شتابدهنده کسب‌وکار چیست؟

در مراحل شتابدهی، استارتاپ‌ها با استفاده از امکاناتی که شتابدهنده به آنها ارائه می‌کند، توانسته‌اند ایده خود را به یک کسب‌وکار درآمدزا تبدیل کنند و بازار خود را گسترش دهند.در این مطلب، به بررسی نحوه کار شتابدهنده‌ها و مراحل شتابدهی می‌پردازیم.

شتابدهنده استارتاپ (Accelerators) چیست؟

شتابدهنده‌ها (Accelerators)، موسساتی هستند که به استارتاپ‌ها در رشد و توسعه سریع کمک می‌کنند. شتابدهنده‌ها در ابتدا در دهه ۱۹۹۰ در آمریکا به وجود آمدند و در حال حاضر در سراسر جهان فعالیت دارند.

اصلی‌ترین هدف شتابدهنده کسب‌وکار، کمک به استارتاپ‌ها برای رسیدن به موفقیت و رشدی سریع‌تر است. شتابدهنده‌ها با ارائه پشتوانه‌های مالی، فنی و روابط عمومی، به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا با سرعت بیش‌تری به اهداف خود نزدیک شوند.

خدمات شتابدهنده‌ها به افزایش ارزش کسب‌وکار، جذب سرمایه‌گذاری، افزایش بازدهی سرمایه‌گذاران و کمک به توسعه اقتصادی منطقه و کشور کمک می‌کنند. به عبارت دیگر، شتابدهنده‌ها برای ارتقای اکوسیستم کسب و کار در کشور، نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

فرآیند شتابدهی به چه شکل است؟

شتابدهی (Acceleration) به مجموعه فرآیندهایی اطلاق می‌شود که با هدف سرعت بخشیدن به رشد و توسعه استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا صورت می‌گیرد. نحوه کار شتابدهنده‌ها به این صورت است که برای شرکت‌های نوپا، فضای کاری، منابع مالی، شبکه‌سازی، راهنمایی، آموزش و ارتباطات را فراهم می‌کنند تا آنها را در مسیر رشد و توسعه یاری دهند.

خدمات شتابدهنده‌ها برای استارتاپ‌ها

شتابدهنده کسب‌وکار چه کار می‌کند؟ در ادامه برخی از خدمات اصلی شتابدهنده‌ها را بررسی می‌کنیم. به‌طور کلی خدمات شتابدهنده‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

۱- پشتوانه مالی

۲- ارائه مشاوره راهنمایی

۳- دسترسی به منابع

۴- فضای کار اشتراکی

۵- فراهم کردن خدمات حقوقی

۶- ابزارهای توسعه کسب و کار

۷- منابع انسانی

۸- بهبود مدل کسب و کار

۹- آماده‌سازی برای جذب سرمایه‌گذاری

۱۰- شبکه‌سازی

۱۱- توسعه و ارتقاء فناوری

۱۲- توسعه تجارت

۱۳- حل چالش‌ها و مشکلات

در ادامه به توضیح و بررسی این موارد می‌پردازیم.

پشتوانه مالی

استارتاپ‌ها نیازمند پشتوانه مالی برای تامین هزینه‌های توسعه، تحقیق، بازاریابی و تبلیغات، استخدام کارکنان و هزینه‌های عملیاتی مانند اجاره فضای کار، پرداخت حقوق و غیره هستند. آنها به دلیل نداشتن تجربه و منابع مالی کافی، ممکن است در این زمینه با مشکلاتی مواجه شوند. از این رو، پشتوانه مالی از جانب شتابدهنده می‌تواند به آنها در تسریع رشد و توسعه کمک کند.

پشتوانه مالی (Financial Backing) به معنای ارائه منابع مالی برای یک استارتاپ است. یک شتابدهنده معمولا مقداری سرمایه و پول را به استارتاپ ارائه می‌دهد. این کار باعث می‌شود که استارتاپ روی توسعه کسب‌وکار خود تمرکز کرده و نگرانی‌های مربوط به امور مالی را به شتابدهنده واگذار کند.

