مثلث تضعیف خارجی

شرایط اجتماعی قطعا یکی از مهم‌ترین عوامل در هویت رفتاری انسان‌ها و حتی شرکت‌هاست و شرکت‌های خارجی در ایران از این قانون مستثنی نیستند. وقتی در نگاه اول لیست بیش از سه هزار شرکت خارجی و نماینده را در ایران می‌بینم، با خود به این داستان می‌اندیشم که اگر در دولت حاضر کمی روابط خارجی بهبود یابد یا به طور کامل تحریم‌ها برداشته شود، چه حجمی از شرکت‌های خارجی به ایران می‌آیند؟ از صنعت الکترونیکی و لوازم خانگی و خودرو گرفته تا خوراک و پوشاک و لوازم پزشکی و… اما متاسفانه اتفاقی که در این هشت سال برای هویت رفتاری شرکت‌های خارجی افتاد، سه گونه رفتاری را برای این شرکت‌ها دربر داشت.
گونه اول: رفتن از ایران؛ برخی از شرکت‌های بزرگ و کوچک خارجی ساده‌ترین راه را در مقابل این تحریم‌ها برای خود انتخاب کردند و رفتن را بهترین راه‌حل در مقابل فشار بر شرکت‌های مادر دانستند. بماند که شاید هم بهترین بهانه برای رفتن از ایران در مقابل افت شدید تجارت جهانی در آن زمان‌ها بود! شرکت‌هایی مانند: نوکیا، نوکیا زیمنس، رنو، ZTE، شرکت نفتی BP و…
گونه دوم: تقلیل نیرو؛ در پی چراغ خاموش بودن برخی دیگر که حاضر نبودند بازار انحصاری خود را از دست دهند، شروع به کم کردن نیرو و بودجه‌های مارکتینگ کردند تا در عین حضور در بازار ایران و از دست ندادن آن در مقابل فشارها مقاومت کنند. شرکت‌هایی مانند: پاناسونیک، سونی و…
گونه سوم: ترکیب این حالت که شاید ترکیبی از دو حالت قبل است، برای شرکت‌هایی اتفاق افتاد که هم سهم بازار زیادی در ایران دارند و هم در زمینه‌های مختلف کار می‌کنند؛ شرکت‌هایی مانند سامسونگ. این شرکت‌ها با توجه به حجم بالای کار در ایران در مقابل این فشارها نیز مجبور به تغییر هویتی شدند. تغییراتی مانند تقسیم شدن شرکت در بین واردکنندگان بزرگ ایرانی و واگذاری بخش‌هایی به آن واردکننده که در نتیجه باعث ضعیف شدن قدرت مدیران اصلی شرکت شد؛ اتفاقی که نتایج خوبی نه برای شرکت اصلی و نه در نهایت برای مصرف‌کننده خواهد داشت. مانند اتفاق اخیری که برای بخش موبایل سامسونگ رخ داده و نشان‌دهنده فعالیت واردکنندگان و آثار سوء بر این برند است که نتیجه‌ای جز حذف برند موبایل از ایران را برای سامسونگ دربر نداشت و نتیجه بد آن ورود کالای قاچاق به بازار و آسیب دیدن هرچه بیشتر برند و مصرف کننده بود.
نتیجه: جمع‌بندی سه حالت قبل دو نتیجه در پی دارد:

• ورود شرکت‌های رده‌سوم چینی و هندی که توجهی به تحریم‌ها ندارند و تحریم ها را دور می زنند (صنعت خودرو و پزشکی بازخورد این نتیجه را سریع به خود دید).
• شروع دوباره تولید! البته از آنجا که این تولید نیاز به موارد اولیه وارداتی دارد و خرید مواد اولیه نیاز به انتقال پول؛ پس یا تولید تعطیل شد یا راه ورود مواد اولیه از کشور چین و هند باز شد