آینده پلتفرم‌ها

پلتفرم‌ها به ارزشمندترین شرکت‌های جهان قدرت می‌دهند، اما بهره‌گیری و درآمدزایی از پتانسیل‌های تحول‌آفرین آنها روزبه‌روز دشوارتر می‌شود. ارزشمندترین شرکت‌های عمومی دنیا و اولین کسب‌وکار تریلیون‌ دلاری جهان، بر پایه پلتفرم‌های دیجیتالی ساخته شده‌اند که دو یا چند بازیگر در بازار را به یکدیگر متصل کرده و از طریق اثر شبکه‌ای رشد می‌کنند. اپل، گوگل، مایکروسافت و آلفابت (شرکت مادر گوگل) از نظر ارزش بازار، رتبه‌های برتر را در اختیار دارند. البته فیس‌بوک، علی‌بابا و تنسنت هم چندان از آنها عقب‌تر نیستند. هر هفت شرکت که ارزشی بیش از ۶.۳ تریلیون دلار دارند، کسب‌وکارهای پلتفرمی هستند. همچنین، پلتفرم‌ها در بین کارآفرینان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی هم محبوبیت زیادی به دست آورده‌اند. در بررسی‌ای که سال ۲۰۱۷ روی بیش از ۲۰۰ کسب‌وکار که ارزشی بیش از یک میلیارد دلار داشته‌اند انجام گرفت مشخص شد ۶۰ تا ۷۰ درصد از این کسب‌وکارها مبتنی بر پلتفرم بودند. اما مسیر دستیابی به موفقیت برای یک کسب‌وکار پلتفرمی اصلاً آسان یا تضمین‌شده نیست و این مسیر، تفاوت چندانی با مسیر موفقیت کسب‌وکارهایی با مدل کسب‌وکار سنتی‌تر ندارد؛ زیرا همانند تمامی شرکت‌ها، در نهایت پلتفرم‌ها باید بهتر از رقبای خود عمل کنند و برای بقای طولانی‌مدت باید از نظر سیاسی و اجتماعی نیز قابل پذیرش باشند. در غیر این صورت ممکن است در برابر فشار قوانین دولتی، مخالفت‌های اجتماعی و همچنین بدهی‌های تعهدآور بالقوه، از بین بروند. تکامل شرکت پلتفرمی شرکت‌هایی که استراتژی‌ها و مدل‌های کسب‌وکارهای پلتفرمی را شکل و تکامل داده‌اند نام‌های آشنایی هستند. در دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰، شرکت‌های مایکروسافت، اینتل و اپل انقلابی در صنعت کامپیوترها ایجاد کردند. آنها رایانه‌های شخصی را به یکی از اولین پلتفرم‌های بزرگ بازار انبوه دیجیتالی تبدیل کردند. موج دوم شرکت‌های پلتفرمی از اواسط دهه ۱۹۹۰ به رهبری آمازون و گوگل شکل گرفت. آنها از اینترنت برای ایجاد انقلابی در انواع صنایع بهره بردند. در دهه...