ارائه مشاوره و راهنمایی

این مشاوره‌ها شامل انتقال تجربیات و دانش‌های مربوط به توسعه کسب‌وکار، بازاریابی، فروش، استخدام کارکنان و مدیریت منابع است. شتابدهنده‌ها با توجه به این نکات از تجربیات گذشته و اشتباهات دیگران استفاده و راهکارهای بهینه برای توسعه کسب و کار خود پیدا می‌کنند.

این خدمات شتابدهنده شامل مشاوره‌های استراتژیک، تحلیل بازار، نحوه سازماندهی و مدیریت منابع، توصیه‌های مالی و غیره هستند که به استارتاپ‌ها کمک می‌کند که با توجه به شرایط بازار و نیازهای مشتریان خود، تصمیمات بهتری بگیرند و به سمت رشد و توسعه پیش بروند.

دسترسی به منابع

شتابدهنده‌ها معمولا شبکه‌های گسترده‌ای از منابع را دارند و با استفاده از آن به استارتاپ‌ها کمک کنند تا با موانع و چالش‌های جدی خود روبه‌رو شوند و راه‌حل‌های بهتری را برای آنها پیدا کنند. این منابع شامل انواع ابزارها، تجهیزات، زیرساخت‌ها و منابع انسانی متخصص است.

فضای کار اشتراکی

شتابدهنده‌ها معمولا اتاق‌ها و فضاهای کار اشتراکی را برای استارتاپ‌ها فراهم می‌کنند تا آنها در محیطی حرفه‌ای و دوستانه به کار خود ادامه دهند. این فضاها معمولا با تمامی امکانات اداری، اینترنت، خدمات نظافتی، دفاتر کاری و ساختمان‌های مجهز به مراکز کنفرانس و جلسات تجهیز می‌شوند.

فراهم کردن خدمات حقوقی

بسیاری از استارتاپ‌ها در زمینه حقوقی تخصص کافی ندارند و به دنبال مشاوره و راهنما مفیدی هستند. یکی از خدمات شتابدهنده حل و فصل مسائل حقوقی آنهاست.

شتابدهنده‌ها معمولا با یک تیم حقوقی مجرب همکاری می‌کنند و همین باعث می‌شود تا به راحتی مسائل حقوقی را به درستی حل کنند؛ به عنوان مثال، شتابدهنده‌ها می‌توانند به استارتاپ‌ها در تعیین نوع شرکت، انتخاب محل ثبت شرکت، تعیین قراردادهای مختلف، مسائل مالی و حقوقی پیشنهادهای لازم را ارائه دهند.

علاوه بر این، شتابدهنده‌ها مشکلات قانونی را نیز حل و فصل کنند، مثلا شتابدهنده‌ها می‌توانند با ارائه راهکارهای حقوقی در مسائل قضایی به آنها کمک کنند. در نتیجه این اقدام، استارتاپ‌ها به راحتی می‌توانند زمانی که با مشکلات قانونی خود روبرو شدند، بدون نگرانی از این موضوعات برای رشد و توسعه کسب‌وکار خود استفاده کنند.

ابزارهای توسعه کسب‌وکار

ابزارهای توسعه کسب‌وکار در شتابدهی و رشد استارتاپ‌ها بسیار تاثیر گذار است. این ابزارها با ارائه امکانات و خدمات مختلف به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا راهکارهای بهتری را برای رشد و توسعه کسب‌وکار پیدا کنند.

یکی از مهم‌ترین ابزارهای توسعه کسب‌وکار، سیستم مدیریت روابط مشتریان(CRM) است. با استفاده از این سیستم، استارتاپ‌ها می‌توانند با مشتریان خود در ارتباط باشند و نیازها و مشکلات آنها را درک کرده و راهکارهای مناسبی را برای حل آنها پیشنهاد دهند.

دیگر ابزارهای توسعه کسب‌وکار شامل سیستم‌های مدیریت پروژه، سیستم‌های حسابداری و مالی، سیستم‌های مدیریت منابع انسانی(HRM) و سیستم‌های مدیریت محتوا (CMS) است. این ابزارها به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا حرفه‌ای شوند و راهکارهای بهتر مدیریتی و حل چالش‌ها را بیابند.

