توسعه محتوای دیجیتالی و معماری اثرگذاری

اثرگذاری (Influence) بر کاربران انبوه شاید نقطه اشتراکی باشد که امروزه اقتصاد، سیاست و فناوری را به شکل بی‌سابقه‌ای گرد یک میز آورده است؛ اگر تا دیروز حکمران‌ها خود را در برابر فناوری و رسالت خود را محدودسازی و کنترل حداکثری آن تعریف می‌کردند، اکنون نظام‌های حکمرانی از غرب تا شرق عالم به دنبال حل مساله توسعه پلتفرم‌های دیجیتالی اثرگذار و بنیان گذاشتن اکوسیستم‌های پایدار در سطح جهانی هستند که رویکرد‌های متفاوتی نیز در این زمینه اتخاذ کرده‌اند. در این میان، محتوا و پلتفرم‌های درگیر در حوزه محتوای دیجیتالی (اعم از سرگرمی، اخبار، رسانه اجتماعی و غیره) به سبب حجم بزرگ بازار و تقاضای کاربران و درهم‌تنیدگی عمیق با اقتصاد اینترنت و مصرف ترافیک، جایگاه بسیار ممتازی در استراتژی‌ها و سیاست‌های توسعه‌ای نظام‌های حکمرانی پیدا می‌کند. شواهد روندپژوهی اینترنت گواهی می‌دهد که پلتفرم‌های محتوایی در حال تغییر و دگرگون‌سازی تصورات پیشین و پارادیم‌های مسلط اقتصاد سنتی، بازار، صنعت، سبک زندگی و حتی روش‌های اندیشیدن هستند؛ به دیگر سخن، به موازات گذار به عصر دیجیتالی، ضروری است درک و هوشیاری خود را نسبت به این اکوسیستم، فرصت‌ها و اقتضائات فعالیت در آن بازآرایی کنیم تا بتوانیم تصمیمات، انتخاب‌ها و سرمایه‌گذاری‌های آگاهانه‌تری در قبال معماری این شبکه و توسعه پلتفرم‌های محتوایی بر بستر آن (و به تبع آن، توسعه محتوای بومی) داشته باشیم. استقلال فراتر از خودکفایی بدون تردید، آنچه کمّ و کیف وضعیت اکوسیستم دیجیتالی در هر کشوری را شکل می‌دهد، خط مشی‌های‌ سیاسی-حاکمیتیِ دولت‌ها و اسناد بالادستی است؛ به عبارتی این فضا چون مومی در دست سیاستمداران است که با تصمیمات خود می‌توانند آن را دستخوش تغییر کنند. در این جستار با رویکردی نقادانه به سند «طرح کلان و معماری شبکه ملی اطلاعات» (مصوبه جلسه شصت‌و‌ششم، مورخ 25/6/1399 از سوی شورای عالی فضای مجازی) و پیش‌نویس طرح قانون «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» (26/4/1400) و...