این محیط را تضعیف کرده‌ایم. ما نتوانسته‌ایم این جوانان را نگه داریم و کاری کنیم افراد با اشتیاق پول خود را وارد این فضا کنند.

کیوان جامه بزرگ محدودیت ابزارها و نهادهای مالی در کشور را از موضوعات موثر بر وضعیت کسب‌وکارهای نوپا دانست و گفت: برای کسب‌وکارهای بزرگ‌تر نیز که سال‌ها است به سوددهی رسیده‌اند برنامه خروجی وجود ندارد.