همچنین، ابزارهای تحلیل داده(Data Analytics) نیز از ابزارهای مهم توسعه کسب‌وکار است. با استفاده از این ابزارها، استارتاپ‌ها می‌توانند داده‌های خود را جمع آوری و آنها را تحلیل کنند.

منابع انسانی

شتابدهنده‌ها معمولا متشکل از شبکه‌ای گسترده از کارآفرینان و متخصصان صنعت است که می‌توانند به استارتاپ‌ها در زمینه‌های مختلفی از جمله توسعه کسب‌وکار، بازاریابی، فناوری، برنامه نویسی و غیره کمک کنند. دسترسی به این منابع به هر استارتاپی در رشد موفقیت و توسعه سریع‌تر کمک می‌کند و آنها را قادر سازد که به بهترین نتایج برسند.

بهبود مدل کسب و کار

شتابدهنده‌ها به دلیل داشتن تجربیاتی گسترده در زمینه رشد و توسعه استارتاپ‌ها، برای شرکت‌های نوپا مدل کسب‌وکار خود طراحی می‌کنند و آن را بهبود می‌دهند. این مدل در شناسایی بازار هدف و مشتریان هدف، بسیار کارآمد و موثر است و استراتژی بازاریابی و فروش را بهبود می‌دهد.

استارتاپ‌ها با کمک شتابدهنده‌ها مدل کسب‌وکار خود را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که در آینده سرمایه‌گذاری‌های بیش‌تری را نیز جذب کنند. این یعنی با استفاده از آن برنامه‌های کسب‌وکار و پیش‌بینی‌های مالی خود را به گونه‌ای طراحی کنند که برای سرمایه‌گذاران جذاب باشند.

کمک به بهبود مدل کسب‌وکار، یکی از اصلی‌ترین وظایف شتابدهنده‌هاست که باعث می‌شود استارتاپ‌ها بتوانند به سرعت رشد کرده و موفق شوند.

آماده‌سازی برای جذب سرمایه‌گذاری

شتابدهنده‌ها با توجه به تجربه‌های خود در زمینه جذب سرمایه و شناخت صحیح از نیازهای بازار، به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا بهترین نوع سرمایه‌گذاری را برای شرایط خاص خود انتخاب کنند و راهکارهایی را برای بهبود شانس موفقیت در جذب سرمایه‌گذاری را نیز ارائه می‌دهند.

شتابدهنده‌ها معمولا با بررسی مستندات، نقاط قوت و ضعف استارتاپ، به آنها کمک می‌کنند تا در زمینه‌هایی که نیاز به بهبود دارند، تغییرات لازم را ایجاد کنند.

آنها همچنین فایل سرمایه‌گذاری مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری آماده کنند. این فایل‌ها شامل اطلاعاتی مانند بررسی بازار، مدل کسب و کار، برنامه توسعه، استراتژی بازاریابی و دیگر جزئیات مربوط به استارتاپ هستند.

شبکه سازی

شرکت‌ها با استفاده از خدمات شتابدهنده، به یک شبکه از سرمایه‌گذاران، کارآفرینان، مراکز تحقیقاتی، شرکت‌های دیگر و افراد مرتبط دسترسی پیدا می‌کنند. این شبکه از طریق توسعه روابط، ارائه فرصت‌های شغلی، برگزاری رویدادهای شبکه‌سازی و همکاری در پروژه‌های مشترک تقویت می‌شود.

با ایجاد این شبکه‌ها، شرکت‌ها قادر خواهند بود با دیگران در صنعت خود ارتباط برقرار کرده و از منابع مختلفی مانند تجربیات، دانش، منابع مالی و منابع انسانی استفاده کنند. در نتیجه، این شرکت‌ها می‌توانند سریع‌تر و با کیفیت تر به هدف خود، یعنی رشد و توسعه کسب‌وکار دست یابند.

توسعه و ارتقای فناوری

شتابدهنده‌ها به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا به فناوری‌های پیشرفته‌تری دست یابند و از آنها استفاده کنند. این کمک شامل ارائه تجهیزات و ابزارهای نوین، نیروی انسانی با تجربه در حوزه‌های فنی همچنین فرصت‌های آموزشی در حوزه فناوری است.

این امکانات و فرصت‌ها به استارتاپ‌ها کمک می‌کند تا منابع فنی کسب‌وکار خود را ایجاد کرده، ایده‌های نوین را به واقعیت تبدیل کنند و با توانایی رقابت با شرکت‌های بزرگ‌تر و موفق‌تر را داشته باشند؛ بنابراین شتابدهنده‌ها می‌توانند در توسعه و ارتقای فناوری استارتاپ‌ها نقش موثری داشته باشند.

توسعه تجارت

شتابدهنده‌ها نقش بسزایی در توسعه استارتاپ‌ها دارد. آنها با ارائه مشاوره‌های کارشناسی و پشتیبانی حرفه‌ای در زمینه توسعه کسب‌وکار و بازاریابی، توسعه تجارت آنها را تسریع می‌کنند. علاوه بر این موارد، شتابدهنده‌ها ارتباطات خوبی با شرکت‌ها، موسسات و سایر شتابدهنده‌های فعال در بازار دارند. این ارتباطات به استارتاپ‌ها در توسعه تجارت کمک می‌کنند، دسترسی به شبکه توزیعی یا همکاران احتمالی را راحت‌تر و بیش‌تر می‌کند.

همچنین شتابدهنده کسب‌وکار با ارائه فرصت‌های نوین و ارائه پشتیبانی‌های مدیریتی به استارتاپ‌ها، توسعه تجارت را تسهیل می‌کنند. به طور مثال، ارائه فضای کاری و امکانات شرکتی مدرن، بهبود فرآیندهای تولید و توزیع و همچنین راه‌اندازی کمپین‌های تبلیغاتی موثر، به استارتاپ‌ها در توسعه تجارتشان کمک می‌کند.

حل چالش‌ها و مشکلات

شتابدهنده‌ها معمولا با مشاغل و متخصصان مختلف مانند سرمایه‌گذاران، کارآفرینان، صنعتگران و مدیران بنگاه‌های بزرگ در ارتباط هستند. این شبکه ارتباطات، به استارتاپ‌ها این فرصت را می‌دهد که با افرادی مجرب و با دانش فنی کافی در ارتباط باشند و از آنها برای حل مشکلات و بهبود فرآیندهای کسب‌وکار خود بهره بگیرند.

انواع شتابدهنده‌های کسب و کار

شتابدهنده‌ها تنوع زیادی دارید و ما قصد داریم مهم‌ترین و رایج‌ترین آنان را به شما معرفی کنیم؛ انواع شتابدهنده‌های کسب و کار عبارت‌اند از:

شتابدهنده‌های عمومی:

این نوع شتابدهنده‌ها معمولا برای تمام صنایع و شرکت‌های استارتاپی خدمات ارائه می‌دهند و در بسیاری از موارد به دنبال توسعه و بهبود کلی صنعت هستند. برخی از مشهورترین نمونه‌های آنها عبارت است از:

• Y Combinator
• Techstars
• 500 Startups

شتابدهنده‌های متخصص:

این نوع شتابدهنده‌ها برای صنایع خاصی مانند فضا، بهداشت و دارو، فناوری اطلاعات، صنعت خودرو و غیره طراحی شده‌اند. در این نوع شتابدهنده‌ها، شرکت‌ها به مدیریت و راهبری متخصص در صنعت موردنظر دسترسی خواهند داشت. مثال‌هایی از این دسته شتابدهنده‌ها عبارت‌اند از:

• Plug and Play
• Dreamit Health
• Amplify Partners

شتابدهنده‌های موضوعی:

این شتابدهنده‌ها برای شرکت‌هایی با تمرکز بر روی یک موضوع خاص مانند بازاریابی، فناوری، بلاک‌چین، رباتیک و غیره طراحی شده‌اند. این شتابدهنده‌ها معمولا متخصص‌تر و متمرکز بر روی یک بخش خاص از صنعت هستند. نمونه‌هایی از این دسته شتابدهنده‌ها عبارت‌ است از:

• Food-X
• FinTech Innovation Lab
• IoT Impact Labs
• HAX

شتابدهنده‌های داخل سازمان:

شتابدهنده‌های داخل سازمان(corporate accelerators) در واقع شتابدهنده‌هایی هستند که توسط یک شرکت یا سازمان برای حمایت از استارتاپ‌هایی که در حوزه فعالیت آن شرکت هستند، راه اندازی می‌شوند. این شتابدهنده‌ها از داخل سازمان یا شرکت مدیریت می‌شوند.

بیشتر شرکت‌ها و سازمان‌ها با ایجاد شتابدهنده‌های داخلی به دنبال ایجاد ارتباط بیشتر با اکوسیستم استارتاپ‌ها هستند تا به دنبال جذب سرمایه یا افزایش درآمد خود باشند. این شتابدهنده‌ها برای جذب استارتاپ‌ها، بهره‌مندی از دانش و تجربه کارکنان داخلی، دسترسی به منابع و زیرساخت‌های شرکت، برنامه‌های آموزشی و رویدادهای شبکه‌سازی، مشاوره و راهنمایی در زمینه‌های مختلف از جمله بازاریابی، استراتژیک، فناوری و غیره راه‌اندازی می‌شوند.

از جمله مشهورترین شتابدهنده‌های داخل سازمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

·        شتابدهنده های گوگل (Google Launchpad)

·        شتابدهنده های مایکروسافت (Microsoft Accelerator)

·        شتابدهنده های سامسونگ (Samsung C-Lab)

·        شتابدهنده های اینتل (Intel Capital)

شتابدهنده‌های محیط زیستی:

این نوع شتابدهنده‌ها معمولا مختص به کسب‌وکارهایی است که در حوزه‌های پایداری محیطی فعالیت می‌کنند، مثلا تمرکز آنان روی استارتاپ‌هایی است که فعالیت‌هایی جدی در زمینه محیط زیست دارند.

شتابدهنده‌های حوزه‌ی ورزشی:

این نوع شتابدهنده‌ها به استارتاپ‌هایی که در حوزه‌ی ورزشی فعالیت دارند، کمک می‌کنند. این شتابدهنده‌ها معمولا با شبکه خود در حوزه‌ی ورزش به آنان مشاوره‌های تخصصی می‌دهند.

شتابدهنده‌های حوزه‌ی اجتماعی:

این نوع شتابدهنده‌ها به استارتاپ‌هایی که فعالیت‌هایی جدی در حوزه‌های اجتماعی دارند، کمک می‌کنند. برخی از این شتابدهنده‌ها به کمک منابع مالی، مربیان و مشاوران خود، به این‌گونه استارتاپ‌ها در مسائل اجتماعی مانند مبارزه با فقر و ناتوانی اجتماعی، کمک می‌‌کنند.

شتابدهنده‌های دولتی:

شتابدهنده دولتی (Government Accelerator) یک نوع شتابدهنده است که توسط دولت و سازمان‌های دولتی برای حمایت از کسب‌وکارهای نوپا و نوآوری در کشورها تشکیل می‌شود. این شتابدهنده‌ها معمولا به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا به سرعت به فاز بعدی توسعه کسب‌وکار خود بروند و برای بازار و مشتریان جدید آماده شوند.

در عمل، شتابدهنده‌های دولتی معمولا از طریق برنامه‌هایی به تشویق کارآفرینی و کسب‌وکارهای نوپا در کشور متمرکز هستند. ارائه تسهیلات مالی، ارائه خدمات مشاوره رایگان و تخصیص محل‌های کار و آموزش، به توسعه کسب و کارهای نوپا در کشور نمونه‌ای از این برنامه‌ها است.

علاوه بر این طرح وبرنامه‌های گفته شده، شتابدهنده‌های دولتی همچنین می‌توانند به شرکت‌ها کمک کنند تا با سازمان‌ها و نهادهای دولتی ارتباط برقرار کرده و فرصت‌های جدیدی برای کسب‌وکارهای خود پیدا کنند. این به کمک آنها در فرآیند توسعه و تسریع رشد کسب‌وکار و همچنین تامین منابع مالی و ارتباطات موثر با سایر صنایع و شرکت‌ها کمک می‌کند.

مراحل شتابدهی چیست؟

مراحل شتابدهی در استارتاپ‌ها به طور کلی به چهار مرحله اصلی تقسیم می‌شود:

۱- انتخاب و ارزیابی

۲- شتابدهی اولیه

۳- شتابدهی اصلی

۴- رشد و خرج

انتخاب و ارزیابی:

در این مرحله، شتابدهنده‌ها معمولا درخواست‌های استارتاپ‌ها را بررسی کرده و بهترین گزینه‌ها را برای شتابدهی انتخاب می‌کنند. در این مرحله، استارتاپ باید با یک پیشنهاد کسب‌وکار مفصل و یک تیم موثر در خدمت شتابدهنده باشد.

شتابدهی اولیه:

در این مرحله، شتابدهنده‌ها به استارتاپ‌ها، پشتیبانی مالی، مشاوره تجاری و فنی، فضای کاری و ارتباطات شبکه‌ای را ارائه می‌دهد. این مرحله معمولا چند ماه به طول می‌انجامد.

شتابدهی اصلی:

در این مرحله، شتابدهنده‌ها برای استارتاپ‌ها منابع بیش‌تری از جمله سرمایه، توانمندی‌ها و زیرساخت‌های فنی فراهم می‌کنند و به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا به رشد بیش‌تری برسند.

رشد و خروج:

در این مرحله، استارتاپ‌ها به دوران رشد و خروج خود می‌رسند، به این معنی که سودآوری آنها افزایش‌یافته  یا آنها به یک شرکت بزرگ‌تر فروخته شده‌اند. نحوه کار شتابدهنده ها در این مرحله، به عنوان سهامداران استارتاپ، از سود حاصل شده بهره‌مند می‌شوند.

نکات پایانی

• در سال ۲۰۲۰، بیش از ۲۰ میلیارد دلار در شتابدهنده‌های جهانی سرمایه گذاری شد.
• تحقیقات نشان می‌دهد که شتاب‌دهندگان به طور میانگین برای هر دلار سرمایه گذاری شده، ۲٫۵ دلار به سرمایه گذاری‌های دیگر جذب می‌کنند.
• بر اساس یک بررسی از AngelList، شرکت‌هایی که از طریق شتابدهنده‌ها سرمایه گذاری شده‌اند، بیش از ۷۰ درصد از آنها هنوز در حال فعالیت هستند.
• در گزارش سالانه Startup Genome در سال ۲۰۲۱، شرکت‌هایی که از طریق شتابدهنده‌ها سرمایه‌گذاری شده‌اند، به طور میانگین بهتر از شرکت‌هایی عملکرد داشتند که از طریق سایر روش‌های سرمایه گذاری شده بودند.
• در گزارش Global Accelerator Report بیش از ۷۵ درصد شرکت‌هایی که از طریق شتابدهنده‌ها حمایت شده‌اند، بعد از پایان برنامه شتابدهی هنوز فعالیت خود را ادامه داده‌اند.
• بررسی‌ها نشان می‌دهد که شرکت‌هایی که از طریق شتابدهنده‌ها حمایت می‌شوند، به‌طور میانگین در مدت زمان کم‌تری درآمد به دست می‌آورند و به‌طور میانگین در مدت کوتاه‌تری به سودآوری می‌رسند.

این آمارها نشان می‌دهند که شتابدهنده کسب‌وکار به عنوان یکی از ابزارهای مهم در پشتیبانی از استارتاپ‌ها و توسعه اقتصادی کشورها شناخته می‌شود. این شتابدهنده‌ها با ارائه منابع مالی، راهنمایی‌های استراتژیک، دسترسی به منابع و افزایش شبکه‌سازی، به استارتاپ‌ها کمک می‌کنند تا محصولات و خدمات خود را بهتر نشان دهند و به بازارهای جدید و  قابلیت‌های بهتری دسترسی پیدا کنند.

علاوه بر این موارد، با توجه به نیازهای توسعه فناوری و تجارت در جهان امروز، شتابدهنده‌ها همچنین به استارتاپ‌ها در توسعه فناوری و نوآوری کمک می‌کنند؛ بنابراین شتابدهنده‌ها به عنوان یکی از ابزارهای موثر در پشتیبانی از استارتاپ‌ها و توسعه فناوری، همچنان به عنوان یکی از چشم‌اندازهای مهم برای افزایش توسعه اقتصادی و اجتماعی در جوامع شناخته شده‌اند.